Όσοι έχουν επισκεφτεί έστω και μία φορά τα Κύθηρα, γνωρίζουν ότι πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο νησί, με τους περισσότερες να συμφωνούν ότι ή θα το λατρέψει κανείς ή που θα δεν θα το προτιμήσει ποτέ ξανά. Συνήθως ισχύει το πρώτο, με την μυστηριακή του αύρα και την ατμοσφαιρικότητα που χαρακτηρίζει σχεδόν όλα τα σημεία του να κλέβουν τις εντυπώσεις και τελικά την καρδιά των επισκεπτών του.

Στο νησί της Ουράνιας Αφροδίτης, λοιπόν, πρωταγωνιστής είναι η Χώρα των Κυθήρων, με το επιβλητικό κάστρο στην κορυφή ενός θεόρατου και επιβλητικού βράχου να αποτελεί και το σημείο αναφοράς της. «Επιβλέπει» αφ’ υψηλού το επίνειο της Χώρας, Καψάλι, και την απεραντοσύνη της θάλασσας από τον 13ο αιώνα και είναι γνωστό ως το «Μάτι της Κρήτης». Ο λόγος, η στρατηγικής σημασίας τοποθεσία του που επέτρεπε την παρατήρηση της κίνησης των καραβιών παράλληλα σε τρία διαφορετικά πελάγη, το Μυρτώο, το Αιγαίο και το Ιόνιο.

Παρόλο που το μεγαλύτερο και σημαντικότερο τμήμα του κάστρου αναδιαμορφώθηκε από τους Ενετούς κατά το 1503 -η πρόσοψή του στα όσα δημιουργήθηκαν τότε- πηγές αναφέρουν ότι στη θέση του προϋπήρχε βυζαντινό κάστρο ήδη από τον 13ο αιώνα.

Στα όσα σίγουρα κεντρίζουν το ενδιαφέρον στο εσωτερικό του, αλλά και γύρω από αυτό, το γεγονός ότι παρατηρούνται αρκετές εκκλησίες, οι οποίες χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα. Ο πάλλευκος ναός της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας, προστάτιδας του νησιού, ανάμεσα σε όσους κεντρίζουν το ενδιαφέρον. Μάλιστα μέχρι το 1806 ήταν καθολικός ναός και ονομαζόταν Παναγία των Λατίνων.

Επίσης, εντύπωση προκαλεί το Παλάτι των Προβλεπτών -το παλιό διοικητήριο του κάστρου– όπου σήμερα φιλοξενείται το Ιστορικό Αρχείο των Κυθήρων με έγγραφα από το 1560.

Στους υπαίθριους χώρους του κάστρου, παρατηρεί κανείς, τόξα της Ενετικής περιόδου, μια μεγάλη στέρνα, μια πυριταποθήκη και αρκετά κανόνια από την εποχή των Ενετών, των Ρωσοτούρκων και των Άγγλων, διώροφες μισογκρεμισμένες κατοικίες, καθώς και το ναό του Παντοκράτορα.

Στα όσα, όμως, σίγουρα μένουν αξέχαστα η θέα που απλώνεται απρόσκοπτη από εδώ και κάνει το μάτι να χάνεται στην απεραντοσύνη και το μεγαλείο της θάλασσας.