«Η Ελλάδα δεσμεύεται να προστατεύει τα σύνορα της, που είναι και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα σέβεται απολύτως τα ανθρώπινα δικαιώματα κατά τη συγκεκριμένη διαδικασία και αυτό περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την αναχαίτιση κάθε προσπάθειας παράνομης εισόδου» διεμήνυσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στις κοινές του δηλώσεις με την Λιθουανή ομόλογό του, Ινγκρίντα Σιμονίτε σχετικά με το ζήτημα του Μεταναστευτικού.
Στο επίκεντρο της συνάντησης τους, βρέθηκαν το μέλλον της Ευρώπης, η αντιμετώπιση της πανδημίας και το σχέδιο για την οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία, καθώς και η εργαλειοποίηση των μεταναστών από τρίτες χώρες.
Ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε την ανάγκη του καλύτερου δυνατού συντονισμού των ενεργειών των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ αναφερόμενος στις εν εξελίξει διεργασίες για την οριστικοποίηση του νέου Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο επεσήμανε ότι «θα πρέπει να επιτύχουμε μία κοινή ευρωπαϊκή πολιτική, η οποία δεν θα επιβαρύνει υπερβολικά τις χώρες, που έχουν τα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης και θα διασφαλίσει μία δίκαιη κατανομή των βαρών ανάμεσα στους εταίρους στην ΕΕ».
«Συζητήσαμε εκτενώς τις σημαντικές μεταναστευτικές πιέσεις που δέχεται αυτή την περίοδο η Λιθουανία στα ανατολικά σύνορά της με τη Λευκορωσία. Τα προβλήματα αυτά -όπως συζητήσαμε- είναι παρόμοιας φύσης με αυτά που αντιμετωπίζει η Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια. Χαρακτηρίζονται από επίμονες μεταναστευτικές ροές σε συνδυασμό, κατά καιρούς, με μια ενορχηστρωμένη προσπάθεια τρίτης χώρας να ασκήσει πολιτική πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της μετανάστευσης, που χρησιμοποιείται ως ένα εργαλείο προβολής γεωπολιτικής ισχύος» είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημειώνοντας ότι η Λιθουανία τελευταία βιώνει αντίστοιχες προκλήσεις και δυναμικές. «Εξέφρασα στην Ίνγκριντα την πλήρη στήριξή μου. Αυτό που κάνει η Λευκορωσία είναι απλώς απαράδεκτο» είπε.
Επίσης επισήμανε ότι «η εργαλειοποίηση ανθρώπων για πολιτικούς σκοπούς, η εκμετάλλευση της κατάστασης, μέσω fake news, η εκμετάλλευση της επιθυμίας τους να μεταναστεύσουν, και η ενθάρρυνση να ξεκινήσουν αυτά τα επικίνδυνα ταξίδια αποτελούν σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους και επίθεση στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια».
Στη συνέχεια, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι συζήτησαν για το πώς μπορούν οι δύο χώρες να διαχειριστούν αποτελεσματικά τις πολλές πτυχές που έχουν αυτές οι περίπλοκες καταστάσεις, πώς θα προστατεύσουν τα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πώς θα διασφαλίσουν τις αναγκαίες συνθήκες στην υποδοχή, πώς θα επιταχύνουν τις διαδικασίες χορήγησης ασύλου και, τέλος, πώς θα πετύχουν την αποτελεσματική και γρήγορη επιστροφή όσων δεν δικαιούνται διεθνή προστασία στις χώρες καταγωγής τους ή τις χώρες διέλευσης.
