Ένας έφηβος που γεννήθηκε κορίτσι αλλά θέλησε να γίνει αγόρι έχει αναλάβει δυστυχώς μια προσωπική σταυροφορία, να δώσει το δικαίωμα σε όλους τους διεμφυλικούς μαθητές αυτού του κόσμου το απλό δικαίωμα να χρησιμοποιούν τις τουαλέτες της αρεσκείας τους. Κι αν κάποιος διερωτηθεί δικαίως γιατί κάτι τέτοιο πρέπει να γίνει θέμα και να αναστατώσει όλη την πλάση, δεν έχει παρά να ρωτήσει το σχολικό συμβούλιο του αμερικανικού Γυμνασίου που του αρνήθηκε το δικαίωμα! Ή το δικαστικό σύστημα των ΗΠΑ, που δεν τσιγκουνεύτηκε χρόνο και χρήμα στέλνοντας τελικά την υπόθεσή του ως το Ανώτατο Δικαστήριο. Ο πιτσιρίκος ούτε ήρωας ήταν να γίνει ούτε και θέλησε κάτι τέτοιο. Το μόνο που ήθελε ήταν να κάνει την ανάγκη του στις τουαλέτες του σχολείου του, όπως και κάθε άλλος μαθητής δηλαδή. Πού να φανταζόταν πως οι σχολικές αρχές θα του επέτρεπαν αρχικά να χρησιμοποιήσει τις ανδρικές τουαλέτες, πριν αλλάξουν τελικά το μυαλό τους τροποποιώντας σχετικά τον σχολικό κανονισμό. Ο Γκριμ πήρε τη γενναία για έναν έφηβο απόφαση να αλλάξει την ταυτότητα του φύλου του, έχοντας παραστάτες τους γονείς του. Πίστεψε έτσι πως το μεγαλύτερο μέρος του δρόμου του είχε περπατηθεί, όταν θα ερχόταν ο Λεβιάθαν της γραφειοκρατίας και ο υφέρποντας ρατσισμός ενός πουριτανικού συστήματος να του δείξουν τα αποτρόπαια δόντια τους. Επιστρέφοντας αλλαγμένος στο σχολείο του έπειτα από κείνο το επεισοδιακό καλοκαίρι του 2014, ζήτησε από τον διευθυντή να του επιτρέψει να κάνει χρήση των αντρικών τουαλετών. Κάτι που φάνηκε να περνά χωρίς πρόβλημα, όταν εφτά βδομάδες αργότερα ο κανονισμός θα άλλαζε εν μία νυκτί. «Αρχικά, δεν υπήρξε ούτε μία αντιπαράθεση, ούτε ένα στραβό βλέμμα, ούτε μια δεύτερη σκέψη. Τίποτα από αυτά δεν συνέβαιναν όταν χρησιμοποιούσα τη σωστή τουαλέτα», είπε από την πρώτη στιγμή ο διεμφυλικός μαθητής, «σίγουρα υπήρχαν μαθητές που είχαν τις επιφυλάξεις τους. Αλλά οι πιο δυνατές αντιδραστικές φωνές τείνουν να προέρχονται από τους ενήλικους αυτής της χώρας». Τι έκανε ο Γκάβιν που τον έστελναν τώρα στις γυναικείες τουαλέτες, ενώ εκείνος ήταν αγόρι; Κρατιόταν όλη μέρα στο σχολείο για να μην υποβληθεί στην ταπείνωση, στο επίσημο σχολικό βασανιστήριο γιατί είχε κάνει μια επιλογή ζωής που δεν ήταν προφανώς του γούστου του διευθυντή και του συμβουλίου. «Ήταν σαν να μου έβαζαν έναν μεγεθυντικό φακό στις ήδη υπάρχουσες συγκρούσεις μου αναφορικά με την ταυτότητα του φύλου μου», είπε εκείνος. Η υπόθεσή του εξελίχθηκε με καταιγιστικούς ρυθμούς και από μια σχολική περιπέτεια της Βιρτζίνια μετατράπηκε σε πολιτειακό και ομοσπονδιακό τελικά ζήτημα, φτάνοντας ως το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας. Και απασχολώντας φυσικά όλη την οικουμένη, καθώς τα δικαιώματα των διεμφυλικών πολιτών αποτελούν ακόμα και σήμερα αντικείμενο