Είναι το μικρότερο κράτος στον κόσμο, με έκταση 21 τετραγωνικών χιλιομέτρων και πληθυσμό 10.000 ντόπιους και… 2.000 πρόσφυγες, εκ των οποίων οι μισοί ζουν σε κέντρο κράτησης. Αποτελεί τη μικρότερη δημοκρατία στον κόσμο και το μόνο δημοκρατικό κράτος που δεν έχει επίσημη πρωτεύουσα. Έδρα του Κοινοβουλίου και μεγαλύτερος οικισμός είναι η Γιαρέν. Είναι το μικρότερο σε πληθυσμό μέλος του ΟΗΕ.
Το Ναουρού είναι νησί που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 3300 χιλιομέτρων βορειοανατολικά από το Μπρισμπέιν της Αυστραλίας και είναι γνωστό για μερικά περίεργα χαρακτηριστικά του: ένα δίλιτρο μπουκάλι γάλα κοστίζει 20 δολάρια, τα παιδιά επιδεικνύουν περήφανα το βραβευμένο πτηνό με το οποίο συμμετέχουν στις σχεδόν καθημερινές κοκορομαχίες ενώ το πιο αμφιλεγόμενο «ορόσημό» του είναι κέντρο κράτησης προσφύγων.
Η φωτογράφος Sally McInerney περιηγήθηκε στην εσχατιά αυτή του κόσμου ταξιδεύοντας εκεί δύο φορές τους τελευταίους 12 μήνες για να διαπιστώσει αν και κατά πόσο ίσχυαν οι περιγραφές που είχε ακούσει: σεληνιακό τοπίο, ένας σωρός σκ…, κόλαση, διαλυμένο κράτος, ετοιμόρροπη χώρα, εγκαταλειμμένο λατομείο, όλα τα είχε ακούσει.
«Τα χρώματα είναι υπέροχα, τα σπίτια όλα χρωματιστά, αλλά το περιβάλλον έχει υποστεί σοβαρή ζημιά», εξηγεί η Αυστραλή φωτογράφος στη Daily Mail.
Η ιστορία λέει πως τα σπίτια βάφτηκαν μπλε και πράσινα για χάρη της Βασίλισσας Ελισάβετ που επισκέφθηκε το νησί στις αρχές της δεκαετίας του ’80. «Η κυβέρνηση διασφάλισε πως τα σπίτια θα είναι ωραία βαμμένα για να τα δει η Ελισάβετ καθώς περνούσε με το αυτοκίνητό της- γι’ αυτό βάφτηκαν μόνο οι προσόψεις!», εξηγεί η φωτογράφος.
Στη χώρα οι κοκορομαχίες διοργανώνονται ανοιχτά και τα παιδιά είναι θεατές και συμμετέχοντες στο άγριο αυτό θέαμα. Ανοιχτά εκδηλώνονται και οι εντάσεις ανάμεσα στον ντόπιο πληθυσμό και τους πρόσφυγες. Είναι χαρακτηριστική η κατάληξη του πακιστανικού εστιατορίου που άνοιξαν εκεί οι Nisar Ali και Riaz Hussain. «Είναι κάπως περίπλοκο, δεν έκλεισε μόνο για οικονομικούς λόγους», εξηγεί η φωτογράφος.
Σημειώθηκαν μαζικές διαδηλώσεις προσφύγων, για πολλούς μήνες σταμάτησαν όλοι οι πρόσφυγες να δουλεύουν και τα παιδιά δεν πήγαιναν στο σχολείο, διαδηλώνοντας για τις συνθήκες ζωής στο νησί. Έγιναν περισσότερες από εκατό συλλήψεις.
«Το αεροπλάνο με το οποίο ταξίδεψα ήταν γεμάτο δασκάλους και μεταφραστές που επέστρεφαν σπίτι μετά από δύσκολη παραμονή στο Ναουρού. Μία έλεγε πως ήθελε να κοιμηθεί για έναν ολόκληρο μήνα και να μην ξαναβγει από το σπίτι της. Φαινόταν πως ήταν εξαντλημένη, ψυχικά και σωματικά. Είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα, πολλή ζέστη και τροπικό κλίμα. Η συγκεκριμένη γυναίκα είχε μείνει εκεί έξι μήνες», εξηγεί η McInerney.
Η οικονομία του Ναουρού στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη βιομηχανία εξόρυξης φωσφάτων που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή λιπασμάτων σε χώρες όπως η Αυστραλία. Αλλά το οικονομικό όφελος έχει πολύ μεγάλο περιβαλλοντικό τίμημα. Τη δεκαετία του ‘ 90, και έπειτα από την εξάντληση των αποθεμάτων φωσφάτων, το Ναουρού αποτέλεσε για σύντομο χρονικό διάστημα φορολογικό παράδεισο και κέντρο για το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Από το 2001 ενισχύεται οικονομικά από την κυβέρνηση της Αυστραλίας, στεγάζοντας κέντρο κράτησης για λαθρομετανάστες, ως τις αρχές του 2008, στο οποίο κρατούντο όσοι ζητούσαν άσυλο και απελαύνονταν από την Αυστραλία.
Από το Ναουρού είχε έρθει το 2014 η φρικτή είδηση πως μετανάστες που ζητούσαν άσυλο είχαν προχωρήσει σε απεργία πείνας ράβοντας τα στόματά τους -ανάμεσά τους και παιδιά- για να μην σταλούν στην Καμπότζη. Οι άνθρωποι αυτοί κρατούνταν στο Ναουρού επί περίπου τρεις μήνες αφότου συνελήφθησαν στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Αυστραλία με πλοίο.
«Οι ντόπιοι είναι πολύ γενναιόδωροι κι ευγενικοί και οι εντάσεις μεταξύ αυτών και των προσφύγων τροφοδοτείται από τα διεθνή σχόλια», πρόσθεσε, «γνώρισα ανθρώπους που δεν μπορούν να φύγουν από το νησί, ένα ζευγάρι ντόπιου και πρόσφυγα που θέλουν να παντρευτούν αλλά δεν μπορούν».
Μεταξύ των κατοίκων είναι και η επιζήσασα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου Esther Dube Roland – μία από τους 1200 ντόπιους που εκδιώχθηκαν από τις εισβάλλουσες ιαπωνικές δυνάμεις το 1942. Η νοσοκόμα στο επάγγελμα ήταν μεταξύ των μόλις 800 ανθρώπων που επιβίωσαν αφόρου εστάλησαν στα απομακρυσμένα νησιά Truk.
Στο νησί υπάρχει μόνο μία καφετέρια, το Capital Restaurant, όπου ο καπουτσίνο χρειάστηκε 20 λεπτά για να ετοιμαστεί και κόστισε 6 δολάρια. «Ήταν όμως καλός», λέει η φωτογράφος.
