Ο «Πατερούλης» Ιωσήφ Στάλιν

Η Ιστορία αμφιταλαντεύεται ακόμα αν πρέπει να αναγορεύσει τον Στάλιν σε σπουδαίο άντρα ή αν αντιθέτως πρέπει να τον αποκαθηλώσει στιγματίζοντάς τον ως στυγνό δικτάτορα. Ο μπολσεβίκος που πέρασε στα κατάστιχα με το επαναστατικό του ψευδώνυμο «Στάλιν» κυβέρνησε με πυγμή την «κόκκινη» Σοβιετική Ένωση από το 1929-1953, σημαδεύοντας ανεξίτηλα τόσο το σοβιετικό κράτος και το κομμουνιστικό κίνημα όσο και σύσσωμο τον μεταπολεμικό κόσμο. Σωτήρας για τους οπαδούς του και φωτισμένος ηγέτης, σατανάς για τα εκατομμύρια των θυμάτων του και τους αντιφρονούντες του καθεστώτος, ο «Πατερούλης» ταυτίστηκε με αδίστακτες μεθόδους στο εσωτερικό της χώρας του και ενσάρκωσε έναν στυγνό ρεαλισμό στη διεθνή πολιτική σκηνή. Αφού εξόντωσε συστηματικά πολιτικούς αντιπάλους και εκτόπισε μαζικά εθνοτικές και μειονοτικές ομάδες που θεωρούσε εμπόδιο στο κοινωνικο-οικονομικό του όραμα, μετασχημάτισε βίαια την αγροτική Ρωσία σε βιομηχανική υπερδύναμη αποκόπτοντάς τη από τη Δύση. Κάτω από τη χαλύβδινη εξουσία του, δημιουργήθηκε ένα τρομοκρατικό σύστημα σωμάτων ασφαλείας που συνέτριψε κάθε άλλη φωνή και άποψη, με τις σκοτεινές ενέργειές του να μην μπορούν πια να κρυφτούν. Την ίδια βέβαια στιγμή, η ραγδαία εκβιομηχάνιση κατέστησε την ΕΣΣΔ υπολογίσιμη δύναμη στον Β’ Παγκόσμιο και υπερδύναμη κατόπιν στα ψυχροπολεμικά χρόνια, ανακόπτοντας τη ναζιστική λαίλαπα. Διπλωμάτης καθώς ήταν, συνεργάστηκε διαδοχικά τόσο με τον Χίτλερ (1939) όσο και τους δυτικούς συμμάχους, όταν προδόθηκε από τη Γερμανία (1941). Πολέμησε με νύχια και με δόντια τη χιτλερική απειλή και ξεπήδησε ως νικητής στον Β’ Παγκόσμιο, βλέποντας τη σφαίρα επιρροής του να υπερβαίνει τώρα την έκταση της πάλαι ποτέ τσαρικής Ρωσίας! Ο σοβιετικός έλεγχος στις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες που απελευθέρωσε ο Κόκκινος Στρατός, πολιτική που πέτυχε σε πείσμα του Ρούσβελτ και του Τσόρτσιλ, επέκτεινε το σταλινικό μοντέλο στο πρώην Ανατολικό Μπλοκ, δημιουργώντας μια αυτοκρατορία καταμεσής της Δύσης. Οι φιλοδοξίες του ωστόσο για παγκόσμια επιρροή τέλος δεν είχαν και ο Στάλιν ήταν σαφώς ο ένας από τους δύο παίκτες που χώρισαν την οικουμένη σε στρατόπεδα: ανέπτυξε δική του πυρηνική βόμβα (1949), έφερε την Κίνα στον κομμουνιστικό συνασπισμό (1949) και απέρριψε το Σχέδιο Μάρσαλ (1947), στήριξε ωστόσο τον ΟΗΕ συμμετέχοντας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, καθώς γνώριζε ότι ένας τρίτος παγκόσμιος θα ήταν ολέθριος. Όταν έφυγε από τον