συζήτησης και διαπραγμάτευσης. Όταν το σχολικό συμβούλιο καταψήφισε το αίτημά του να μπορεί να χρησιμοποιεί τις αντρικές τουαλέτες, ο Γκριμ μήνυσε με τη βοήθεια μιας δραστήριας μη κυβερνητικής (Αμερικανική Ένωση για τις Πολιτικές Ελευθερίες) το σχολείο του. Πρωτόδικη δικαίωση δεν θα έβρισκε, μιας και ο δικαστής φρόντισε να τον επιπλήξει για τους ισχυρισμούς του περί διακρίσεων, ενώ κατόπιν το Εφετείο επέπληξε με τη σειρά του τον δικαστή για τη μη εκδίκαση της ανατρεπτικής και εξόχως ιστορικής υπόθεσης. Κι ενώ ο μαθητής κέρδισε και πάλι το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τις αντρικές τουαλέτες(!), το Ανώτατο Δικαστήριο θα έμπαινε ξανά στον δρόμο του, παγώνοντας την ιστορία. Και ο φουκαράς ο μαθητής έμεινε για άλλη μια φορά χωρίς κατάλληλη τουαλέτα να υποβαστάξει το φύλο του! Η ουρολοίμωξη ήταν πια η καθημερινότητά του. Έτσι έγινε η πιο προσωπική ίσως καθημερινή συνήθεια δημόσιο θέαμα, απασχολώντας όλη τη Δύση και χωρίζοντας τους ανθρώπους σε στρατόπεδα. «Η σκέψη και μόνο να περάσω άλλη μια σχολική χρονιά χωρίς να μπορώ να χρησιμοποιώ τη σωστή τουαλέτα και να είναι το θέμα μου στο επίκεντρο της προσοχής, δεν ήταν η αγαπημένη μου ιδέα», είπε ο μαθητής στο «People». Όπως διαμαρτυρήθηκε, άλλα έπρεπε να τον απασχολούν στις σχολικές του υποχρεώσεις και όχι αν θα πήγαινε «στην αντρών ή στη γυναικών». Το μόνο που του χρύσωνε ελαφρώς το χάπι ήταν το γεγονός ότι η δική του οδύσσεια θα μπορούσε να βοηθήσει και άλλους διεμφυλικούς μαθητές τόσο των ΗΠΑ, όσο και της υπόλοιπης Δύσης. Ακόμα και το περιοδικό «Time» αναγνώρισε τη σπουδαιότητα του αγώνα του για τα ανθρώπινα δικαιώματα και έσπευσε να τον συμπεριλάβει στη λίστα με τους ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή για το 2017. Αυτή είναι η τραγική ιστορία του…
Η περιπέτεια του νεαρού Γκάβιν Γκριμ
Ο Γκάβιν Γκριμ δεν θα έπρεπε να μας απασχολήσει γενικά, μιας και είναι ένας έφηβος σαν όλους τους άλλους που δεν έχει ακόμα κάτι σημαντικό να επιδείξει σε όρους δημόσιας προβολής. Και όλη αυτή η δημοσιότητα που απέκτησε ήταν πάντα για όλους τους λάθους λόγους. Ο Γκάβιν γεννήθηκε λοιπόν ως κορίτσι (ή σωστότερα του αποδόθηκε το θηλυκό φύλο κατά τη γέννηση) στην κομητεία Γκλούσεστερ της Βιρτζίνια και κάποια στιγμή άρχισε να βιώνει αυτό που η ψυχολογία αποκαλεί «δυσφορία φύλου», το έντονο άγχος που προκαλείται δηλαδή από το αίσθημα ασυμφωνίας μεταξύ της ταυτότητας φύλου ενός ατόμου και του φύλου που του αποδόθηκε κατά τη γέννηση. Ο Γκάβιν προσπαθούσε τόσο να αποκρύψει την αναζήτηση για την ταυτότητά του που δεν ήθελε καν να πάει στο σχολείο. Το πράγμα έφτασε στο απροχώρητο το καλοκαίρι του 2014, υποφέροντας πια και από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, όταν πήρε την απόφαση να μιλήσει στους γονείς