Η σκοτεινή πλευρά της ασιατικής βιομηχανίας της ποπ μουσικής

Είναι γνωστά ως «ποπ είδωλα» και ειδικεύονται στην «πώληση ονείρων». Επί δεκαετίες, οι νεαροί ποπ σταρ της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέα αποτελούν αντικείμενο μεγάλου φθόνου για τους έφηβους της Ασίας. Πίσω όμως από τη λάμψη και τη δόξα, η επικερδής βιομηχανία διοικείται από ισχυρά πρακτορεία ταλέντων, που φημίζονται για τη σκληρή πολιτική που ακολουθούν. Τη δύναμή τους κατέδειξαν οι δημόσιες συγνώμες που ζήτησαν πρόσφατα το δημοφιλές ιαπωνικό συγκρότημα SMAP και η σταρ από την Ταϊβάν, Chou Tzuyu. Η J-pop και η K-pop -όπως είναι γνωστές η ποπ της Ιαπωνίας και εκείνη της Νότιας Κορέας αντίστοιχα- είναι βιομηχανίες αξίας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων. Οι αστέρες ωστόσο πληρώνονται με μισθό και τα κέρδη τους δεν συγκρίνονται σε καμία περίπτωση με εκείνα των συναδέλφων τους στη Δύση.

Οι καλλιτέχνες δεσμεύονται επίσης από αυστηρούς όρους για το πώς να γίνουν είδωλα. Στην Ιαπωνία, για παράδειγμα, σε πολλούς από αυτούς δεν επιτρέπεται να βγουν ραντεβού, ενώ για να παντρευτούν θα πρέπει να ζητήσουν άδεια! Η ρήτρα να μη βγαίνουν ραντεβού, η οποία περιλαμβάνεται στα συμβόλαιά τους, έχει πολλές φορές οδηγήσει σε μηνύσεις για αθέτησή της, με τους καλλιτέχνες να κατηγορούνται ότι προκαλούν ζημιά στη φήμη τους. Πριν από δύο χρόνια, η Minami Minegishi του δημοφιλούς γυναικείου συγκροτήματος AKB48 ξύρισε το κεφάλι της και ζήτησε δημόσια συγνώμη επειδή παραβίασε τους κανόνες της εταιρείας της, περνώντας ένα βράδυ με τον φίλο της.

Μια αδιανόητη πολιτική

Μιλώντας στο BBC, ο επικεφαλής του ασιατικού γραφείου του περιοδικού Billboard, Rob Schwartz, ανέφερε πως «είναι ανήκουστο για τη Δύση τα πρακτορεία να ελέγχουν τις προσωπικές ζωές» των καλλιτεχνών. «Θα μπορούσε ίσως να συγκριθεί με την κατάσταση στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1940, όταν τα κινηματογραφικά στούντιο ασκούσαν τεράστιο έλεγχο στους αστέρες, αλλά ακόμη και τότε, μπορεί να ενθαρρύνονταν να μην βγαίνουν ραντεβού και να μην παντρεύονται, αλλά δεν υπήρχε εξαναγκασμός». Στη Νότια Κορέα, ενώ οι σταρ μπορούν να έχουν τα ρομαντικά τους ραντεβού και να παντρεύονται περισσότερο εύκολα σε σχέση με την Ιαπωνία, τα πρακτορεία ταλέντων εξακολουθούν να επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την καθημερινή τους ζωή. «Υπάρχει μεγάλη ανησυχία για το πώς τα ταλέντα τους γίνονται αποδεκτά, εν μέρει λόγω αρκετών σκανδάλων στη διάρκεια του δεκαετία του 1990», δηλώνει ο Μαρκ Ράσελ, ειδικός στη βιομηχανία K-pop. «Εάν πας σε ένα πρακτορείο, κάθε νέος μαθητευόμενος θα κάνει μια ευγενική υπόκλιση, ενώ στους τοίχους υπάρχουν σημειώματα με τους κανόνες της εταιρείας για το πώς πρέπει να συμπεριφέρονται». Υπάρχουν επίσης αναφορές ότι ορισμένοι νεαροί σταρ δέχονται συμβουλές για να προχωρήσουν σε αισθητικές επεμβάσεις.

Η περίπτωση της 16χρονης Chou Tzuyu

Η πολιτική αποτελεί ένα από τα πολλά ταμπού. Πρόσφατα, η 16χρονη σταρ από την Ταϊβάν, Chou Tzuyu, μπήκε σε μπελάδες όταν ανέμισε την ταϊβανέζικη σημαία. Επικριτές την κατηγόρησαν ότι στηρίζει την ανεξαρτησία. Το βίντεο με τη συγνώμη της αναρτήθηκε στο διαδίκτυο από το νοτιοκορεατικό πρακτορείο της, JYP Entertainment. Η συγγνώμη που ζήτησε προκάλεσε οργή στην Ταϊβάν, όπου πολλοί τη θεώρησαν προσβλητική όχι μόνο για τη νεαρή σταρ αλλά και για την Ταϊβάν.

Ο πανίσχυρος και αμφιλεγόμενος Kitagawa

Λίγες ημέρες αργότερα, στη γειτονική Ιαπωνία, τα μέλη του αντρικού συγκροτήματος SMAP, ντυμένα στα μαύρα, απολογήθηκαν στη διάρκεια του εβδομαδιαίου προγράμματός τους SMAPxSMAP. Η αμαρτία τους ήταν ότι προσπάθησαν να αφήσουν το πρακτορείο τους, Johnny & Associates. Η συγνώμη δεν απευθυνόταν μόνο στους θαυμαστές τους, λόγω των φημών ότι σκέφτονταν τη διάλυση του συγκροτήματος, αλλά και στον ιδιοκτήτη του πρακτορείου, τον 84χρονο Johnny Kitagawa, έναν από τους πιο ισχυρούς και αμφιλεγόμενους ανθρώπους στην ιαπωνική βιομηχανία του θεάματος. Ο Kitagawa έχει μπει τρεις φορές στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες, τη μία από αυτές για τα περισσότερα singles με παραγωγό τον ίδιο. Ήταν επίσης ο άνθρωπος πίσω από 232 Νο. 1 τραγούδια μεταξύ 1974 και 2010. Στο κέντρο του πενταμελούς συγκροτήματος στεκόταν ο Takuya Kimura, το μοναδικό μέλος που θα έμενε στο πρακτορείο. Τελευταίος από αριστερά, ήταν ο αρχηγός του συγκροτήματος, Masahiro Nakai, του οποίου η θέση ήταν συνήθως στη μέση. Τέτοιες λεπτομέρειες μπορεί να ξέφυγαν της προσοχής πολλών, ο συμβολισμός ωστόσο είναι πανίσχυρος για τους ιάπωνες σχολιαστές.

Ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης

«Η δημόσια εκτέλεση του Nakai» ήταν ο τίτλος της ταμπλόιντ Nikkan Gendai. Ο χαρακτηρισμός «εταιρικοί σκλάβοι» άρχισε επίσης να κάνει τον γύρο των social media. Τα κυριότερα μίντια της χώρας, πάντως, απέφυγαν να σχολιάσουν το θέμα και απλώς δημοσίευσαν άρθρα με θέμα την ανακούφιση των φαν για το γεγονός ότι το συγκρότημα θα παρέμενε ενωμένο. Ακολούθησαν κατηγορίες ότι φοβούνταν να ασκήσουν κριτική στην πανίσχυρη Johnny & Associates, η οποία εκπροσωπεί πολλά ακόμη δημοφιλή ταλέντα. «Δημοσιογράφοι που εργάζονται για τα mainstream ιαπωνικά μίντια καταλαβαίνουν πολύ καλά τι τους επιτρέπεται να γράψουν και τι όχι, οπότε αυτολογοκρίνονται», δηλώνει ο Schwartz του περιοδικού Billboard. Στη Νότια Κορέα, παρότι η επιρροή των πρακτορείων στα μέσα ενημέρωσης δεν συγκρίνεται με εκείνη στην Ιαπωνία, «παλιά υπήρχε μια αμοιβαία συνεννόηση μεταξύ των πρακτορείων και των μίντια», δηλώνει ο ειδικός στην K-pop, Mark Russell. Η κάλυψη των ζητημάτων αυτών έχει αλλάξει έκτοτε, κυρίως εξαιτίας της δύναμης του ίντερνετ και των αντιδράσεων στα social media. Όπως και στον υπόλοιπο πλανήτη, ο αστραφτερός κόσμος της ποπ έχει κερδίσει τους νέους της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας. Τα πρόσφατα περιστατικά που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, όμως, δημιουργούν ακόμη και μεταξύ των ένθερμων θαυμαστών μια αντιπαράθεση για τη σκληρή πραγματικότητα της μουσικής βιομηχανίας, η οποία απέχει σημαντικά από το όνειρο που τα είδωλα αυτά υποτίθεται πως προσπαθούν να πουλήσουν. Δείτε όλα τα θέματα του Weekend