κόσμο, ήταν η σύγχρονη ενσάρκωση του τσάρου, έχοντας στα χέρια του τον πλήρη έλεγχο της Ένωσης αλλά και της Ανατολικής Ευρώπης, μέσω του ανυπέρβλητου στρατού του, του αμείλικτου συστήματος εσωτερικής ασφάλειας αλλά και του πλέγματος των αφοσιωμένων σταλινικών ηγετών στις χώρες-«δορυφόρους». Τα εγκλήματα του πολιτικού Στάλιν έχουν γίνει γνωστά εδώ και μισό αιώνα χάρη στην περιβόητη έκθεση Χρουστσόφ, αν και ο «κόκκινος τύραννος» ήταν σαφώς πολλά περισσότερα από τον πιο πολωτικό σοβιετικό ηγέτη της Ιστορίας…

Πρώτα χρόνια

Ο Ιωσήφ Βισαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι γεννήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 1878 στην πόλη Γκόρι της τσαρικής επαρχίας της Τιφλίδας (σημερινή Γεωργία), ως το τέταρτο παιδί μιας φτωχής οικογένειας πρώην δουλοπάροικων, το μόνο ωστόσο που έζησε μετά τη βρεφική ηλικία. Ο πατέρας του δούλευε τώρα ως τσαγκάρης και η μητέρα του ως πλύστρα στην πολίχνη του Καυκάσου. Ο μικρός Ιωσήφ, που όλοι φώναζαν χαϊδευτικά «Σόσο», ήταν ένα φιλάσθενο αγόρι που χτυπήθηκε αλύπητα από τις ασθένειες αλλά και τον ίδιο του τον πατέρα, ο οποίος είχε καταφύγει στον αλκοολισμό και ξεσπούσε τη λύσσα του πάνω στον γιο του. Σε ηλικία 7 ετών, χτυπήθηκε από ευλογιά που άφησε μόνιμα σημάδια στο πρόσωπό του ενώ από ατύχημα με άλογο πέντε χρόνια αργότερα, το ένα του χέρι δεν θα μεγάλωνε όσο έπρεπε. Τα άλλα παιδιά τον κορόιδευαν για τα στίγματα του προσώπου και τη δυσμορφία του χεριού του, ενσταλάζοντάς του αισθήματα κατωτερότητας αλλά και μια εκδικητική διάθεση απέναντί τους. Η υπερπροστατευτική ορθόδοξη χριστιανή μητέρα του τον προόριζε για παπά και το 1888 κατάφερε να τον γράψει στο Ιεροδιδασκαλείο του Γκόρι, την ίδια ώρα που ο πατέρας έγινε καπνός. Οι σχολικές επιδόσεις του «Σόσο» ήταν πολύ ενθαρρυντικές και το 1894 απέσπασε υποτροφία για τη Θεολογική Σχολή της Τιφλίδας. Έναν χρόνο αργότερα ωστόσο θα προσχωρήσει σε εξτρεμιστική αυτονομιστική οργάνωση της Γεωργίας, όπου πλάι στα πατριωτικά αισθήματα συνυπήρχαν και τα σοσιαλιστικά κηρύγματα του Καρλ Μαρξ και του Βλαντιμίρ Λένιν, με τα οποία ήρθε σε επαφή και επηρεάστηκε αμέσως. Ο «Σόσο» έγινε επισήμως μέλος του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος το 1898 και παρά το γεγονός ότι τα πήγαινε ιδιαιτέρως καλά στις σπουδές του, παράτησε τη Θεολογική Σχολή το 1899, αν και οι αναφορές είναι εδώ αντικρουόμενες: σύμφωνα με τα μητρώα του ιδρύματος, ο «Σόσο» δεν μπορούσε πια να πληρώνει τα δίδακτρα, αν και άλλοι έκαναν λόγο για