«Η Ελλάδα βρίσκεται στο πλευρό της Λιθουανίας από την έναρξη του πρόσφατου μεταναστευτικού ζητήματος που αντιμετωπίζει, όπως και η Λιθουανία στάθηκε στο πλευρό τής Ελλάδας όταν βρεθήκαμε αντιμέτωποι με τις δικές μας προκλήσεις, τον προηγούμενο Μάρτιο, στα χερσαία σύνορά μας με την Τουρκία. Και πιστεύω πως η αλληλεγγύη από τα κράτη της Μεσογείου που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της διαχείρισης τού προβλήματος είναι επίσης ξεκάθαρη» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, υπογραμμίζοντας ότι ο Ισπανός πρωθυπουργός, o Πέδρο Σάντσεθ, που επισκέφθηκε το Βίλνιους πριν από λίγες μέρες, και η ομάδα Med5 εξέφρασε την ανάγκη για αποτελεσματική συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη διαχείριση των σύνθετων πτυχών του μεταναστευτικού προβλήματος.
«Είναι θέση της ελληνικής κυβέρνησης ότι η μεταναστευτική κρίση εγείρει σημαντικές προκλήσεις στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για το λόγο αυτό θα πρέπει να αντιμετωπιστεί συλλογικά από το σύνολο της ΕE. Τα κράτη-μέλη που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα, είτε στη Νότια είτε στην Ανατολική είτε στη Βόρεια Ευρώπη, μπορεί να βρεθούν να δέχονται έντονες μεταναστευτικές πιέσεις» είπε ο πρωθυπουργός και προσέθεσε πως «σε αυτό το πλαίσιο, πέρα από τη διμερή τεχνική συνεργασία με στόχο την αντιμετώπιση της υφιστάμενης κατάστασης, συμφωνήσαμε να συντονίσουμε τις κοινές θέσεις μας στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης για το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο».
Επιπλέον είπε ότι είναι κοινός στόχος να πετύχουμε μια δίκαιη και αποτελεσματική Ευρωπαϊκή πολιτική, στην οποία δεν θα επωμίζονται υπερβολικό βάρος τα κράτη-μέλη που εκτίθενται στη μεταναστευτική πίεση λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, αλλά -αντ’ αυτού- θα διασφαλίζει ένα δίκαιο και αναλογικό επιμερισμό των ευθυνών στην Ένωση, πάντα σε πνεύμα αλληλεγγύης.
«Με αυτή την ευκαιρία, θέλω να υπογραμμίσω με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο πως η Ελλάδα είναι δεσμευμένη να προστατεύει τα σύνορά της -τα οποία είναι και τα σύνορα της ΕΕ- διασφαλίζοντας παράλληλα πάντοτε τον πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα συνεχίσουμε να λειτουργούμε κατ’ αυτόν τον τρόπο τόσο σε ό,τι αφορά τις ευθύνες που έχουμε ως κυρίαρχο κράτος, όσο και αναφορικά με την τήρηση των κανονισμών της ΕΕ» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Υπογράμμισε ότι αυτό περιλαμβάνει την αναχαίτιση προσπαθειών για παράνομη διέλευση στη θάλασσα και προσέθεσε: «Θα πρέπει να επισημάνω ότι αυτές οι απόπειρες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για όσους ξεκινούν τα ταξίδια αυτά και γι΄αυτούς που ενθαρρύνονται να το κάνουν και διευκολύνονται σε αυτό και γίνονται θύματα εκμετάλλευσης από αδίστακτες εγκληματικές συμμορίες. Τα δίκτυα αυτά θα πρέπει να γνωρίζουν πως θα λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους».
«Ούτε η Ελλάδα στο Νότο, ούτε η Λιθουανία στο Βορρά θέλουν να είναι η πύλη προς την Ευρώπη για δίκτυα παράνομης διακίνησης ανθρώπων ή για τρίτα κράτη που προτίθενται να ασκήσουν πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση» υπογράμμισε ο κ.Μητσοτάκης, λέγοντας ότι ξεκάθαρος στόχος θα πρέπει να είναι το να αποθαρρύνουμε και επίσης να εμποδίσουμε τη δράση αυτών των επικίνδυνων, εγκληματικών κυκλωμάτων και να τους σταματήσουμε από το να θέτουν σε κίνδυνο ζωές. «Πιστεύω πως αυτή είναι μια θέση την οποία ενστερνίζονται όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και οι θεσμοί της ΕΕ» είπε.
