Σημαντική αύξηση της παιδικής εγκληματικότητας, εκτίναξη της χρήσης και διακίνησης ναρκωτικών από άτομα όλο και μικρότερης ηλικίας, ψυχολογικά προβλήματα, σχολική διαρροή είναι μερικές από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και των πολιτικών λιτότητας των τελευταίων ετών, όπως επισημαίνουν στην «Καθημερινή» στελέχη της υπηρεσίας επιμελητών ανηλίκων.

Τα νούμερα, που συνήθως «μιλάνε», αυτή τη φορά δεν αντικατοπτρίζουν το μέγεθος του προβλήματος. Ενώ στα επίσημα στατιστικά, τα οποία παρουσιάζει σήμερα η εφημερίδα, η εγκληματικότητα των ανηλίκων (το έτος 2011 – 2012) εμφανίζει μείωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος, η ανάλυση των πραγματικών δεδομένων αποκαλύπτει ένα τεράστιο πρόβλημα που δεν έχει αποτυπωθεί ακόμη στα επίσημα στοιχεία.

Πλειοψηφία τα αγόρια

Από τους 2.420 ανηλίκους που απασχόλησαν το Μονομελές Δικαστήριο Αθηνών για το έτος 2011 – 2012 οι περισσότεροι (2.181) ήταν αγόρια. Περισσότεροι από τους μισούς, αλλοδαποί. Η πλειονότητα των υποθέσεων που απασχόλησαν το δικαστήριο ήταν πρωτοεισαχθείσες.

Οι περισσότερες αφορούσαν κλοπές (818 άτομα, παρόντες και απόντες από δικαστήριο), ναρκωτικά προς ιδία χρήση (284), απόπειρα κλοπής ή συνέργεια (231), διακεκριμένη φθορά ξένης ιδιοκτησίας (121), επικίνδυνη σωματική βλάβη (115), διακεκριμένη κλοπή (89), απλή σωματική βλάβη (85), παραβάσεις του ΚΟΚ (60) κ.ά.

Για τα σοβαρά αδικήματα κακουργηματικού χαρακτήρα 253 ανήλικοι παραπέμφθηκαν στο Τριμελές Δικαστήριο Ανηλίκων (70 Ελληνες, 41 Ρομά ελληνικής καταγωγής, 9 παλιννοστούντες, οι λοιποί αλλοδαποί). Οι 241 ήταν αγόρια. Πέντε άτομα ήταν ηλικίας 8 – 13 ετών, 40 άτομα 13 – 15 ετών και 208 άτομα 15 – 18 ετών. Για ληστεία δικάστηκαν 215 ανήλικοι, 114 άτομα για κατοχή και διακίνηση ναρκωτικών, 11 για βιασμό, απόπειρα ή συνέργεια σε βιασμό, 7 για αρπαγή, 6 για απόπειρα ανθρωποκτονίας, 2 για ανθρωποκτονία από πρόθεση.

Οπως τονίζουν στελέχη της υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων, οι αρχές εμφανίζονται αμήχανες απέναντι σε νέες μορφές εγκληματικότητας κυρίως ανηλίκων, όπως η παρενόχληση μέσω Διαδικτύου και η καταγραφή φωτογραφιών και βίντεο μέσω κινητών τηλεφώνων και η μετέπειτα παρενόχληση ή εκβίαση των ανήλικων θυμάτων.

«Κάτι που σίγουρα δεν αντικατοπτρίζεται στα στατιστικά στοιχεία είναι η ραγδαία διάδοση της χρήσης ναρκωτικών σε όλο και μικρότερες ηλικίες. Η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη απ’ ό,τι εμφανίζεται στα επίσημα έγγραφα», σχολιάζει η προϊσταμένη του Τμήματος Δικασίμου της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων της Αθήνας κ. Ευαγγελία Κογιαννάκη.

Οπως αναφέρει, επιπλέον πολλά από τα άλλα αδικήματα, όπως οι κλοπές, διαπράττονται προκειμένου να εξασφαλιστούν ναρκωτικά, γεγονός που επίσης δεν προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία, αλλά από την εμπειρία των επιμελητών ανηλίκων και του δικαστηρίου. Παράλληλα και η αστυνομία φαίνεται ότι προσανατολίζεται πλέον περισσότερο στην αντιμετώπιση πιο σοβαρών αδικημάτων, με αποτέλεσμα να συλλαμβάνει λιγότερα άτομα για χρήση ή κατοχή μικρών ποσοτήτων ναρκωτικών.

Σύμφωνα με την καθημερινή εμπειρία των κοινωνικών λειτουργών, όλο και περισσότεροι γονείς χάνουν τις δουλειές τους, αδυνατώντας πλέον να προσφέρουν ένα περιβάλλον ασφάλειας στα παιδιά τους αλλά και να τα επιβλέψουν αποτελεσματικά, πολλοί μαθητές αδιαφορούν για το σχολείο πιστεύοντας ότι δεν μπορεί να τους εξασφαλίσει ένα μέλλον ή το εγκαταλείπουν για να εργαστούν και να βοηθήσουν τις οικογένειές τους. Ολο και συχνότερα παρατηρείται η εμφάνιση ψυχολογικών προβλημάτων σε γονείς και παιδιά.

Σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η καθυστέρηση της εκδίκασης των υποθέσεων, καθώς ο χρόνος της απονομής δικαιοσύνης από τη στιγμή τέλεσης της πράξης μπορεί να ξεπερνάει και τους 30 μήνες.

Παράλληλα, η αποδυνάμωση των δομών στήριξης και η αδυναμία εφαρμογής εναλλακτικών ποινών δημιουργούν επιπρόσθετα προβλήματα στην πρόληψη της εγκληματικότητας των ανηλίκων. Εάν δεν υπάρξουν άμεσα μέτρα στήριξης του σχετικού μηχανισμού, επισημαίνουν οι επιμελητές ανηλίκων, τα επόμενα χρόνια η ελληνική κοινωνία θα θερίσει πολύ άσχημα αποτελέσματα.