Είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας με πηγές και εκβολές σε ελληνικό έδαφος. Στα περίπου 300 χιλιόμετρά του, από τις πηγές του, στα βουνά Γράμμος και Βόιο, περνά από πολλούς νομούς της Μακεδονίας- Καστοριάς, Γρεβενών, Κοζάνης, Ημαθίας- και εκβάλλει στον Θερμαϊκό.
Για το όνομα του Αλιάκμονα υπάρχουν πάνω από μία εκδοχές, ενώ η ελληνική μυθολογία, κατά τα συνηθισμένα, ήθελε ο Αλιάκμων να είναι ένας από τους ποτάμιους θεούς, παιδί του Ωκεανού και της Τηθύος.
Στον νομό Κοζάνης, τα νερά του Αλιάκμονα σχηματίζουν την τεχνητή λίμνη του Πολυφύτου, με τη δημιουργία του ομώνυμου φράγματος. Πάνω από τη λίμνη βρίσκεται η περίφημη γέφυρα των Σερβίων, τμήμα της εθνικής οδού Αθηνών-Κοζάνης.
Στο σημείο των εκβολών του στη θάλασσα έχει δημιουργηθεί μεγάλο δέλτα, πολλών χιλιάδων στρεμμάτων.
Μεγάλη είναι και η οικολογική σημασία του ποταμού. Από τα πλούσια παρόχθια δάση μέχρι την ορνιθοπανίδα, την ιχθυοπανίδα και τα μεγάλα θηλαστικά, ο Αλιάκμονας φιλοξενεί πλήθος ειδών. Αλκυόνες, κορμοράνοι, κρυπτοτσικινιάδες, βίδρες, αρκούδες και λύκοι και δεκάδες είδη ψαριών ζουν στα νερά του και τις περιοχές γύρω τους.