Κλείνοντας ο πρωθυπουργός εξέφρασε την πλήρη και συνεχή στήριξη της Ελλάδας στην κυβέρνηση της Λιθουανίας σε αυτό το ζήτημα: «Οι πιέσεις που δέχεστε δεν είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσετε μόνοι σας. Η ελληνική κυβέρνηση προσφέρει όποια τεχνογνωσία διαθέτει αλλά και την αλληλεγγύη της στη Λιθουανία και ελπίζω ότι η δύσκολη αυτή κατάσταση θα επιλυθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα».
Σιμονιτέ: Στην Ελλάδα έχουμε ένα πραγματικό φίλο
«Ένα πράγμα που ενώνει τις δύο χώρες μας είναι η κατανόηση του πώς πρέπει να βρίσκεσαι σε μία δύσκολη γειτονιά. Και αυτός ο αγώνας για την ελευθερία δεν τελειώνει πραγματικά ποτέ, διότι πάντοτε πρέπει να στηρίζεις τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις αξίες ώστε να διατηρήσεις την Δυτική φιλελεύθερη δημοκρατία, η οποία πιστεύω ότι αποτελεί το πιο παραγωγικό και το πιο πετυχημένο περιβάλλον για να ζουν, να δημιουργούν και να αυξάνουν την ευημερία τους οι άνθρωποι» τόνισε η πρωθυπουργός της Λιθουανίας, Ίνγκριντα Σιμονιτέ, κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων.
Η πρωθυπουργός της Λιθουανία χαρακτήρισε «πολύ σύνθετη περίοδο για όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις» την περίοδο που διανύουμε λόγω της πανδημίας, και είπε ότι «αντιμετωπίσαμε πολλές κοινές προκλήσεις τον τελευταίο χρόνο. Έπρεπε να ρυθμίσουμε τους ελέγχους και τα συστήματα υγείας. Έπρεπε να ετοιμαστούμε και να εκτελέσουμε την εμβολιαστική εκστρατεία, ώστε να αυξήσουμε το επίπεδο ανθεκτικότητας των κοινωνιών μας έναντι των μεταλλάξεων και των νέων κυμάτων. Αυτό είναι η καθημερινότητά μας».
Αναφέρθηκε στις εξελίξεις στις οικονομίες των δυο χωρών «οι οποίες αποδεικνύονται αρκετά ανθεκτικές και έχουν καλές προοπτικές», όπως είπε, «και όσον αφορά αυτή τη χρονιά αλλά και τα επόμενα χρόνια».
Συνεχάρη την Ελλάδα «για τα σημαντικά επιτεύγματά της στον τομέα της ψηφιοποίησης» τα οποία χαρακτήρισε «αξιοζήλευτα» και εκτίμησε πως «αυτή είναι η κατεύθυνση προς την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να κινηθεί ως Ένωση» και ότι είναι ευκολότερο για τις μικρότερες χώρες να είναι πρωτεργάτες προς αυτή την κατεύθυνση.
Όπως είπε η πρωθυπουργός της Λιθουανία, το κύριο ζήτημα που συζητήθηκε ήταν η κατάσταση στα σύνορα της χώρας της με τη Λευκορωσία.
«Αναφέρομαι στα διδάγματα που έχουν αντληθεί ή την εμπειρία που μπορούμε να πάρουμε από τα βιώματα της Ελλάδας, η οποία από πολλές απόψεις είναι παρόμοια. Θα πρέπει να επισημάνω ότι ένα από τα ζητήματα που μας ενώνουν είναι το περιστατικό της αεροπειρατείας με κρατική υποστήριξη στα τέλη του Μαΐου. Γιατί το αεροπλάνο είχε προορισμό το Βίλνιους από την Αθήνα και με τον τρόπο αυτό οι δύο κυβερνήσεις μας ενεπλάκησαν στη διαχείριση της κατάστασης. Το περιστατικό έλαβε χώρα πολύ κοντά στα δικά μας σύνορα και οι περισσότεροι επιβάτες ήταν Λιθουανοί πολίτες, αν και υπήρχαν και πολίτες από άλλες ευρωπαϊκές χώρες” είπε η κυρία Σιμονιτέ.