του. Παρά το γεγονός ότι ο πατέρας του εξομολογήθηκε αργότερα πως «δεν ήξερα καν τι σημαίνει διεμφυλικός», ο μικρός έκανε πολύ καλά, καθώς η οικογένεια Γκριμ θα αποδεικνυόταν οι μεγαλύτεροί του σύμμαχοι. Επικοινώνησαν λοιπόν με έναν ειδικευμένο ψυχολόγο στους τρανς εφήβους, ο οποίος κατέληξε πως ο Γκάβιν έπασχε πράγματι από τη σοβαρή διαταραχή της «δυσφορίας φύλου». Τα διεμφυλικά άτομα έχουν ταυτότητα φύλου που δεν συνάδει με το φύλο που τους έχει αποδοθεί κατά τη γέννηση (αυτό που ονομαζόταν παλιότερα «βιολογικό φύλο» αλλά καμιά ψυχολογική ή ψυχιατρική ένωση δεν αποδέχεται πια) και δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο αυτή η γνωστική ασυμφωνία να προκαλεί έντονο άγχος και άλλες διαταραχές. Σύμφωνα μάλιστα με τα καθιερωμένα πρότυπα της ψυχολογίας για την αντιμετώπιση της διαταραχής, ο ψυχολόγος συνέστησε στον Γκάβιν να αρχίσει να συμπεριφέρεται ως αγόρι και να μην το κρύβει πια. Η μετάβαση από τη μία κατάσταση στην άλλη θα έπρεπε να είναι πλήρης, περιλαμβάνοντας ακόμα και την τουαλέτα. Ο Γκάβιν έπρεπε να ζει σύμφωνα με την ταυτότητα του φύλου που είχε επιλέξει. Και να μην ντρέπεται γι’ αυτή. Κι έτσι τον Δεκέμβριο του 2014 άρχισε την ορμονοθεραπεία και υποβλήθηκε στη συνέχεια σε επέμβαση ανακατασκευής του στήθους του. Όχι όμως και των γεννητικών οργάνων, μιας και τα καθιερωμένα ιατρικά πρότυπα δεν επιτρέπουν τον χειρουργικό επαναπροσδιορισμό του φύλου σε ανηλίκους. Τον Αύγουστο του 2014 μάλιστα, λίγες μέρες πριν από την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, ο έφηβος και η μητέρα του συναντήθηκαν με τον διευθυντή του Γυμνασίου και του εξήγησαν αναλυτικά πως ο Γκάβιν είναι διεμφυλικός και θα φοιτούσε πλέον στο σχολείο ως αγόρι. Του έδειξαν και το χαρτί από το δημοτολόγιο. Όταν ξεκίνησε λοιπόν το νέο σχολικό έτος, ο Γκάβιν Γκριμ συστήθηκε εκ νέου στους συμμαθητές του ως αγόρι, ως το αγόρι που πάντα ήξερε πως ήταν. Είχε αλλάξει εξάλλου επισήμως το όνομά του σε αντρικό και άρχισε δειλά-δειλά τις πρώτες ορμονοθεραπείες. Η μετάβαση και η αποδοχή μόνο εύκολη δεν ήταν φυσικά, καθώς οι διαδικασίες είναι εξόχως δύσκολες για ένα παιδί, αλλά και για τα υπόλοιπα παιδιά να τις αποδεχθούν. Ο Γκάβιν επέλεξε μάλιστα στην αρχή να χρησιμοποιεί τη χωρίς σήμανση τουαλέτα του σχολικού ιατρείου, αλλά μετά τη σύσταση του ψυχολόγου ότι αυτο-στιγματίζεται, είπε να πάει στις αντρικές τουαλέτες του σχολείου, έχοντας ήδη την άδεια του διευθυντή. Κανένα παιδί δεν είχε φυσικά πρόβλημα, είχαν όμως οι γονείς τους! Μια ομάδα «ανήσυχων πολιτών» επικοινώνησαν το φθινόπωρο του 2014 με το περιφερειακό σχολικό συμβούλιο απαιτώντας ούτε λίγο ούτε πολύ να αποκλειστεί ο τρανς μαθητής από τις τουαλέτες των αγοριών. Ο μαθητής βρήκε μάλιστα τη γενναιότητα, παρά την προσωπική του μάχη με το φύλο του, να εμφανιστεί ενώπιον του σχολικού συμβουλίου και των «ανήσυχων γονέων», σε μια ανοιχτή συνεδρίαση για την περίπτωσή του, όπου τους είπε: «Είμαι απλά ένας άνθρωπος. Είμαι απλά ένα παιδί. Σας παρακαλώ να λάβετε υπόψη τα δικαιώματά μου όταν πάρετε την απόφασή σας». Αν τα έλαβαν, κανείς δεν ξέρει, το συμβούλιο του απαγόρευσε πάντως να χρησιμοποιεί τις αντρικές τουαλέτες, λέγοντάς του να πάει εκεί που δείχνει το «βιολογικό φύλο» του. Όσο για τον πάστορα του σχολείου, τον κατσάδιασε κιόλας που θέλησε να πάει κόντρα στη βούληση του Θεού. Υπήρξαν βέβαια και μερικοί «ανήσυχοι γονείς» που αποκάλεσαν το παιδί «τέρας», παρομοιάζοντάς το με σκύλο που θέλει να έχει το δικαίωμα να ουρεί σε πυροσβεστικούς κρουνούς!
Κι έτσι η παγκοσμίως προσωπική εμπειρία της χρήσης του WC μετατράπηκε όχι μόνο σε δημόσιο θέαμα, αλλά και σε ένα από τα πιο καυτά debate της Βιρτζίνια. Το συμβούλιο απαγόρευσε στον Γκάβιν να κάνει την ανάγκη του στις τουαλέτες των αγοριών, κι αυτός ως απάντηση μήνυσε τις σχολικές αρχές, πατώντας πάνω στον ομοσπονδιακό σχολικό κανονισμό που απαγορεύει τις διακρίσεις φύλου στις εκπαιδευτικές αίθουσες. Ο νομοθέτης είναι σαφώς σοφότερος εδώ: «Κανένα πρόσωπο στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορεί, με βάση το φύλο, να αποκλειστεί από τη συμμετοχή σε οποιοδήποτε εκπαιδευτικό πρόγραμμα, να στερηθεί τα οφέλη οποιουδήποτε τέτοιου προγράμματος ή δραστηριότητας ή να υποστεί διακρίσεις λόγω φύλου στο πλαίσιο τους», ορίζει το Κεφάλαιο 9 του Νόμου για τις Πολιτικές Ελευθερίες. Το διακύβευμα της υπόθεσής του δεν ήταν φυσικά η ίδια η χρήση της τουαλέτας, αλλά το πώς οφείλει να αντιμετωπίζει η Παιδεία και τα σχολεία τους διεμφυλικούς μαθητές. Και ο κλήρος έπεσε στον συνεσταλμένο νεαρό που προσπαθούσε να αποδεχτεί τις αλλαγές του φύλου του να υπερασπιστεί τα δικαιώματα της διεμφυλικής κοινότητας, κάτι που τον μετέτρεψε σε σύμβολο ενός δίκαιου αγώνα για κάποιους και κόκκινο πανί για κάποιους άλλους. Ο ίδιος υποδέχτηκε τον νέο του ρόλο με ένα μείγμα περηφάνιας και φόβου, καθώς δεν έπαυε να είναι παιδί. «Φοβάμαι κάποιες φορές να λειτουργώ ως ο εαυτός μου μέσα στην κοινότητά μου», ομολογούσε ο ίδιος, την ίδια ώρα που οι γονείς του καλούσαν τους πιο ψύχραιμους να αναγνωρίσουν πως επρόκειτο για έναν ανήλικο που το μόνο που ήθελε ήταν να χρησιμοποιεί τις τουαλέτες του φύλου με το οποίο επέλεξε να πορευτεί στη ζωή. «Αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν ιδέα πόσο έχουν βλάψει το παιδί μου και πόσο συνεχίζουν να το βλάπτουν», είπε η νοσοκόμα μητέρα του. «Δεν ξεκινήσαμε να κάνουμε τίποτα», είπε ο πατέρας του, υπεύθυνος πωλήσεων σε ένα τοπικό ναυπηγείο, «το μόνο που θέλουμε είναι να προστατεύσουμε το παιδί μας. Κι αυτό είναι αυτό που είναι, παίρνοντας τη μορφή που παίρνει»…
