Το έγκλημα και οι ληστείες στη χώρα μας αυξάνουν με δραματικούς ρυθμούς. Μέσα σε ένα χρόνο διπλασιάστηκαν οι ένοπλες ληστείες και πρωτοφανή αύξηση καταγράφουν όλοι οι υπόλοιποι ποιοτικοί και ποσοτικοί δείκτες του εγκλήματος.
Η ανασφάλεια των Ελλήνων έχει φτάσει σε ανησυχητικό σημείο με τους πολίτες να αισθάνονται απροστάτευτοι με πολλούς από αυτούς να φθάνουν ακόμη και στο σημείο να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.
Όμως, τι γίνεται όταν έρθει η στιγμή που κάποιος εξ αυτών (όπως στην περίπτωση του φοιτητή από την Παιανία) βρεθεί αντιμέτωπος με τους δράστες;
Ο εγκληματολόγος, Γιάννης Πανούσης, μιλά στο newsbeast.gr για τα όρια μεταξύ άμυνας και εγκλήματος αλλά και κατά πόσο η οικονομική κρίση οφείλεται για τις πιο συχνές επιθέσεις αλλά και το αν η κατάσταση που επικρατεί «γεννά» φανταστικούς εχθρούς.
– Κατά πόσο αυτά τα περιστατικά ληστειών σχετίζονται με την οικονομική κρίση;
«Εγώ αρχικά δεν ξέρω την αστυνομική πλευρά του θέματος αλλά αν οι δύο δράστες αυτής της ηλικίας και αυτής, απ’ ότι λένε, της οικονομικής κατάστασης είχαν βγει να κλέψουν κάτι για να φάνε τα παιδιά τους, σχετίζεται. Διότι αυτοί φαίνεται να μην ήταν οργανωμένοι. Δηλαδή δεν είχαν καλάσνικοφ κ.λπ.
Ενδεχομένως, ενδεχομένως επαναλαμβάνω το περιστατικό να έχει κάποια σχέση με τα εγκλήματα επιβίωσης. Δηλαδή, όταν ο άλλος ληστεύει ή αρπάζει μια τσάντα για να δώσει γάλα στο παιδί του, υπάρχει στην οικονομική κρίση. Αλλά είναι άλλο αυτό και άλλο να μπεις με ένα καλάσνικοφ να βιάσεις μια μάνα μπροστά στα παιδιά, όπως τα έχουμε δει άλλωστε, και όλο αυτό να το χρεώσεις στην οικονομική κρίση. Δεν είναι λύση».
– Παρατηρείται πολύ μεγάλη αύξηση των ληστειών το τελευταίο διάστημα
«Πρέπει να δούμε ακριβώς κάθε ληστεία με τι σχετίζεται διότι υπάρχουν ληστείες του οργανωμένου εγκλήματος, υπάρχουν ληστείες μεταξύ κάποιων κυκλωμάτων. Κάθε ληστεία είναι διαφορετική.
Πράγματι, έχουμε αύξηση αλλά από κει και πέρα πρέπει να μελετήσουμε κάθε ληστεία ξεχωριστά. Κάποιες σχετίζονται και με την οικονομική κρίση αλλά το οργανωμένο έγκλημα δεν φτιάχτηκε από το 2009 και μετά. Το οργανωμένο έγκλημα υπήρχε και όσο το οργανωμένο έγκλημα δεν μπορεί να χτυπήσει τράπεζες, διότι οι τράπεζες εκσυγχρόνισαν τα συστήματα αποτροπής και ασφάλειάς τους, μεταφέρονται στα μαγαζιά, στα εστιατόρια και στα σπίτια».
– Το έγκλημα ως έγκλημα σχετίζεται κατά κάποιο τρόπο κυρίως με τη λαθρομετανάστευση;
«Σχετίζεται αλλά δεν ταυτίζεται. Σχετίζεται διότι όταν έχουμε, λέμε τώρα, για παράδειγμα 1 εκατομμύριο ανθρώπους που έρχονται και όχι με τις καλύτερες συνθήκες εκεί που ζούσαν και όχι με τις καλύτερες συνθήκες εδώ που ζουν και θέλουν να πάνε κάπου αλλού και δεν μπορούν. Η κρίση τους χτυπά κι αυτούς. Κι αυτοί θέλουν να δουλέψουν.
Ταυτόχρονα εμπλέκονται σε διάφορα δίκτυα κυκλωμάτων μεταναστών που εκμεταλλεύονται μετανάστες. Άρα λοιπόν, έχουμε διάφορα εγκλήματα που υπεραντιπροσωπεύονται οι μετανάστες δηλαδή, είναι περισσότεροι απ’ ότι θα έπρεπε να είναι.
Αν είναι ένα δέκατο οι μετανάστες, θα έπρεπε να έχουν ένα δέκατο και στην εγκληματικότητα γενικά. Σε μερικά δεν έχουν καθόλου, σε ότι έχει σχέση με το κράτος, τα οικονομικά κ.λπ. Σε μερικά έχουν υπεραντιπροσώπευση δηλαδή σε ότι έχει σχέση με ληστείες, κλοπές, διαρρήξεις. Αλλά κι εκεί πρέπει να διακρίνει κανένας αν έχουμε έναν, δύο λαθρομετανάστες που κάνουν εγκλήματα, αν έχουμε συμμορία λαθρομεταναστών, έχουμε οργανωμένο έγκλημα».
– Πού σταματάει η νόμιμη αυτοδικία και πού αυτή μετατρέπεται σε έγκλημα;
«Δεν υπάρχει νόμιμη αυτοδικία, υπάρχει νόμιμη άμυνα. Η νόμιμη άμυνα είναι όταν δέχεσαι έναν κίνδυνο κι εκείνη τη στιγμή που δέχεσαι τον κίνδυνο, αντιδράς. Τι πάει να πει αυτό; Είναι ότι ο κίνδυνος είναι τώρα και αν ο κίνδυνος είναι κάποιος ο οποίος προσπαθεί να ληστέψει, δεν τον σκοτώνεις γιατί κάνεις υπέρβαση των ορίων άμυνας.
Αν όμως η υπέρβαση αυτή είναι από φόβο, διότι υπάρχουν και τέτοιες περιπτώσεις, που ξυπνάς το βράδυ και βλέπεις κάποιον με ένα μαξιλάρι να προσπαθεί να σε πνίξει, εκείνη την ώρα αντιδράς. Ενώ δεν ήξερες τι μπορεί να έκανε. Άρα έκανες υπέρβαση με την έννοια ότι πήγες παραπέρα».