Προσέθεσε πως η αντίδραση της ΕΕ που ακολούθησε, ήταν ιδιαίτερα ταχεία, και πολύ ισχυρή, και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της προς τον Έλληνα πρωθυπουργό και τις ευρωπαϊκές χώρες «για την αλληλεγγύη που έχουν επιδείξει προς τη Λιθουανία σε αυτό το σύνθετο περιστατικό».
Τόνισε επίσης ότι τα προβλήματα, δεν τελείωσαν εκεί, καθώς διαπιστώθηκε μία ξαφνική αλλαγή σε σχέση με τις προγενέστερες ενέργειες της συνοριοφυλακής τής Λευκορωσίας, η οποία -είπε- «έτεινε να δέχεται επιστροφές ανθρώπων που είχαν περάσει παράνομα τα σύνορα από την λευκορωσική πλευρά, κι έτσι μπορούσαμε να τους επιστρέψουμε, σε επιχειρησιακό επίπεδο. Αυτό δεν συμβαίνει πλέον, και επιπλέον υπάρχει ολόκληρη υποδομή, όχι μόνον εγκληματίες αλλά επίσης κρατικοί θεσμοί, που μετέχουν στη διοργάνωση των αυξημένων μεταναστευτικών ροών προς την Λιθουανία».
Προσέθεσε ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο, 20 φορές περισσότεροι άνθρωποι έχουν περάσει τα σύνορα έως σήμερα, σε σχέση με το 2020 ή το 2019. «Ο συνολικός αριθμός ενδεχομένως δεν φοβίζει ιδιαίτερα, αλλά αυτό που προκαλεί φόβο είναι η τάση, καθότι ο κύριος όγκος των εισροών παρατηρήθηκε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Και βλέπουμε ξεκάθαρα ότι υπάρχουν διαδικασίες εν λειτουργία οι οποίες αποσκοπούν στο να μεγαλώσει ακόμα περισσότερο αυτή τη ροή, αρχής γενομένης από την απόφαση του Λουκασένκο να αποσυρθεί από συμφωνίες για επανεισδοχές, πηγαίνοντας στη συνέχεια στη χαλάρωση των προϋποθέσεων για χορήγηση ταξιδιωτικής θεώρησης σε πολίτες πολλών χωρών και στον “εμβολιαστικό τουρισμό” -που δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα εφαρμοστεί στην Λευκορωσία» ανέφερε.
Η Λιθουανή πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι «είμαστε αντιμέτωποι με αυτή την περίπλοκη πρόκληση, τόσο σε όρους υλικοτεχνικής υποδομής, δεδομένου ότι ποτέ στο παρελθόν δεν βρισκόμασταν σε έναν διάδρομο ή σε μια ευρύτερη διαδρομή διέλευσης για ανθρώπους που προσπαθούσαν να φτάσουν στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και συμπλήρωσε:
«Επομένως, όλο αυτό είναι κάπως ξαφνικό. Θα πρέπει να ενισχύσουμε την ικανότητά μας να κρατήσουμε τα άτομα αυτά σε συνθήκες που σέβονται την ανθρώπινη αξιοπρέπειά τους. Και θα πρέπει να το κάνουμε γρήγορα και σε αρκετά μεγάλη κλίμακα. Και βέβαια η όλη διαδικασία με την οποία ξεκινά η διαδικασία χορήγησης ασύλου και η οποία συνηθίζεται να ακολουθείται θέλει χρόνο και προσπάθεια από τη μεριά των θεσμών μας και συνεπάγεται επιπλέον φόρτο που δεν είχαμε προβλέψει και τον οποίο θα πρέπει να χειριστούμε».
