Προστατευτείτε σωστά από τον ήλιο

Στο μυαλό όλων μας ο ήλιος είναι συνώνυμος  με μια αίσθηση ελευθερίας και ξενοιασιάς. Γι’ αυτό και μια ηλιόλουστη μέρα είναι ικανή να βελτιώσει τη διάθεσή μας. Μέχρι εδώ καλά. Ωστόσο, η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί να έχει βλαβερές συνέπειες, αν δεν είμαστε σωστά προστατευμένες.

Πόσο μάλλον στην Ελλάδα, η οποία ανήκει στις χώρες υψηλού κινδύνου. Σε αυτό το άρθρο θα βρείτε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για να απολαμβάνετε τον ήλιο με ασφάλεια.

Οι συνέπειες του ήλιου στο δέρμα

Οι άμεσες

Θεωρούνται ευεργετικές: Η σύνθεση βιταμίνης D και η θερμότητα, λόγω υπέρυθρης ακτινοβολίας.

Οι μεσοπρόθεσμες

Οφείλονται κυρίως στη UVB ακτινοβολία και είναι:
– Ηλιακό ερύθημα (έγκαυμα): Τα συμπτώματά του ποικίλλουν, από ήπιο κοκκίνισμα έως την εμφάνιση φυσαλίδων στο δέρμα. Η σοβαρότητα του εγκαύματος εξαρτάται από την ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας, το χρόνο έκθεσης, το χρώμα του δέρματος και το φωτότυπο.
– Επιβραδυνόμενη μελάχρωση (μαύρισμα): Εμφανίζεται 2 μέρες μετά την έκθεση στον ήλιο. 
– Αύξηση του πάχους του δέρματος, με εμφανή ξηρότητα και μείωση της άμυνάς του απέναντι στις συνθήκες του περιβάλλοντος (ανοσοκαταστολή).
Οι μακροπρόθεσμες
Εξαρτώνται από το χρόνο έκθεσης και λειτουργούν αθροιστικά. Αυτές είναι: 
– Γήρανση του δέρματος: Οφείλεται κυρίως στην ακτινοβολία UVA, η οποία διεισδύει βαθύτερα στο δέρμα. Η «ηλιακή ελάστωση», από την έκθεση στον ήλιο, προκαλεί ξηρότητα, πάχυνση της επιδερμίδας, κιτρινωπό δέρμα με βαθιές ρυτίδες και αυλακώσεις, γεμάτο καφέ κηλίδες.
– Πρόκληση δερματικών καρκίνων: Οφείλεται κυρίως στην ακτινοβολία UVB. Ωστόσο, η UVA και οι υπέρυθρες έχουν αθροιστική δράση. Αναπτύσσονται συνήθως σε ηλικιωμένα άτομα με πολλούς παράγοντες κινδύνου, όπως ζωή και εργασία στο ύπαιθρο, ανοικτό φωτότυπο κ.λπ. Εμφανίζονται στα σημεία του δέρματος που εκτίθενται περισσότερο στο φως, π.χ. το πρόσωπο, τα αφτιά, ο λαιμός, ο αυχένας, οι παλάμες και το πίσω μέρος των χεριών.

Τι είναι το μελάνωμα
Πρόκειται για κακοήθη όγκο του δέρματος ή των βλεννογόνων. Αυτοί οι όγκοι δεν είναι επιθετικοί τοπικά, αλλά χαρακτηρίζονται από την τάση να εξαπλώνονται μέσω των λεμφικών ή των αιμοφόρων αγγείων. Ένα μελάνωμα αποτελείται από μελαγχρωματικά κύτταρα, την κακοήθη μορφή των φυσιολογικών κυττάρων του δέρματος που παράγουν μελανίνη. Τα κύτταρα του μελανώματος έχουν την ικανότητα να μεταναστεύουν κυρίως μέσω των λεπτών τοιχωμάτων των λεμφικών αγγείων της επιδερμίδας.

Στην πραγματικότητα το σώμα μας δεν αντιδρά καθόλου απέναντι σε αυτή τη μετανάστευση – τα κύτταρα του μελανώματος δεν αναγνωρίζονται από τον οργανισμό ως ξένα. Συνεπώς, η ανίχνευση του σε αρχικό στάδιο είναι υψίστης σημασίας.

Ποιοι κινδυνεύουν

Η αλήθεια είναι ότι δεν διατρέχουν όλοι τον ίδιο κίνδυνο να αναπτύξουν μελάνωμα (10 στους 100.000). Πιο επιρρεπείς είναι:
– Άτομα με οικογενειακό ιστορικό μελανώματος και ιστορικό παρατεταμένης έκθεσης στον ήλιο κατά την παιδική ηλικία ή όσοι έχουν μεγάλο αριθμό σπίλων στο σώμα τους.
– Άτομα με πρόσφατες αλλαγές στις μελαγχρωματικές βλάβες του δέρματος ή βλάβες που αιμορραγούν ή έχουν κάνει πρόσφατα την εμφάνισή τους χρειάζεται να υπόκεινται σε συνεχή έλεγχο.

«Διαβάστε» τα αντιηλιακά
Οι ενδείξεις πάνω στα προϊόντα αντηλιακής προστασίας είναι πολύ σημαντικές για την προστασία σας από τον ήλιο. Ωστόσο, από προϊόν σε προϊόν διαφέρουν, όσον αφορά τόσο στη UVB (SPF) όσο και στη UVA ακτινοβολία (μέθοδος IPD και PPD).

Τι είναι ο δείκτης προστασίας (SPF)
Είναι η ικανότητα του αντιηλιακού να καθυστερεί την ανάπτυξη ηλιακού ερυθήματος στο δέρμα.
Πρακτικά, αν χωρίς αντιηλιακό θα μπορούσαμε να πάθουμε ηλιακό ερύθημα σε 15′, με τη χρήση αντιηλιακού με SPF 10 ο χρόνος ανάπτυξής του πολλαπλασιάζεται επί 10. Δηλαδή, σε αυτή την περίπτωση θα κινδυνεύαμε να το πάθουμε σε 150′.

Ποιες είναι οι μέθοδοι καθορισμού του SPF
– Μέθοδος PPD: Υπολογίζει το δείκτη προστασίας 2 ώρες μετά την εφαρμογή αντιηλιακού σε συγκεκριμένη ποσότητα 2 γρ./τ.εκ. επιφάνειας σώματος.
– Μέθοδος IPD: Υπολογίζει το δείκτη αμέσως.

Ωστόσο, μετά από ρυθμίσεις από την Colipa (Ευρωπαϊκή Ένωση Βιομηχανιών Καλλυντικών, ειδών προσωπικής υγιεινής και αρωματοποιίας), ο βαθμός προστασίας από τη UVA και UVB ακτινοβολία ορίζεται πλέον με την ένδειξη Ultra, η οποία εγγυάται μια σχέση τουλάχιστον 1 προς 3. Δηλαδή, ένα αντιηλιακό που απέναντι στη UVB έχει δείκτη προστασίας SPF 60 και αναγράφει την ένδειξη Ultra, απέναντι στην ακτινοβολία UVA θα έχει δείκτη προστασίας τουλάχιστον 20. Aυτές οι ρυθμίσεις ακολουθούνται από τις περισσότερες εταιρείες από το τέλος του 2006.

Πώς να τα χρησιμοποιείτε σωστά
Όπως επισημαίνει ο Νίκος Καλογερόπουλος, δερματολόγος, «η εφαρμογή αντιηλιακού είναι επιβεβλημένη καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου ιδιαίτερα αν επιδίδεστε σε εξωτερικές δραστηριότητες».

Οδηγίες εφαρμογής

Αν δεν χρησιμοποιήσετε το αντιηλιακό σωστά, δεν παρέχει καμία προστασία. Ακολουθήστε λοιπόν τις παρακάτω συμβουλές:
– Απλώστε το 15-30 ‘ πριν βγείτε έξω, σε κάθε σημείο του σώματος.
– Χρησιμοποιείτε το αντιηλιακό κάθε 2 ώρες, ακόμη και στο τέλος της ημέρας. Το κολύμπι, ο αέρας και η υπερβολική εφίδρωση το αφαιρούν πιο γρήγορα, γι’ αυτό πρέπει να κάνετε συχνές επαλείψεις.

Πηγή: myself.gr