αποπομπή του από τη σχολή εξαιτίας των ανατρεπτικών ιδεών που είχε υιοθετήσει κατά του τσαρικού καθεστώτος. Όπως κι αν έχει, ο Ιωσήφ δεν επέστρεψε στο σπίτι του αλλά παρέμεινε στην Τιφλίδα αφιερώνοντας πια το σύνολο των δυνάμεών του στην επανάσταση. Την ίδια εποχή απορρίπτει τον χριστιανισμό και στρέφεται στην αθεΐα. Άνεργος για ένα διάστημα, θα βρει τελικά δουλειά παραδίδοντας ιδιαίτερα μαθήματα σε μικρά παιδιά και σύντομα θα ενταχθεί στο προσωπικό του Αστεροσκοπείου της Τιφλίδας, αν και πλέον ο μαρξισμός ήταν το αποκλειστικό πεδίο της δράσης του…

Πολιτική δράση και φυλακίσεις

Το 1901 ο «Σόσο» προσχώρησε στο Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα παραμένοντας στη Ρωσία την ώρα που οι ηγέτες του είχαν καταφύγει στο εξωτερικό. Απτόητος και τολμηρός, συντονίζει γενικές απεργίες σε βιομηχανικές μονάδες και κηρύττει όπου σταθεί και όπου βρεθεί τις αρχές του μαρξισμού, όντας πια επαναστάτης πλήρους απασχόλησης. Η δράση θα του φέρει την επόμενη χρονιά (Απρίλιος του 1902) σύλληψη και 18μηνη εξορία στη Σιβηρία, την πρώτη μάλιστα από μια μακρά σειρά νομικών περιπετειών και εκτοπίσεων κατά τις πρώτες αυτές στιγμές της Οκτωβριανής Επανάστασης. Ο «Σόσο» δραπετεύει κάποια στιγμή από την απομονωμένη Σιβηρία και επιστρέφει στην Τιφλίδα, οργανώνοντας νέο κύμα απεργιακών κινητοποιήσεων. Την περίοδο αυτή είναι που θα υιοθετήσει το επαναστατικό παρατσούκλι «Στάλιν», «χαλύβδινος» στα ρωσικά, με την αδιάλειπτη δράση του να τον φέρνει κάποια στιγμή στο στόχαστρο του κομμουνιστή ηγέτη Λένιν, ο οποίος τον καλεί το 1905 σε συνάντηση στη Φινλανδία. Παρά το γεγονός ότι δεν ήταν δεινός ρήτορας τύπου Λένιν ή διανοούμενος τύπου Τρότσκι, ο Στάλιν ήταν ιδιαιτέρως ικανός στις καθημερινές ζυμώσεις της επανάστασης, από τύπωμα μπροσούρων και οργάνωση συσκέψεων μέχρι και πρόκληση απεργιών και διαδηλώσεων. Η τσαρική μυστική αστυνομία, η διαβόητη Οχράνα, τον είχε πια φακελωμένο ως εχθρό του καθεστώτος, αν και ο ίδιος συνέχιζε την εξτρεμιστική του δράση απτόητος. Πλέον λειτουργούσε ως ληστοσυμμορίτης, οργανώνοντας ληστείες, απαγωγές και εκβιασμούς για να βγαίνουν τα έξοδα της επανάστασης. Απέκτησε μάλιστα πρωτόγνωρη δημοσιότητα στο μπολσεβικικό κόμμα το 1907, όταν οργάνωσε ληστεία τράπεζας στην Τιφλίδα που θα κατέληγε σε λουτρό αίματος αλλά και λεία 250.000 ρουβλίων! Στα επόμενα 8 χρόνια το μοτίβο της ζωής του θα είναι απαράλλακτο: ο Στάλιν οργανώνει την επανάσταση, συλλαμβάνεται, στέλνεται εξορία στη Σιβηρία και δραπετεύει κάθε φορά από τις τέσσερις συνολικά συλλήψεις της περιόδου. Το 1911 θα βρεθεί στην Πετρούπολη να γράφει στην «Πράβντα» και τόσο οι επαφές του όσο και οι οργανωτικές του ικανότητες θα τον φέρουν το 1912 μέλος της Κεντρικής Επιτροπής των Μπολσεβίκων του Λένιν! Ο Στάλιν δεν ήταν διανοούμενος μαρξιστής, δεν άφησε λοιπόν συμβολή στην «κόκκινη» ιδεολογία, αν και κατά την αυτοεξορία του στη Βιέννη έγραψε μια μικρή πραγματεία, «Ο μαρξισμός και το εθνικό ζήτημα», χωρίς σημαντική συνεισφορά πάντως στα θεωρητικά μανιφέστα του σοσιαλισμού. Το 1913 συνελήφθη για άλλη μια φορά και τώρα η εξορία του στη Σιβηρία ήταν ισόβια, αν και μετά την πτώση του Νικολάου Β’ το νέο καθεστώς χορήγησε γενική αμνηστία στους πολιτικούς κρατούμενους επιτρέποντάς τους να επιστρέψουν στις εστίες τους…

Οκτωβριανή Επανάσταση και ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης

Τον Φεβρουάριο του 1917 ξέσπασε η Οκτωβριανή Επανάσταση και μέχρι τον Μάρτιο οι μπολσεβίκοι είχαν τον έλεγχο της κατάστασης. Τον Απρίλιο, ο Λένιν αποκήρυξε την προσωρινή επαναστατική κυβέρνηση διατυπώνοντας τις περιβόητες «Θέσεις του Απριλίου», στις οποίες παρέμεινε πιστός ο Στάλιν ωθώντας τους εργάτες και τους αγρότες να πάρουν τον έλεγχο εργοστασίων και γης στα χέρια τους. Μέχρι τον Οκτώβριο, η επανάσταση είχε ολοκληρωθεί επιτυχώς και ο Στάλιν ανταμείφθηκε για την υποστήριξή του στον Λένιν με τον τίτλο του λαϊκού κομισάριου μειονοτικών θεμάτων. Γεωργιανός εξάλλου και ο ίδιος, θεωρήθηκε κατάλληλος από τον μποσλεβίκο ηγέτη για τη θέση. Κι έτσι απέκτησε ο Στάλιν εξουσία επί των 65 εκατομμυρίων Ουκρανών, Γεωργιανών, Λευκορώσων, Αζέρων κ.λπ. Το σοβιετικό κίνημα πέρασε μετά μια βίαιη περίοδο αναθεωρήσεων και υπαναχωρήσεων, αλλάζοντας τη γραμμή του σχετικά με την αυτοδιάθεση των μη ρωσικών πληθυσμών της πάλαι ποτέ τσαρικής Ρωσίας. Στον εμφύλιο που ξέσπασε, ο Στάλιν διαδραμάτισε σημαίνοντα ρόλο σε διοικητικά και στρατιωτικά θέματα και του πιστώθηκε η εμφατική νίκη έναντι του Λευκού Στρατού στο Τσαρίτσιν. Την ίδια εποχή θα επιδείξει τις πρώτες ριπές της σκοτεινής προσωπικότητάς του, όταν μετά την απόπειρα δολοφονίας του Λένιν το 1918, στέλνει τηλεγράφημα υποστηρίζοντας την «ανοιχτή και συστηματική μαζική τρομοκρατία» ενάντια στους υπευθύνους. Σύντομα 800 σοσιαλιστές θα εκτελούνταν χωρίς δίκη. Την περίοδο 1919-1922 ο Στάλιν υπηρέτησε το κόμμα ως λαϊκός κομισάριος εργατικής και αγροτικής επιθεώρησης, ενώ από το 1920 έως το 1923 χρημάτισε μέλος του Επαναστατικού Στρατιωτικού Συμβουλίου αλλά