Για πρώτη φορά παγκοσμίως οι Αρχές της Αλαμπάμας προχώρησαν στην εκτέλεση θανατοποινίτη με εισπνοή αζώτου, μέθοδο που επικρίνει ο ΟΗΕ, καθώς εκτιμά πως πιθανόν αποτελεί «βασανιστήριο». Την εν λόγω είδηση ανακοίνωσε χθες Πέμπτη 25/1 (τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, Παρασκευή 26/1) η ρεπουμπλικανή κυβερνήτρια, Κέι Άιβι.

Ο θάνατος του Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ, που είχε καταδικαστεί οριστικά το 1996 στην εσχάτη των ποινών μετά τη δίκη του για τη δολοφονία γυναίκας κατά παραγγελία του συζύγου της, διαπιστώθηκε στη φυλακή της Άτμορ στις 20:25 (τοπική ώρα· στις 04:25 ώρα Ελλάδας), ανέφεραν αμερικανικά ΜΜΕ, επικαλούμενα ανακοίνωση Τύπου της κυβερνήτριας Άιβι.

Είχε γίνει αποτυχημένη προσπάθεια να εκτελεστεί με θανατηφόρο ενέσιμο διάλυμα τον Νοέμβριο του 2022.

Οι περισσότερες εκτελέσεις στις ΗΠΑ γίνονται με τη χρήση μεγάλων δόσεων βαρβιτουρικών, αλλά κάποιες πολιτείες δυσκολεύονται να αποκτήσουν τα φάρμακα αυτά, διότι η ΕΕ απαγορεύει στις φαρμακευτικές εταιρείες να πωλούν σκευάσματα, τα οποία μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε εκτελέσεις.

Η υπόθεση του Σμιθ

Ο Σμιθ είχε καταδικαστεί σε θάνατο για φόνο επί πληρωμή, που διέπραξε το 1988. Η εκτέλεσή του με τη χορήγηση φονικής ένεσης τον Νοέμβριο του 2022 ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή, καθώς απέτυχαν όλες οι προσπάθειες που έγιναν, για να του χορηγηθεί το φάρμακο ενδοφλέβια. Πρόκειται για έναν από τους δύο ανθρώπους που ήταν ζωντανοί στις ΗΠΑ έπειτα από αποτυχημένες εκτελέσεις.

Η καταδίκη του σε θάνατο είχε προκαλέσει αντιδράσεις.

Το 1988 ένας άνδρας είχε προσλάβει τον Σμιθ και έναν ακόμα, για να σκοτώσουν τη σύζυγό του. Παρά την αυτοκτονία του άνδρα, οι Αρχές εντόπισαν τους δύο δράστες του φόνου.

Ο Σμιθ καταδικάστηκε σε πρώτο βαθμό σε θάνατο, ποινή που ακυρώθηκε στο εφετείο. Στη δεύτερη δίκη του το 1996 κρίθηκε και πάλι ένοχος για ανθρωποκτονία, όμως οι ένορκοι ήταν διχασμένοι για την ποινή που θα έπρεπε να του επιβληθεί: 11 από τους 12 είχαν προτείνει ισόβια κάθειρξη. Αγνοώντας την πρότασή τους, ο δικαστής επέλεξε να του επιβάλει την εσχάτη των ποινών, κάτι που ήταν νόμιμο εκείνη την εποχή, αλλά πλέον απαγορεύεται σε όλες τις ΗΠΑ.

Βασιζόμενοι σε αυτό το γεγονός, οι δικηγόροι του Σμιθ προσέφυγαν στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ σε μια προσπάθεια να αναβληθεί η εκτέλεσή του, αλλά το δικαστήριο απέρριψε το αίτημά τους.

Οι ανησυχίες που εξέφραζαν πρόσφατα ειδικοί

Πρόσφατα, τέσσερις εισηγητές του ΟΗΕ είχαν εκφράσει την ανησυχία τους για την πρόθεση των ΗΠΑ να εκτελέσουν καταδικασμένο σε θάνατο με αέριο άζωτο, εκτιμώντας ότι αυτή η μέθοδος ενδέχεται να τον υποβάλει σε «βάναυση, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή ακόμη και βασανιστήρια».

Σε αυτού του είδους τις εκτελέσεις ο θάνατος προκαλείται από υποξία του αζώτου, αντικαθιστώντας το οξυγόνο που εισπνέει ο θανατοποινίτης με άζωτο.

«Αυτή θα είναι η πρώτη απόπειρα να γίνει εκτέλεση με υποξία του αζώτου», τόνισαν τέσσερις ειδικοί εισηγητές του ΟΗΕ σε ανακοίνωσή τους στις αρχές Ιανουαρίου, επισημαίνοντας ότι αυτή η μέθοδος ενδέχεται να προκαλέσει στον θανατοποινίτη «μεγάλα δεινά» και πιθανόν να είναι αντίθετη με την απαγόρευση χρήσης βασανιστηρίων και άλλων βάναυσων, απάνθρωπων ή ταπεινωτικών μεταχειρίσεων.

«Ανησυχούμε ότι η υποξία αζώτου ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα έναν επώδυνο και ταπεινωτικό θάνατο», επισήμαναν, ενώ σημείωσαν ότι «δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη» περί του αντιθέτου.

Την ανακοίνωση υπέγραφαν οι ειδικοί εισηγητές για τις εξωδικαστικές εκτελέσεις, Μόρις Τίντμπολ- Μπινζ, για τα βασανιστήρια, Άλις Τζιλ Έντουαρντς, για την ανεξαρτησία των δικαστών και των δικηγόρων, Μάργκαρετ Σάτερθουαϊτ, και για το δικαίωμα στη σωματική και ψυχική υγεία, Τλαλένγκ Μοφοκένγκ.

Οι ίδιοι ζήτησαν από τις ομοσπονδιακές αρχές να επέμβουν, ώστε να ανασταλεί η εκτέλεσή του, όπως και κάθε άλλου θανατοποινίτη που είναι προγραμματισμένο να εκτελεστεί με αυτόν τον τρόπο, εν αναμονή της αναθεώρησης του πρωτοκόλλου εκτέλεσης.