Αυτά είναι τα μεγαλύτερα πρότζεκτ πολυϊδιοκτησίας στο ποδόσφαιρο και στον αθλητισμό – Οι λόγοι που το «φαινόμενο» ανθίζει

Ο Βαγγέλης Μαρινάκης μέχρι τον Ιούνιο του 2024 θα βάλει 20,5 εκατομμύρια ευρώ και θα αποκτήσει το 80% των μετοχών της Ρίο Άβε και θα αυξήσει τις ποδοσφαιρικές ομάδες υπό την κατοχή του σε τρεις, μετά τον Ολυμπιακό και τη Νότιγχαμ Φόρεστ. Αυτή η κίνηση έρχεται σε μια εποχή που στην ποδοσφαιρική βιομηχανία το φαινόμενο της πολυϊδιοκτησίας επεκτείνεται.

Σύμφωνα με το Διεθνές Κέντρο Ερευνών για το ποδόσφαιρο (CIES) περισσότερες από 250 ομάδες εμπλέκονται σε πρότζεκτ πολυϊδιοκτησίας σε όλο τον κόσμο. Αυτά τα εγχειρήματα διαφέρουν σε μεγέθη, ενώ στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι ιδιοκτήτες μετοχών εμπλέκονται και σε άλλες ομάδες άλλων σπορ.

Το City Football Group

Το μεγαλύτερο αμιγώς ποδοσφαιρικό πρότζεκτ, πάντως, είναι αυτό του City Football Group (CFG). Πρόκειται για δημιούργημα του CEO της Μάντσεστερ Σίτι, Φεράν Σοριάνο, ο οποίος δεν μπορούσε να το προχωρήσει όσο ήταν οικονομικός αντιπρόεδρος στην Μπαρτσελόνα. Το CFG έχει μετοχές σε 12 συλλόγους σε όλο τον κόσμο: Μάντσεστερ Σίτι (Αγγλία), Νιού Γιόρκ Σίτι (ΗΠΑ), Μέλμπουρν Σίτι (Αυστραλία), Γιοκοχάμα Μαρίνος (Ιαπωνία), Τζιρόνα (Ισπανία), Μοντεβιδέο Σίτι Τόρκε (Ουρουγουάη), Σίτσουαν Γιουνιού (Κίνα), Μουμπάι Σίτι (Ινδία), Λόμελ (Βέλγιο), Τρουά (Γαλλία), Παλέρμο (Ιταλία), Μπαΐα (Βραζιλία). Συνολικά, «επηρεάζει» 14 κλαμπ.

Υπό την ομπρέλα του CFG οκτώ ομάδες έχουν πάρει πρωταθλήματα ή ανόδους, ενώ αυτή την περίοδο η Μάντσεστερ Σίτι και η Τζιρόνα βρίσκονται στην κορυφή της βαθμολογίας δύο μεγαλύτερων ευρωπαϊκών λιγκών, της Premier League και της La Liga, αντίστοιχα.

Οι άλλες «αυτοκρατορίες»

Κι αν το CFG έχει το μεγαλύτερο αμιγώς ποδοσφαιρικό πρότζεκτ, υπάρχουν τέσσερα άλλα που απλώνουν τα «πλοκάμια» τους σε περισσότερα αθλήματα. Η Red Bull στο ποδόσφαιρο έχει τις Λειψία (Γερμανία), Ζάλτσμπουργκ (Αυστρία), Μπραγκαντίνο (Βραζιλία), Νιού Γιόρκ Ρεντ Μπουλς (ΗΠΑ) και Λίφερινγκ (Αυστρία), ενώ φυσικά ξεχωρίζουν και τα πρότζεκτ της στον μηχανοκίνητο αθλητισμό και δη τη Formula 1.

Έπειτα, είναι και η INEOS του Βρετανού δισεκατομμυριούχου Σερ Τζιμ Ράτκλιφ που σύντομα θα προσθέσει στο portfolio της μερίδιο στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Για την ώρα εμπλέκεται στις ποδοσφαιρικές ομάδες Νις και Λωζάννη. Στην ομάδα της Mercedes στη Formula 1, ενώ έχει και κορυφαίες ομάδες στην ποδηλασία (INEOS Grenadiers) και στην ιστιοπλοΐα (INEOS Britannica).

Με ολοένα και περισσότερους Αμερικανούς επιχειρηματίες να επενδύουν στο ποδόσφαιρο γίνεται και η σύνδεση πολλών ομάδων. Για παράδειγμα, η οικογένεια Γκλέιζερ είχε τους Τάμπα Μπέι Μπακανίερς προτού αγοράσει τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Ωστόσο, μάλλον δεν συγκρίνεται με την «αυτοκρατορία» του Σταν Κρένκε, ο οποίος έχει στην κατοχή του: την Άρσεναλ (Αγγλία), τους πρωταθλητές του NBA, Ντένβερ Νάγκετς, τους Λος Άντζελες Ραμς (NFL), τους Κολοράντο Ράπιντς (MLS), τους Κολοράντο Άβαλαντς (NHL) και άλλες τρεις ομάδες σε διάφορα σπορ.

Κάπως έτσι εμφανίζεται κι ο Τζος Χάρις που εμπλέκεται στην Κρίσταλ Πάλας (Αγγλία), στους Φιλαδέλφεια 76ερς (NBA), στους Νιού Τζέρσεϊ Ντέβιλς (NHL) και πλέον στους Ουάσινγκτον Κομάντερς (NFL).

Τα νεότερα πρότζεκτ

Από τα νεότερα πρότζεκτ τέτοιου βεληνεκούς είναι κι αυτό του ιδιοκτήτη της Τσέλσι, Τοντ Μπόλι. Ο Αμερικανός επιχειρηματίας, πέραν του αγγλικού κλαμπ, έχει επενδύσει στο Στρασβούργο της Ligue 1, ενώ πριν μπει σε αυτές τις ομάδες είχε αποκτήσει μετοχές στους Λος Άντζελες Ντότζερς (MLB) και στους Λος Άντζελες Λέικερς (NBA).

Μια ιδιαίτερη περίπτωση πολυϊδιοκτησίας είναι κι αυτή του Fenway Sports Group (FSG). Έχει υπό την ιδιοκτησία του την Λίβερπουλ, αλλά σ’ αυτή συμμετέχει και το επενδυτικό fund RedBird Capital Partners, που αγόρασε τη Μίλαν, αλλά και την Τουλούζ. Το FSG έχει τους Μπόστον Ρεντ Σοξ (MLB), τους Πίτσμπεργκ Πένγκουϊνς (NHL) και συμμετέχει και σε μια ομάδα NASCAR. Μέτοχος στο FSG είναι κι ο άσος των Λος Άντζελες Λέικερς, ΛεΜπρόν Τζέιμς.

Και μιας κι αναφερθήκαμε σε εταιρίες και την πολυϊδιοκτησία, αυτό που κάνουν οι 777 Partners έχει ταράξει τα νερά της ποδοσφαιρικής βιομηχανίας. Σε μικρό χρονικό διάστημα έχουν μπει στις: Χέρτα Βερολίνου (Γερμανία), Τζένοα (Ιταλία), Σταντάρ Λιέγης (Βέλγιο), Ρεντ Σταρ (Γαλλία), Μέλμπουρν Βίκτορι (Αυστραλία) και Βάσκο ντα Γκάμα (Βραζιλία).

«Δίχτυα» σε πολλές ομάδες

Επιπλέον, αξίζει να σημειώσουμε πως πολλοί επενδυτές επιλέγουν να ρίξουν χρήματα σε πολλές ομάδες αν και δεν έχουν πάντοτε τον έλεγχο τους. Ο Ντέιβιντ Μπλίτζερ έχει μετοχές στις: Κρίσταλ Πάλας (Αγγλία), Άουγκσμπουργκ (Γερμανία), Ντεν Χάαχ (Ολλανδία) και Μπέβερεν (Βέλγιο).

Ο Τζον Τέξτορ, πάλι, έχει μπει στις: Λιόν (Γαλλία), Μποταφόγκο (Βραζιλία), Μόλενμπεκ (Βέλγιο). Η εταιρία Pacific Media Group συνδέεται με τα κλαμπ: Ντεν Μπος (Ολλανδία), Τουν (Ελβετία), Οστάνδη (Βέλγιο), Έσμπγιεργκ (Δανία), Νανσί (Γαλλία).

Οι λόγοι και οι ρυθμιστικές προκλήσεις

Οι λόγοι πίσω από την επένδυση σε τόσα πολλά κλαμπ διαφέρουν από περίπτωση σε περίπτωση. Σε αυτή της Μάντσεστερ Σίτι άρχισε με διάθεση να δημιουργηθεί ένα παγκόσμιο franchise, που θα βοηθούσε οικονομικά τον οργανισμό. Με τα χρόνια έχει εξελιχθεί σ’ ένα πρότζεκτ όπου όλοι οι σύλλογοι μοιράζονται πληροφορίες και θέλουν να παίζουν το ίδιο στιλ ποδοσφαίρου. Συνάμα, έχει βοηθήσει πολύ τη μάρκα της Μάντσεστερ Σίτι αφού εμμέσως την έβαλε σε πολλές αγορές. Η Σίτι πρόσφατα ανακοίνωσε έσοδα που ξεπερνούν τα 800 εκατ. ευρώ.

Συνεργασία υπάρχει κι ανάμεσα στις ομάδες της INEOS και της Red Bull, καθώς και σε άλλες περιπτώσεις, αν και αυτό δεν είναι πάντοτε δεδομένο. Σε άλλες περιπτώσεις οι λόγοι συμμετοχής μιας εταιρίας ή ενός επιχειρηματία σ’ ένα πρότζεκτ πολυϊδιοκτησίας είναι καθαρά οικονομικός. Τα κλαμπ γίνονται ολοένα και πιο ελκυστικοί επενδυτικοί προορισμοί με τις πλατφόρμες τύπου Netflix να ενδιαφέρονται περισσότερο για τα τηλεοπτικά δικαιώματα.

Πέραν του οικονομικού σκέλους, υπάρχουν κι αγωνιστικοί λόγοι. Οι ομάδες που απλώνουν τα «δίχτυα» τους σε άλλες χώρες μπορούν να εντοπίσουν καλύτερα και να αναπτύξουν μέσα στο δικό τους οργανισμό τα ταλέντα που αποκτούν. Κι έπειτα μπορούν να τα διοχετεύσουν στα άλλα κλαμπ τους. Παράλληλα, με δεδομένο πως υπάρχει περιορισμένος χρόνος συμμετοχής για νεαρούς παίκτες ιδίως σε πρωταθλήματα πρώτης γραμμής, μπορούν να δώσουν ευκαιρίες για βελτίωση σε άλλα κλαμπ. Κι αυτό έχει γίνει σχεδόν απαραίτητο μετά τη δραστική μείωση παραχώρησης δανεισμών που επέβαλλε η FIFA.

Φυσικά το «φαινόμενο» εγείρει και ρυθμιστικά ζητήματα για τις διεθνείς διοργανώσεις τόσο αθλητικά όσο και σχετικά με το Financial Fair Play, αφού δυνητικά δίνεται η δυνατότητα μέσω της πολυϊδιοκτησίας να παρακαμφθεί. Τον περασμένο Μάρτιο, ο πρόεδρος της UEFA, Αλεκσάντερ Τσέφεριν, υποστήριξε πως θα δημιουργηθεί πλαίσιο αφού το φαινόμενο έχει επεκταθεί και δεν μπορούν να το σταματήσουν. Πριν από χρόνια έπαιξαν αντίπαλες η Λειψία με την Σάλτσμπουργκ καθώς απέδειξαν πως έχουν διαφορετικές διοικήσεις. Το ίδιο έκαναν και η Μίλαν με την Τουλούζ το προηγούμενο καλοκαίρι και πήραν άδεια, καθώς επίσης και οι Άστον Βίλα – Βιτόρια Γκιμαράες και Μπράιτον – Ουνιόν Σεν Ζιλουάζ.

Οι διαφορετικές διοικήσεις, παράλληλα με το αν μια εταιρία έχει το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών είναι τα «κλειδιά» για την UEFA, που εξετάζει κάθε περίπτωση ξεχωριστά κι αποφασίζει. Ωστόσο, θα έχει ενδιαφέρον η αντίδραση της FIFA αν στο διευρυμένο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων εμφανιστούν πολλές ομάδες, για παράδειγμα, του City Football Group.