και μέλος της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής του Συμβουλίου των Σοβιέτ (από το 1917). Τον Απρίλιο του 1922, ο Στάλιν έγινε γενικός γραμματέας του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος, μια θέση που θα αναδείκνυε αργότερα στην ισχυρότερη στη χώρα. Από κει έχτισε μια ισχυρή κομματική βάση, διορίζοντας δικούς του συντρόφους σε θέσεις-κλειδιά κι έτσι μετά τον θάνατο του Λένιν το 1924 και μέχρι να καταλάβουν τα άλλα προβεβλημένα στελέχη των Μπολσεβίκων τι είχε συμβεί, ο Στάλιν ξεπήδησε ως ο ισχυρός άντρας του κόμματος. Ακόμα και ο Λένιν το γνώριζε αυτό πριν πεθάνει (αναφέροντας χαρακτηριστικά σε επιστολή του ότι ο Στάλιν δεν θα έπρεπε να λάβει ποτέ περαιτέρω εξουσία και μάλιστα αν ήταν δυνατόν να του αφαιρεθεί και η ήδη υπάρχουσα), αν και ούτε αυτός κατάφερε να ανακόψει τη δυναμική του άλλοτε πρωτοπαλίκαρού του. Από τις αρχαιρεσίες ξεπήδησε νικητής, αμαυρώνοντας το όνομα των πολιτικών του αντιπάλων και κυρίως του Τρότσκι, που τόσο ήθελε ο Λένιν στο τιμόνι της χώρας. Η σταλινική φράξια επικράτησε μέσω γραφειοκρατικών παιχνιδιών και αποκηρύξεων, με πολλά από τα προβεβλημένα στελέχη να καταφεύγουν σε Ευρώπη και ΗΠΑ για να γλιτώσουν από τη δολοφονική του τρέλα.   Τώρα η παρανοϊκή του μανία είχε αγγίξει κόκκινο και η λεγόμενη «Μεγάλη Τρομοκρατία» ήταν ζοφερό γεγονός για το εσωτερικό της χώρας: εκτοπίσεις αντιφρονούντων, εκτελέσεις με συνοπτικές διαδικασίες και δίκες-παρωδία για τους εχθρούς του καθεστώτος. Σύντομα οι διώξεις θα επεκταθούν και πέρα από την κομματική ελίτ, με πολλούς χαμηλόβαθμους αξιωματούχους να μη γλιτώνουν από τη λύσσα του Στάλιν, ο οποίος μέχρι τον Δεκέμβριο του 1929 ήταν πια ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης. Στις αρχές της επόμενης δεκαετίας, ο Στάλιν αναθεώρησε την αγροτική πολιτική των Μπολσεβίκων μέσω της αναγκαστικής κολεκτιβοποίησης της γης: τα χωραφάκια των μικροκαλλιεργητών συνενώθηκαν σε μεγάλης κλίμακας μηχανοποιημένα αγροκτήματα ώστε να μεγιστοποιηθεί η παραγωγή. Είναι η εποχή του «σταχανοφισμού» (1929-1938), η περίοδος δηλαδή που ο ουκρανός ανθρακωρύχος Αλεξέι Σταχάνοφ, πρότυπο εργάτη κατά τον Στάλιν, πέτυχε 15πλάσια παραγωγή μέσα σε μία μόνο εξάωρη νυχτερινή βάρδια! Στα χρόνια αυτά η ΕΣΣΔ αύξησε την παραγωγή του άνθρακα κατά 230%, την ηλεκτρική ενέργεια κατά 540% και την αυτοκινητοβιομηχανία κατά 15.000%. Ο Στάλιν ενθάρρυνε τους εργάτες και τους αγρότες στην αύξηση της παραγωγικότητάς τους στο μέγιστο δυνατόν, αν και όπως ξέρουμε το μοντέλο θα αποτύγχανε, φέρνοντας λιμό, καταναγκαστική εργασία και συγκρούσεις που στέρησαν τη ζωή σε εκατομμύρια εξαθλιωμένους Ρώσους. Την ίδια στιγμή, η βίαιη, ραγδαία και χωρίς σχέδιο εκβιομηχάνιση της αγροτικής Ρωσίας, παρά την αρχική επιτυχία και τα εμφατικά νούμερα, στοίχισε τη ζωή σε μερικά εκατομμύρια πολιτών και έσπειρε όλεθρο στο περιβάλλον. Κάθε απόπειρα αντίστασης στις πολιτικές του «Πατερούλη» καταπνιγόταν αλύπητα στο αίμα και σύντομα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης ήταν γεμάτα με εκατοντάδες χιλιάδες αντιφρονούντες. Όσο τα σύννεφα του πολέμου μαζεύονταν πάνω από την Ευρώπη το 1939, ο Στάλιν έκανε μια φαινομενικά αριστουργηματική κίνηση συνάπτοντας τον Αύγουστο ρωσογερμανικό σύμφωνο μη επίθεσης με τον Φύρερ. Πεπεισμένος για την ακεραιότητα του παράφρονα ναζιστή, αγνόησε τις υποδείξεις των επιτελών του αλλά και το γεγονός ότι η Γερμανία κινητοποιούσε δυνάμεις στο ανατολικό μέτωπο. Δεν αποκλείεται βέβαια να οσμίστηκε ο Στάλιν την ευκαιρία που του παρουσιαζόταν για προσάρτηση νέων εδαφών στην Ένωση, καθώς όταν οι ναζιστικές δυνάμεις σάρωσαν την Πολωνία, τα σοβιετικά στρατεύματα έλαβαν στην κατοχή τους το ανατολικό μέρος της χώρας. Έναν μήνα αργότερα, η ΕΣΣΔ ανάγκασε τα κράτη της Βαλτικής (Λιθουανία, Λετονία και Εσθονία) να επιτρέψουν στον Κόκκινο Στρατό να εγκατασταθεί στα σύνορά τους, προλειαίνοντας έτσι το έδαφος για ολοκληρωτική προσάρτησή τους στην Ένωση το επόμενο έτος. Αυτό συνέβη και στη Φινλανδία, η οποία παρά τη λυσσαλέα της αντίσταση ηττήθηκε τελικά την επόμενη χρονιά. Τον Ιούνιο του 1941 ο Χίτλερ στράφηκε ωστόσο κατά της Ένωσης και ανέτοιμος καθώς ήταν για ολομέτωπο πόλεμο με τη Γερμανία, ο Στάλιν υπέφερε σημαντικές απώλειες. Πριν καλά καλά το καταλάβει, η Ουκρανία και η Λευκορωσία ήταν ήδη στα χέρια του εχθρού, που τώρα πολιορκούσε το Λένινγκραντ. Τα γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου είναι λίγο-πολύ γνωστά: οι ηρωικές προσπάθειες του Κόκκινου Στρατού και του απλού ρωσικού λαού ανέτρεψαν τελικά το σε βάρος τους κλίμα και μετά τη Μάχη του Στάλινγκραντ τα πράγματα άλλαξαν δραστικά. Μέχρι το 1944, ο Κόκκινος Στρατός απελευθέρωνε τη μια χώρα της Ανατολικής Ευρώπης πίσω από την άλλη, πριν ακόμα οι υπόλοιποι Σύμμαχοι αποβιβαστούν στη Νορμανδία. Την ώρα όμως που εκατομμύρια Ρώσων πέθαιναν στα χαρακώματα του Ανατολικού Μετώπου και Τσόρτσιλ και Ρούσβελτ δεν φαίνονταν πρόθυμοι να εγκαινιάσουν το Δυτικό Μέτωπο, τόσο μεγάλωνε η καχυποψία του Στάλιν