Η συζήτηση εντός και εκτός δικαστικής αίθουσας
Ό,τι κι αν συνέβη στις δικαστικές αίθουσες, και είπαμε τι συνέβη εντωμεταξύ, το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε πρόσφατα να ξαναστείλει την υπόθεση στο Πρωτοδικείο, αρνούμενο να πάρει μια ιστορική απόφαση για τα δικαιώματα των διεμφυλικών μαθητών. Η απόφασή του είχε μάλιστα και πολιτική οσμή, καθώς όλα έγιναν στην εποχή της διακυβέρνησης Τραμπ, η οποία έχει βαλθεί να αλλάξει ό,τι έκανε και δεν έκανε ο Ομπάμα στην Παιδεία. Ή στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ο Γκριμ μήνυσε τόσο τις σχολικές αρχές όσο και το περιφερειακό συμβούλιο για αυτό που θεωρούσε πως ήταν κατάφωρη παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων του και τον Απρίλιο η υπόθεση έφτασε ως το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο αναδιπλώθηκε στρατηγικά και έκρινε πως η υπόθεση της μήνυσής του έπρεπε να εκδικαστεί και πάλι πρωτόδικα. Καταστρατηγώντας τη θέση της κυβέρνησης Ομπάμα δηλαδή που διατεινόταν ότι κανείς δεν μπορεί να απαγορεύσει σε έναν διεμφυλικό μαθητή να χρησιμοποιεί την τουαλέτα της αρεσκείας του. Το πολιτειακό Εφετείο διέταξε μάλιστα το σχολείο να επιτρέψει τη χρήση της ανδρικής τουαλέτας στον Γκριμ μέχρι την οριστική ετυμηγορία, το σχολικό συμβούλιο ζήτησε ωστόσο τη συνδρομή του Ανώτατου Δικαστηρίου, το οποίο πάγωσε τη διαταγή, αφήνοντας τον Γκριμ χωρίς τουαλέτα. Ο νεαρός υπέφερε τώρα και από ουρολοιμώξεις, μιας και όλο το σχολείο δεν είχε μια τουαλέτα που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει χωρίς ντροπή και στίγμα. Αυτό που ξεπήδησε από την ιστορία με μια πρωτόγνωρη δυναμική είναι ο χωρισμός των ανθρώπων σε δυο αντίπαλα στρατόπεδα, χωρίς να φαίνεται πως μπορεί να υπάρξει μεταξύ τους κοινή βάση για συνεννόηση. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν πρέπει όμως να αποτελούν αντικείμενο κοινωνικής αντιπαράθεσης, καθώς εκεί χρειάζεται το κράτος να πάρει θέση υπερασπιζόμενο τους πολίτες του που βάλλονται από πρακτικές που δεν συνάδουν με τις πολιτισμένες δημοκρατίες που ευαγγελιζόμαστε πως έχουμε ως Δύση. Αυτό ισχυρίζονται τουλάχιστον οι οργανώσεις της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας των ΗΠΑ και πλήθος υπερασπιστών του Γκάβιν. Μετά την κατακραυγή μάλιστα, το συμβούλιο αναδιπλώθηκε κι αυτό με τη σειρά του και έκανε το αδιανόητο, κάτι που στα μάτια του φάνταζε πιθανότατα ως συμβιβαστική λύση: έβγαλε τη σήμανση «αντρών/γυναικών» από μια σχολική τουαλέτα, χαρακτηρίζοντάς τη ως «ουδέτερου φύλου»! Ο Γκάβιν δεν το δέχτηκε φυσικά αυτό, καθώς όπως είπε η κίνηση γελοιοποιούσε ακόμα περισσότερο την περιπέτειά του, κάνοντας ακόμα πιο στρεσογόνα τη μετάβασή του στο φύλο που έχει επιλέξει. Για τους πολέμιούς του, καθώς υπάρχουν και τέτοιοι και μάλιστα φανατικοί, το γεγονός πως είναι διεμφυλικός προσβάλλει τις ευαισθησίες τους. Πλάι στους κινδύνους που παραθέτουν πως ενέχει η ιστορία του για τα δικά τους ετερόφυλα παιδιά, σπεύδουν να επικαλεστούν ακόμα και τη Βίβλο στη σταυροφορία τους να μην επιτρέψουν στο κορίτσι που έγινε αγόρι να χρησιμοποιεί την τουαλέτα που νιώθει καλύτερα. Λένε πως είναι προσβολή στη Φύση και τον Θεό το να αλλάξεις το φύλο σου, αφήνοντας τον μαθητή να παίζει τον ρόλο του μάρτυρα. Σήμερα, στα 17 του, ο Γκάβιν είναι ήδη σύμβολο, έστω κι αν δεν το ζήτησε ποτέ, του αγώνα των διεμφυλικών ανθρώπων να ζουν τη ζωή τους και να συνυπάρχουν σε δημόσια μέρη χωρίς εχθρότητα, ντροπή ή βία για την επιλογή τους. Η υπόθεσή του παραμένει ακόμα ανοιχτή και, όπως ο ίδιος λέει, έχει στιγματίσει τα σχολικά του χρόνια αλλά και την ίδια την προσωπικότητά του, εκεί που στην ηλικία του θα έπρεπε να τον απασχολούν σαφώς άλλα πράγματα. Κολέγιο της Νέας Υόρκης φρόντισε πάντως να ξηλώσει από τις τουαλέτες του τη σήμανση «αντρών/γυναικών» τιμώντας τον αγώνα του για ίσα δικαιώματα. Κι ενώ ως κοινωνία θα έπρεπε να αναγνωρίζουμε και να τιμούμε την τόλμη και τη γενναιότητά του να μην κρύβεται παίρνοντας τη ζωή στα χέρια του και ζώντας τη όπως έχει επιλέξει, είναι σαν να θέτουμε συνεχώς εμπόδια στον δρόμο του. Η άρνησή του ωστόσο να καταπιεί την αδικία και τη διάκριση έχει ήδη λειτουργήσει ως φωτεινό παράδειγμα για πολλά ακόμα διεμφυλικά παιδιά των ΗΠΑ να διεκδικήσουν τη θέση που τους αναλογεί με το φύλο που έχουν επιλέξει. Η ιστορία του εξάλλου για την καθημερινότητά του, αν εξαιρέσουμε τις βαρύτατες ψυχολογικές συνέπειες, λίγη σημασία έχει, καθώς ως αγόρι χρησιμοποιεί τις αντρικές τουαλέτες όπου αλλού βρεθεί, φτάνει να μην είναι στο σχολείο του, εκεί που κοινωνικοποιείται και διαπαιδαγωγείται ουσιαστικά ένα παιδί, μαθαίνοντας να συνυπάρχει αρμονικά με τους γύρω του.
Κανένα εστιατόριο, κατάστημα ή πάρκο αναψυχής δεν του είπε πάντως ποτέ να βγει από τις αντρικές τουαλέτες, καθώς «αυτή είναι η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων», όπως λέει. Και φυσική εξέλιξη ήταν για τον ίδιο να κόψει τα μαλλιά του κοντά, να αρχίσει να φορά παντελόνια και να ξεκινήσει τις ενέσεις τεστοστερόνης. Φυσική εξέλιξη ήταν ξανά το να ακολουθεί τον δίδυμο αδερφό του στο γήπεδο, καθώς τα φορέματα ήταν σαφές πως δεν ήταν γι’ αυτόν. Τώρα αν ειδικά οι τουαλέτες είναι μια άλλη ιστορία, γι’ αυτό θα αποφασίσει προφανώς η Δικαιοσύνη και όχι ο ίδιος. Γιατί για τον 17χρονο, η χρήση της τουαλέτας παραμένει εξόχως απλή: «Μπαίνεις, βγαίνεις, το ίδιο πράγμα όπως πάντα». Γιατί είναι για κάποιους κάτι τελείως διαφορετικό, τόσο ο έφηβος όσο και οι προοδευτικοί πολίτες είναι κάτι που συνεχίζουν να μην καταλαβαίνουν… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr