Η πληροφορία πως το νεότερο αεροπλανοφόρο των ΗΠΑ «Τζορτζ Μπους» έφτασε στην Κρήτη και «έδεσε» στην λεγόμενη «Αμερικανική Ευκολία Σούδας» μας γέννησε την περιέργεια. Αποστολή: Μαρίνος Γκασιάμης Φωτογραφίες και βίντεο: Γιάννης Κέμμος Η περιέργεια ενώ «σκότωσε την γάτα», στο δημοσιογραφικό γραφείο έθεσε σε κίνηση τον μηχανισμό ώστε να μας επιτραπεί η είσοδος σε αυτό το «θηρίο» της ναυπηγικής τέχνης. Τα τηλέφωνα πήραν «φωτιά» μόλις το σκάφος έφτασε στην Κρήτη και το πράσινο φως μας δόθηκε μία σχεδόν ημέρα πριν το πλοίο αποπλεύσει.
Η «απόβαση» στο Μαράθι
Τα διαδικαστικά διευθετήθηκαν και τα ξημερώματα της Παρασκευής 10 Φεβρουαρίου φτάσαμε στα Χανιά, με τον καιρό να μας προβληματίζει για το αν θα υπήρχε η δυνατότητα σε περίπτωση έντονης βροχόπτωσης να υλοποιήσουμε και το οπτικό σκέλος της αποστολής. Την λήψη φωτογραφιών και βίντεο δηλαδή. Ο ευπροσήγορος οδηγός ταξί, μας ενημέρωσε πως το βράδυ είχε ρίξει μεγάλες ποσότητες νερού. Οι στροφές του δρόμου από το αεροδρόμιο των Χανίων μέχρι το Μαράθι όπου είχε «δέσει» το αεροπλανοφόρο διαδέχονταν η μία την άλλη και ξάφνου φάνηκε μπροστά μας! Το γκρίζο τοπίο λόγω της βροχής, έδενε απίστευτα με το γκρι του «θηρίου». Η πρώτη σκέψη που μας ήρθε στο μυαλό ήταν ότι πραγματικά στις ΗΠΑ τα φτιάχνουν όλα μεγάλα! Το «μακρύ χέρι» της πολεμικής μηχανής της Ουάσιγκτον δεν ήταν μόνο μπροστά μας με όλη την στρατιωτική ισχύ που κουβαλούσε, αλλά μας έφερε στο μυαλό και όλες τις σκηνές που είχαμε από ταινίες του Χόλυγουντ… Σκηνές από το «TOP GUN», το «Κυνήγι του Κόκκινου Οκτώβρη» μετουσιώθηκαν με το κατασκεύασμα που βρισκόταν μπροστά μας, γεμίζοντας όλο το οπτικό μας πεδίο όσο το πλησιάζαμε. Μόλις κατεβήκαμε από τα οχήματα οι φωτογραφικές μηχανές και οι κάμερες πήραν «φωτιά». Φωτογράφοι και εικονολήπτες προσπαθούσαν να αποτυπώσουν κάθε λεπτομέρεια και το σύνολο, όσο αυτό ήταν εφικτό. Μόλις ολοκληρώθηκε το «κρεσέντο» αυτό, ήρθε η ώρα για τον έλεγχο πριν την είσοδο στο αεροπλανοφόρο. Μέχρι εκεί μας συνόδευε και άντρας των ελληνικών ΟΥΚ με την χαρακτηριστική γενειάδα των Ειδικών Δυνάμεων του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Στο check point μέλη του πληρώματος του «Τζορτζ Μπους», γυναίκες στην πλειοψηφία τους, με Μ-16 περασμένα χιαστί που μας καθοδήγησαν μέσα από τα μηχανήματα. Την «επιτροπή υποδοχής» αποτελούσαν οι επίσης γυναίκες του τμήματος ΜΜΕ του πλοίου με επικεφαλής την Lieutenant commander (ισόβαθμος του ταγματάρχη) Αλάνα Γκάρας. Μια αξιωματικός του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ που εκτός από υπεύθυνη της «εφημερίδας» και των δημοσίων σχέσεων του πλοίου αν μη τι άλλο έδειχνε να κατέχει απόλυτα το «παιχνίδι» των ΜΜΕ.