για τη Δύση. Στην πρώτη μάλιστα συνάντηση της ισχυρής τριανδρίας στην Τεχεράνη στα τέλη του 1943, η πρόσφατη νίκη στο Στάλινγκραντ έθετε αναγκαστικά επικεφαλής των διαπραγματεύσεων τον Στάλιν. Τον Φεβρουάριο του 1945, οι τρεις ηγέτες συναντήθηκαν ξανά στη Γιάλτα της Κριμαίας για τη μοιρασιά της Ευρώπης, αν και η αλλαγή σκυτάλης τόσο στις ΗΠΑ όσο και τη Βρετανία σύντομα θα ανέτρεπε τη συμφωνία, επιβεβαιώνοντας έτσι τη δυσπιστία του Στάλιν για τους Δυτικούς. Πεπεισμένος πια για την εχθρότητα των Συμμάχων έναντι της Ένωσης και με έμμονες τώρα ιδέες για την απειλούμενη εισβολή της Δύσης στα εδάφη του, εγκαινιάστηκε μια ακήρυχτη μεν, εξίσου ζοφερή δε μάχη στο παρασκήνιο που θα έμενε γνωστή ως Ψυχρός Πόλεμος. Μεταξύ 1945-1948, ο Στάλιν εγκαθίδρυσε τη σφαίρα επιρροής του στο πρώην Ανατολικό Μπλοκ, δημιουργώντας μια ζώνη ασφαλείας μεταξύ Δύσης και Μητέρας Ρωσίας. Οι Δυτικοί μετέφρασαν τις κινήσεις του Στάλιν ως διακαή πόθο του να «κοκκινίσει» την Ευρώπη και στην απόπειρα να αναχαιτιστούν οι ορέξεις του σχηματίζεται η Βορειοατλαντική Συμμαχία. Στις διπλωματικές του ήττες με τη Δύση προσμετρούνται το εμπάργκο του στο Βερολίνο το 1948 αλλά και η ενθάρρυνσή του στον βορειοκορεάτη ηγέτη να εισβάλει στη Νότια Κορέα, πιστεύοντας ότι οι ΗΠΑ θα έμεναν αμέτοχες…

Τελευταία χρόνια και θάνατος

Η κατασταλτική πολιτική του Στάλιν συνεχίστηκε στο εσωτερικό όλα αυτά τα χρόνια, χωρίς να φτάσει βέβαια ξανά στις τραγικές ακρότητες της δεκαετίας του 1930. Η υγεία του ήταν όμως κλονισμένη και στις αρχές της δεκαετίας του 1950 επιδεινώθηκε κι άλλο. Όταν αποκαλύφθηκε συνωμοσία για τη δολοφονία του, ο Στάλιν παρήγγειλε στον επικεφαλής των μυστικών δυνάμεών του να ξεκινήσει νέο πογκρόμ κατά των στελεχών του Κομμουνιστικού Κόμματος, πέθανε ωστόσο προτού εκτελεστεί το πλάνο. Ο Στάλιν άφησε την τελευταία του πνοή στις 5 Μαρτίου 1953, όταν το κρατικό ραδιόφωνο ανακοίνωνε στον λαό: «Η καρδιά του συντρόφου και συνεχιστή της μεγαλοφυΐας του σκοπού του Λένιν, του σοφού ηγέτη και δασκάλου του Κομμουνιστικού Κόμματος και της Σοβιετικής Ένωσης, έπαψε να χτυπά»… Την ώρα που μετέτρεψε τη Ρωσία σε παγκόσμια υπερδύναμη, το έκανε με τρόμο, θάνατο, λιμό και διώξεις. Ο διάδοχός του, Νικίτα Χρουστσόφ, αποκήρυξε την κληρονομιά του το 1956, αν και σήμερα η παρακαταθήκη του γνωρίζει μια δεύτερη ζωή στα νιάτα της Ρωσίας παρά την εδώ και δεκαετίες γιγαντιαία εκστρατεία για την αποσταλινοποίηση του ρωσικού έθνους… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr