Όταν ο έρωτας γίνεται εξάρτηση…

Ο έρωτας, η εξάρτηση και η ζήλια είναι έννοιες διαχρονικές, σύνθετες και συναντώνται στο πλαίσιο της εσωτερικής μας αναζήτησης, ωριμότητας και ολοκλήρωσης.

Γράφει ο Θάνος Ασκητής

Την έννοια του έρωτα θα μπορούσαμε να την κατανοήσουμε πιο εύκολα αν τη φανταστούμε ως ένα συνεχές όπου στον έναν πόλο υπάρχει ο έρωτας της εξάρτησης και στον άλλο η ανιδιοτελής αγάπη.

Στην ανιδιοτελή αγάπη, ο σύντροφος προσδοκά το καλύτερο για το ταίρι του ανεξάρτητα αν συνεχίσει να είναι μέρος της ζωής του ή όχι. Προσδοκά πρωτίστως να προσφέρει αγάπη και μετά να πάρει. Χαίρεται με την ευτυχία του συντρόφου του έστω και αν δεν περιλαμβάνει αυτόν μέσα.

Ο έρωτας της εξάρτησης από την άλλη πλευρά, είναι ένα είδος αγάπης, η οποία εκφράζεται ως εξάρτηση στο πρόσωπό του συντρόφου μας. Όταν κάποιος είναι εξαρτημένος από ένα άλλο άτομο σημαίνει ότι δεν μπορεί με τίποτα να ζήσει ευτυχισμένος χωρίς αυτό, να βρίσκεται ή να περάσει καλά μακριά του.

Τέτοιου είδους σχέσεις δημιουργούν ενοχές, εντάσεις και συχνά κακομεταχείριση. Για παράδειγμα πολύ συχνά στην καθημερινότητά του το ζευγάρι έχει να αντιμετωπίσει την παρακάτω εικόνα:

«Που είσαι; Γιατί δεν με πήρες τηλέφωνο ενώ τελείωσες τη δουλειά πριν λίγο; Πάλι θα βγεις με τους φίλους σου; Εμένα πότε θα με δεις;».

Όταν η σχέση είναι εξαρτητική ή όταν ο ένας από τους δύο είναι περισσότερο εξαρτημένος, τότε απαιτεί όλες τις ελεύθερες ώρες τους να τις περνάνε μαζί. Δεν υπάρχει προσωπικός χώρος και χρόνος, ενώ όταν ζητείται κάτι τέτοιο από τον σύντροφο, αυτό ερμηνεύεται ως απόρριψη.

Το εξαρτημένο άτομο έχοντας χαμηλή αυτοεκτίμηση, πεπεισμένο ότι δεν αξίζει, αισθάνεται συνεχώς απόρριψη ανεξαρτήτου ερεθίσματος από το σύντροφό του, που οποιαδήποτε και αν είναι η εκάστοτε συμπεριφορά του, πιστεύει ότι δεν τον αγαπάει πραγματικά. Η πεποίθηση του αυτή τον οδηγεί σε ένα προτετελεσμένο, ατελείωτο κυνήγι της ουτοπικής αγάπης που καταλήγει σε συναισθήματα θυμού και απογοήτευσης.

Ο έρωτας της εξάρτησης εγκλείει μέσα του μεγάλη εσωτερική δύναμη και ισχύ και συχνά τροφοδοτεί με ενέργεια συμπεριφορές ζηλοτυπικού τύπου. Πολύ συχνά ο εραστής ή η ερωμένη φτάνει σε ακραίες συμπεριφορές στην προσπάθειά του να ελέγξει το σύντροφο και τη σχέση του και με αυτό τον τρόπο να αισθανθεί ασφαλής.

Ο άνθρωπος που ζηλεύει παθολογικά συνήθως είναι και αυτός που αισθάνεται περισσότερο ανασφαλής και συνεπώς είναι πιο εξαρτημένος. Έχει απόλυτη ανάγκη και ταυτόχρονα απαιτεί να αγαπηθεί, ενώ ο ίδιος δεν είναι ικανός να αγαπήσει με τον ίδιο τρόπο που με τόσο πάθος το απαιτεί . Άλλες φορές γίνεται χειριστικός. Προσπαθεί χρησιμοποιώντας «σενάρια υποκριτικής», τη γοητεία, το χρήμα, το σεξ και άλλους πλάγιους τρόπους να μη χάσει την «πηγή» της προσωπικής του αξίας.

Ο έρωτας της εξάρτησης όντας απαιτητικός και απόλυτος εξασθενεί τον σύντροφο που στην προσπάθεια να διαφυλάξει την ασφάλεια της σχέσης, σταδιακά διαβρώνει τα θεμέλια της, οδηγώντας την στον κορεσμό, στις εντάσεις και τελικώς στον χωρισμό. Ο έρωτας της εξάρτησης είναι παιδικός και ανώριμος στα χαρακτηριστικά του. Σε αρκετούς τομείς προσομοιάζει τη σχέση γονιού – παιδιού, με τη μόνη διαφορά ότι στην ερωτική σχέση τα όρια του κάθε ατόμου είναι λιγότερο διακριτά.