Αναφερόμενη στη χώρα της είπε ότι η Λιθουανία είναι μια χώρα που κατανοεί πλήρως το πώς νιώθουν οι άνθρωποι που διώκονται, όταν βασανίζονται και φυλακίζονται με ψευδείς κατηγορίες. «Γιατί αυτό συμβαίνει στη Λευκορωσία εδώ και πολλά χρόνια και σε ιδιαίτερα μεγάλο βαθμό μετά τις δήθεν εκλογές (fake elections) του 2020. Εμείς προσφέραμε φιλοξενία στους πολίτες της Λευκορωσίας που έπρεπε να εγκαταλείψουν τη χώρα τους κα να αφήσουν τα πάντα πίσω τους. Μάλιστα υποδεχτήκαμε σαφώς περισσότερους σε σχέση με τον αριθμό που έχουμε στην παρούσα συγκυρία» ανέφερε και προσέθεσε: «Αλλά και πάλι αναγνωρίζουμε ότι πρόκειται για δύο διαφορετικές ιστορίες στις περισσότερες περιπτώσεις και θέλουμε να εγγυηθούμε ότι οι κανόνες θα πρέπει να εφαρμόζονται».
Ξεκαθάρισε ότι η Λιθουανία δεν αποτελεί έναν διάδρομο, μία διαδρομή προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, προς τη Σουηδία, την Γερμανία ή άλλες χώρες, και επισήμανε πως υπάρχουν διαδικασίες και νομικά εργαλεία για να αιτηθεί κανείς άσυλο αν υπάρχει ανάγκη. «Η Λευκορωσία δεν είναι μια χώρα που μπορεί να θεωρηθεί μη ασφαλής για κάποιον, πέραν των μέσων ενημέρωσης, της κοινωνίας των πολιτών και των αντιφρονούντες στο καθεστώτος Λουκασένκο. Επομένως, είναι σαφές πως στο τέλος της μέρας πολλές από τις περιπτώσεις αιτήσεων για άσυλο θα θεωρηθούν αβάσιμες» είπε.
Εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της προς την ελληνική κυβέρνηση για την τεχνική στήριξη και την τεχνογνωσία που προσφέρει και θα προσφέρει στη συνέχεια.
«Θέλουμε να μάθουμε από την εμπειρία (της Ελλάδας) που ήταν αληθινή, φυσική, αν και επίπονη κάποιες φορές. Γιατί αυτό δεν είναι κάτι με το οποίο θα ήθελαν να ασχοληθούν οι κυβερνήσεις. Θα μου ήταν πιο ενδιαφέρον να συζητώ για τις οικονομικές σχέσεις και άλλα ζητήματα της καθημερινότητας.
Αλλά δεδομένου ότι αυτό είναι ένα ζήτημα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, η εμπειρία αυτών που έχουν ήδη αντιμετωπίσει παρόμοια κατάσταση είναι πολύ χρήσιμη και πολύ σημαντική» είπε η πρωθυπουργός της Λιθουανίας.
Και κατέληξε: «Η χώρα μας συμμετείχε στις κοινές προσπάθειες όταν η κρίση έπληξε τα σύνορα των χωρών στο νότιο τμήμα της ΕΕ. Και αυτό είναι που θα πρέπει να κάνουμε. Αν είμαστε Ένωση, είμαστε Ένωση για κάτι. Είμαστε φίλοι. Και όπως λένε, αν έχεις φίλο που σου στέκεται όταν το έχεις ανάγκη τότε έχεις έναν πραγματικό φίλο. Επομένως, αυτό που γνωρίζω είναι ότι στην Ελλάδα έχουμε ένα πραγματικό φίλο. Και είμαι πολύ ευγνώμων για αυτό».