Στην κοιλιά του «θηρίου»
Μετά τον έλεγχο και αφού «χαζέψαμε» και πάλι το σχεδόν 333 μέτρων μήκους εξωτερικό του σκάφους και την υπερκατασκευή που στεγάζει την αίθουσα διακυβέρνησης και ελέγχου αποπροσνηώσεων, φτάνοντας 20 ορόφους πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, ανεβήκαμε την μεταλλική σκάλα που μας έφερε στο τρίτο πιο νευραλγικό σημείο του σκάφους. Το υπόστεγο συντήρησης των αεροπλάνων του αεροπλανοφόρου. Εκεί αφού μας έδωσαν ειδικά καρτελάκια, μας έδειξαν το σημείο όπου όσοι από εμάς ήθελαν αγόρασαν αναμνηστικά του σκάφους. Τριγύρω μας μέλη του πληρώματος ασχολούνταν ελέγχοντας και συντηρώντας τα αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου EA-18G Growler, τα μαχητικά F/A-18 Hornet και F/A- 18 Super Hornets, τα ιπτάμενα ραντάρ Northrop Grumman E-2 Hawkeyes και τα ελικόπτερα έρευνας και διάσωσης και ανθυποβρυχιακού πολέμου Sikorsky SH-60/MH-60 Seahawk. Για εξοικονόμηση χώρου ακόμα και η οροφή χρησιμοποιείται. Εκεί είναι κρεμασμένες εξωτερικές δεξαμενές που χρησιμοποιούν τα αεροπλάνα όταν θέλουν να πετάξουν μεγαλύτερες αποστάσεις από όσες τους επιτρέπει το καύσιμο στις εσωτερικές τους δεξαμενές. Συνολικά το «Τζορτζ Μπους» μεταφέρει 90 αεροπλάνα και ελικόπτερα των τύπων που αναφέραμε. Όπως μας είπε χαριτολογώντας ένας Κρητικός, τα αεροπλάνα που μεταφέρει είναι σχεδόν όσα έχουμε εμείς σε δύο αεροδρόμια στην Κρήτη. Όλα τα αεροπλάνα και τα ελικόπτερα είναι χωρισμένα σε σμήνη που έχουν ονόματα σαν αυτά που έχουμε ακούσει στις Χολυγουντιανές ταινίες. Είδαμε για παράδειγμα τους «Spartans» και τους «Tommcaters», τους «Bulls», τους «Golden Warriors» και τους «War Party». Εντύπωση μας έκανε πως μέσα στο υπόστεγο δέσποζε ένα μπρούτζινο άγαλμα του Τζορτζ Μπους του πρεσβύτερου, την στιγμή που έτρεχε να μπει στο αεροπλάνο του την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Να θυμίσουμε εδώ πως ο Πρεσβύτερος ήταν πιλότος τορπιλοπλάνου τύπου Avenger (στα ελληνικά σημαίνει «Εκδικητής» που είναι και το παρατσούκλι του πλοίου) στο μέτωπο του Ειρηνικού και εκεί όντας ο νεώτερος πιλότος του πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ εκείνη την εποχή, καταρρίφθηκε από αντιαεροπορικά των Ιαπώνων και έπεσε με αλεξίπτωτο στην θάλασσα. Σώθηκε από αμερικανικό υποβρύχιο και έλαβε 4 μετάλλια.
Οι «ομάδες» του πληρώματος
Εκεί ανάμεσα στο πλήθος των ναυτών που πηγαινοέρχονταν γύρω από τα αεροπλάνα παρατηρήσαμε ότι ορισμένοι φορούσαν κράνη με διαφορετικά χρώματα. Μας εξήγησαν πως λόγω της έντασης που επικρατεί στο σκάφος ειδικά σε περιόδους επιχειρήσεων, τα χρώματα στα κράνη βοηθούν ώστε να ξέρει κανείς σε τί ειδικότητα ανήκει ο καθένας. Έτσι με το:
- Λευκό χρώμα είναι οι σηματωροί προσνηώσεων/παρατηρητές ασφαλείας/ιατρικό προσωπικό.
- Πράσινο χρώμα είναι συντηρητές αεροπλάνων/υπεύθυνοι καταπέλτη εκτόξευσης και υλικού προσνήωσης.
- Κίτρινο χρώμα είναι αξιωματικοί καθοδηγητές που είναι παράλληλα αρμόδιοι για την απονήωση και προσνήωση των αεροπλάνων.
- Κόκκινο χρώμα είναι οι οπλουργοί και διασώστες σε περίπτωση ατυχημάτων.
- Μπλε χρώμα είναι χειριστές ανελκυστήρων που φέρνουν τα αεροπλάνα στο κατάστρωμα πτήσεων και παράλληλα παρκαδόροι των αεροπλάνων.
- Μωβ χρώμα είναι ανεφοδιαστές σε καύσιμα των αεροπλάνων.
- Καφέ χρώμα είναι υπεύθυνοι αεροπλάνων.
Το κατάστρωμα πτήσεων
Επόμενος σταθμός της περιήγησης στο πλοίο ήταν το κατάστρωμα πτήσεων. Φτάσαμε σε αυτό μέσα από στενές εσωτερικές σκάλες που μόνο αν είσαι εξοικειωμένος μπορείς να τις ανέβεις με ταχύτητα. Βγήκαμε σε αυτό από την πόρτα του «Τομ» όπως μας την αποκάλεσε χαριτολογώντας μια από τις κοπέλες της συνοδείας μας, παραπέμποντάς μας στην ταινία του «TOP GUN» και τον πρωταγωνιστή της Τομ Κρουζ. Βέβαια όταν γυρίστηκε η επίμαχη σκηνή το αεροπλανοφόρο το οποίο επισκεφθήκαμε δεν ήταν καν ιδέα, καθώς το συμβόλαιο για την κατασκευή του υπεγράφη τον Ιανουάριο του 2001 και εντάχθηκε στην δύναμη του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ τον ίδιο μήνα του 2009. Πέρα από το εντυπωσιακό για φωτογραφίες θέαμα της πίστας, καθώς τα νερά της βροχής έδωσαν την ευκαιρία σε φωτογράφους και εικονολήπτες να «παίξουν» με αντικατοπτρισμούς αεροπλάνων και ελικοπτέρων, μας περίμενε εκεί και μια έκπληξη. Υπήρχαν δύο μέλη του πληρώματος με ελληνικές καταβολές! Ο διοικητής σμήνους ελικοπτέρων Νικ Μανταλβάνος και ο δύτης διασώστης Άντονι Ρόχας. Δύο νέοι άνθρωποι αλλά και δύο επαγγελματίες στρατιωτικοί. Ο Νικ, του οποίου τα ελληνικά ήταν σε πολύ καλό επίπεδο μας μίλησε με ενθουσιασμό για το πλοίο και την αποφασιστικότητα να εφαρμόσουν τις εντολές του εκάστοτε προέδρου των ΗΠΑ. Ο Άντονι από την άλλη ήταν λιγομίλητος και όπως μας είπε αν και μόλις 22 ετών είχε ήδη οικογένεια και παιδί.
Η συζήτηση με τον κυβερνήτη του πλοίου
Επόμενος σταθμός μας ήταν η «γέφυρα» του πλοίου, όπως αποκαλείται στη ναυτική ορολογία η αίθουσα με το πηδάλιο και τα όργανα ναυτιλίας. Εκεί δέσποζε η καρέκλα του κυβερνήτη, του ύπαρχου και του επικεφαλής της αεροπορικής πτέρυγας. Αφού η Αλάνα μας εξήγησε πως τα περισσότερα αν όχι όλα τα όργανα πλέον είναι ηλεκτρονικής φύσεως μας ενημέρωσε πως είχε έρθει η ώρα να μας δει ο κυβερνήτης, ο Captain (σ.σ ισόβαθμος του Συνταγματάρχη) Will Pennington. Ο κυβερνήτης αν λάβει κανείς υπόψη ότι είναι ένας από τους ανθρώπους που υπάρχει το ενδεχόμενο να μιλήσουν απευθείας με τον εκάστοτε αμερικανό πρόεδρο, έδειξε ότι δεν είναι τυχαίος άνθρωπος. Εξαιρετικά επικοινωνιακός μας προσέφερε τσάι και αμερικάνικα κουλουράκια που τιμήθηκαν δεόντως από τους φωτογράφους που μέχρι εκείνη την στιγμή είχαμε ξεθεώσει. Είναι από τους ανθρώπους που άνετα θα άνοιγε κουβέντα ακόμα και με ακραίο Μαοϊστή! Μας μίλησε για τις δυνατότητες του πλοίου και ειδικά τα στοιχεία που το διαφοροποιούν με τα παλαιότερα της κλάσης Νίμιτζ στην οποία ανήκει. Δήλωσε εντυπωσιασμένος από την φιλοξενία των Κρητικών και στο περιθώριο της κουβέντας μας μίλησε και για τα μέτρα που έχει λάβει ώστε να μην δημιουργηθούν προβλήματα από τυχόν παρατράγουδα. Εστιάσαμε στις ανησυχίες και τις ελπίδες του για το μέλλον.
Ένα από τα πράγματα που οι Αμερικανοί εξετάζουν με προσοχή είναι η αυξανόμενη παρουσία των Ρώσων στην Ανατολική Μεσόγειο, μας επεσήμανε καλά πληροφορημένη πηγή του πληρώματος. Ωστόσο όπως μας επεσήμανε και ο κυβερνήτης χωρίς ίχνος υπεροψίας, έχει εμπιστοσύνη στις ικανότητες του πλοίου και του πληρώματος.
Η χρονοκάψουλα των Μπους
Η ξενάγηση στο σκάφος πλησίαζε στο τέλος της και τελευταίος σταθμός ήταν ο εξώστης του αεροπλανοφόρου. Στην διαδρομή για αυτόν «πέσαμε» πάνω στην χρονοκάψουλα της οικογένειας Μπους. Σε αυτή η οικογένεια Μπους που βάφτισε και το πλοίο έχει εναποθέσει κάποια προσωπικά της αντικείμενα άγνωστο ακόμα και στον κυβερνήτη το τι ακριβώς. Σκοπός είναι να ανοιχτεί μετά από πολλά χρόνια και συγκεκριμένα τουλάχιστον μετά το 2059.
Οι απόψεις των Κρητικών
Η επίσκεψη στο πλοίο ολοκληρώθηκε αφήνοντάς μας με πλούσιο οπτικό υλικό και μια μικρή έστω ιδέα, για το πως αντιμετωπίζουν οι Αμερικανοί το θέμα τόσο της πολεμικής ισχύος που τους παρέχουν πλοία όπως το αεροπλανοφόρο «Τζορτζ Μπους» όσο και των σχέσεων με τον τοπικό πληθυσμό. Γεγονός είναι πως σύμφωνα με τους επιχειρηματίες της πόλης των Χανίων όταν εμφανίζεται αεροπλανοφόρο υπάρχει ροή δολαρίων και πως το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ κάνει ότι μπορεί από την πλευρά του, για να βοηθήσει την τοπική κοινωνία σε μια προσπάθεια άμβλυνσης των όποιων αρνητικών απόψεων.
Μιλήσαμε με ανθρώπους της τοπικής κοινωνίας που «εκπροσωπούν» και τις δύο πλευρές. Ο Κώστας Φανταουσάκης, υπεύθυνος εθελοντισμού και του γραφείου Τύπου/Δημοσίων Σχέσεων της Αμερικανικής Ευκολίας και της Αμερικανικής Αεροπορικής Βάσης Σούδας, μας μίλησε για τα προγράμματα εθελοντισμού και την προσφορά των Αμερικανών στην τοπική κοινωνία που ειδικά υπό τις δεδομένες οικονομικές συνθήκες δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητη. Μας τόνισε μεταξύ άλλων τα εθελοντικά προγράμματα μέσω των οποίων οι αμερικανοί ναύτες βοηθούν την τοπική κοινωνία αλλά και τις χορηγίες που γίνονται σε ιδρύματα της περιοχής. Η Ιωάννα Κουρπά από την Επιτροπή Ειρήνης μας μίλησε για τα «ματωμένα» δολάρια που πέφτουν στην τοπική αγορά με τα οποία οι ΗΠΑ προσπαθούν να αμβλύνουν την εικόνα για τις ανά τον κόσμο επεμβάσεις. Υπενθύμισε δε το πάγιο αίτημα του φιλειρηνικού κινήματος για κλείσιμο της αμερικανικής βάσης της Σούδας.
Δύο ημέρες αφότου έφυγε από τα Χανιά και συγκεκριμένα στις 13 Φεβρουαρίου τα αεροπλάνα του «Τζορτζ Μπους» έπληξαν στόχους στην Μέση Ανατολή σύμφωνα με τα όσα αναφέρει η ιστοσελίδα uscarriers.net
Λίγα λόγια για τα το πλοίο
Είναι το νεότερο αεροπλανοφόρο των ΗΠΑ και το τελευταίο πλοίο της κλάσης Νίμιτζ. Αποτελεί «σπίτι» για πάνω από 6.000 άνδρες και γυναίκες που αποτελούν το πλήρωμά του και το προσωπικό των μονάδων με τα αεροπλάνα και ελικόπτερα που επιχειρούν από αυτό. Η ανώτατη ταχύτητα του πλοίου φτάνει τους 30 κόμβους και η κινητήρια δύναμή του είναι δύο πυρηνικοί αντιδραστήρες που μπορούν να λειτουργούν συνεχώς επί 20 χρόνια (!) χωρίς ανεφοδιασμό σε πυρηνικό καύσιμο. Τα τρία πανίσχυρα συρματόσχοινα στην πρύμνη του μπορούν να σταματήσουν ένα αεροπλάνο που έρχεται με ταχύτητες πάνω από 300 χιλιόμετρα μέσα σε κάτι περισσότερο από 100 μέτρα! Στις αποθήκες του υπάρχουν προμήθειες φαγητού και νερού ώστε να επιχειρεί χωρίς ανεφοδιασμό για 90 ημέρες και υπάρχει η δυνατότητα να σερβίρονται κάθε ημέρα 18.150 γεύματα! Διαθέτει διυλιστήριο νερού που μπορεί να παρέχει φρέσκο νερό σε καθημερινή βάση για 2.000 σπίτια! Το moto του πλοίου είναι η φράση «Freedom at work» και σημαίνει η «Ελευθερία επί το έργον».