ΣτΕ: Συνταγματική η αναστολή καταβολής συντάξεων όσων καταδικάζονται σε ποινές άνω των 6 μηνών

Στους συνταξιούχους οι οποίοι καταδικάζονται από τα δικαστήρια με ποινές άνω των 6 μηνών θα αναστέλλεται η χορήγηση των συντάξεων τους για όσο διάστημα εκτίουν την ποινή τους μέσα στις φυλακές, ενώ αντίθετα δεν θα αναστέλλεται η χορήγηση των συντάξεων σε όσους έχουν μεν καταδικαστεί με ποινές άνω των 6 μηνών, αλλά η ποινή τους έχει μετατραπεί σε κοινωφελή εργασία ή είναι εκτός φυλακών με ηλεκτρονικό βραχιολάκι.

Αυτό αποφάνθηκε το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) κρίνοντας παράλληλα, συνταγματικό και σύμφωνο με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) τον αναγκαστικό νόμο (α.ν.) 1846/1951 που προβλέπει την αναστολή χορήγησης της σύνταξης σε καταδικασθέντες με ποινές άνω των 6 μηνών.

Το ΣτΕ το απασχόλησε περίπτωση συνταξιούχου του ΙΚΑ -ΤΕΑΜ (ήδη e-EΦΚΑ) ο οποίος το έτος 2002 από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας από πρόθεση σε βάρος της συζύγου του, η οποία τελέστηκε τον Μάρτιο του 2001.

Το ΙΚΑ μετά την καταδικαστική απόφαση ανέστειλε την καταβολή της κύριας και επικουρικής σύνταξης του καταδικασθέντα και παράλληλα καταλόγισε σε βάρος του, εντόκως, τα ποσά της σύνταξης που του είχαν ήδη καταβληθεί από 1.7.2002 έως 31.1.2003.

Ο συζυγοκτόνος προσέφυγε στα δικαστήρια ζητώντας να κριθεί αντισυνταγματικός ο επίμαχος αναγκαστικός νόμος του 1951. Σε πρώτο και δεύτερο βαθμό δικαιώθηκε από τα Διοικητικά Δικαστήρια, αλλά ο ΕΦΚΑ άσκησε αναίρεση στο ΣτΕ.

Στην συνέχεια η επταμελής σύνθεσης του Α΄ Τμήματος του ΣτΕ (πρόεδρος η αντιπρόεδρος Σπυριδούλα Χρυσικοπούλου και εισηγητής ο σύμβουλος Επικρατείας Νικόλαος Σκαρβέλης) με την υπ΄ αριθμ. 1254/2021 απόφαση της, κατά πλειοψηφία, έκανε δεκτή την αίτηση του ΕΦΚΑ, αναίρεσε την εφετειακή απόφαση και ανέπεμψε την υπόθεση για νέα κρίση στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών.

ΣτΕ: Το σκεπτικό της πλειοψηφίας των δικαστών

Οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν, κατά πλειοψηφία, ότι δεν παραβιάζουν τα άρθρα 2 παρ. 1, 4 παρ. 1, 22 παρ. 5 και 25 παρ. 1 του Συντάγματος, ούτε αντίκεινται σε άλλη υπερνομοθετικής ισχύος διάταξη ή αρχή (π.χ. ΕΣΔΑ) οι διατάξεις του α.ν. 1846/1951, που ορίζουν ότι αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης εάν ο συνταξιούχος εκτίει ποινή στερητική της ελευθερίας μεγαλύτερη των 6 μηνών για όσο χρόνο την εκτίει και ότι, εφόσον υπάρχουν πρόσωπα που σε περίπτωση θανάτου του συνταξιούχου θα λάμβαναν σύνταξη, αυτά δικαιούνται σε απόληψη της σύνταξης που θα τους καταβαλλόταν σε περίπτωση θανάτου του συνταξιούχου.

Παράλληλα, το ΣτΕ αναφέρει, ότι «ως έκτιση δε ποινής στερητικής της ελευθερίας, νοείται αποκλειστικώς ο φυσικός εγκλεισμός του καταδικασθέντος σε κατάστημα ή τμήμα καταστήματος που προορίζεται γι’ αυτήν και μόνο για όσο χρόνο ο εγκλεισμός αυτός διαρκεί, ενώ δεν υφίσταται «έκτιση ποινής» στις προβλεπόμενες από τις οικείες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, περιπτώσεις της υποχρεωτικής και δυνητικής αναστολής εκτέλεσης της ποινής και της αναστολής υπό επιτήρηση, της υφ’ όρον απόλυσης, της μετατροπής της στερητικής της ελευθερίας ποινής σε χρηματική ποινή ή σε παροχή κοινωφελούς εργασίας, του κατ’ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση και της αναβολής ή διακοπής της εκτέλεσης της ποινής».