Στην ατζέντα της διήμερης έκτακτης Συνόδου Κορυφής, που αρχίζει σήμερα στις 20: 00 στις Βρυξέλλες, προστέθηκε συζήτηση για συνέπειες και πιθανές κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας, μετά την εκτροπή και τον εξαναγκασμό σε προσγείωση στο Μινσκ αεροσκάφους της Ryanair.
Η Σύνοδος Κορυφής αρχικά περιλάμβανε θέματα για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, την κλιματική αλλαγή, τη Ρωσία και το Brexit.
Όμως, μετά το συμβάν με τη Λευκορωσία, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ανακοίνωσε χθες βράδυ ότι αυτό το «άνευ προηγουμένου περιστατικό» θα συζητηθεί σήμερα από τους ευρωπαίους ηγέτες και «δεν θα μείνει χωρίς συνέπειες».
Όπως υπενθυμίζει το ΑΜΠΕ, η ΕΕ έχει επιβάλει σταδιακές κυρώσεις στο καθεστώς Λουκασένκο της Λευκορωσίας, ήδη από τον Οκτώβριο του 2020, ως αντίδραση στις νοθευμένες προεδρικές εκλογές τον Αύγουστο του 2020, καθώς και στον εκφοβισμό και τη βίαιη καταστολή ειρηνικών διαδηλωτών, μελών της αντιπολίτευσης και δημοσιογράφων. Στο καθεστώς κυρώσεων έναντι της Λευκορωσίας υπάγονται συνολικά 88 άτομα και 7 οντότητες. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται ο Πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο γιος του και σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, Βίκτορ Λουκασένκο, καθώς και πρόσωπα της πολιτικής ηγεσίας και της κυβέρνησης. Στις 10 Μαΐου, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ είχε ανακοινώσει ότι η ΕΕ ετοιμάζει νέες κυρώσεις σε βάρος του Μινσκ που υποστηρίζεται από τη Μόσχα.
Η Ρωσία είναι ένα από τα βασικά θέματα της σημερινής πρώτης ημέρας της Συνόδου. Στην πρόσκλησή του προς τους ευρωπαίους ηγέτες, ο Σαρλ Μισέλ τονίζει: «Θα έχουμε μια στρατηγική συζήτηση για τη Ρωσία. Οι παράνομες και προκλητικές κινήσεις της συνεχίστηκαν σε κράτη-μέλη της ΕΕ και όχι μόνο, με πιο πρόσφατη τη λεγόμενη «λίστα των μη φιλικών κρατών». Μια φιλική συζήτηση μεταξύ μας θα μπορούσε να πλαισιωθεί από έκθεση του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ και της Επιτροπής, μαζί με τις πέντε κατευθυντήριες αρχές για τις σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας».
Εξάλλου, στο δείπνο των ηγετών θα συζητηθούν οι σχέσεις ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου, μετά την έναρξη ισχύος της συμφωνίας εμπορίου. «Αυτή η συμφωνία, καθώς και η συμφωνία αποχώρησης και τα πρωτόκολλά της, θα πρέπει να εφαρμοστούν πλήρως και αποτελεσματικά, προς το συμφέρον μιας αμοιβαία επωφελούς σχέσης και στενής συνεργασίας», τονίζει ο Σαρλ Μισέλ στην πρόσκλησή του προς τους 27 ηγέτες της ΕΕ.
Άλλα θέματα εξωτερικής πολιτικής που θα εξεταστούν εν συντομία είναι η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, καθώς και οι προετοιμασίες για την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ στα μέσα Ιουνίου.
Το θέμα της πανδημίας και της κλιματικής αλλαγής θα συζητηθεί τη δεύτερη ημέρα της Συνόδου, 25 Μαΐου, που ξεκινάει στις 10.30 π.μ. ώρα Ελλάδος.
Μπορέλ: Ζητούμε την άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτάσεβιτς
Την άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτάσεβιτς ζητεί η ΕΕ, δια στόματος Ζοζέπ Μπορέλ. Παράλληλα, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής υπογραμμίζει ότι «η ΕΕ θα εξετάσει τις συνέπειες αυτής της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής κυρώσεων κατά των υπευθύνων».
Συγκεκριμένα, όπως μεταδίδει το ΑΜΠΕ, η ανακοίνωση σημειώνει ότι «στις 23 Μαΐου, οι αρχές της Λευκορωσίας, σε ένα απαράδεκτο βήμα, ανάγκασαν ένα πολιτικό αεροπλάνο να εκτελέσει έκτακτη προσγείωση στο Μινσκ. Το αεροπλάνο, που ανήκει σε εταιρεία της ΕΕ, που πέταγε μεταξύ δύο πρωτευουσών της ΕΕ και μετέφερε περισσότερους από 100 επιβάτες, αναγκάστηκε να προσγειωθεί αφού αναχαιτίστηκε από στρατιωτικό αεροσκάφος της Λευκορωσίας».
«Ένας από τους επιβάτες της πτήσης, ο κ. Ρομάν Προτάσεβιτς, ανεξάρτητος δημοσιογράφος από τη Λευκορωσία, κρατήθηκε από τις αρχές της Λευκορωσίας (…) Πρόκειται για μια ακόμη κατάφωρη προσπάθεια των αρχών της Λευκορωσίας να σιωπήσουν όλες τις φωνές της αντιπολίτευσης», προσθέτει ο Ζοζέπ Μπορέλ και επισημαίνει: «Ζητούμε την άμεση απελευθέρωση του κ. Προτασέβιτς».
Παράλληλα, αναφέρει ότι «κατά την εκτέλεση αυτής της καταναγκαστικής πράξης, οι αρχές της Λευκορωσίας έθεσαν σε κίνδυνο την ασφάλεια των επιβατών και του πληρώματος. Πρέπει να διεξαχθεί διεθνής έρευνα για αυτό το περιστατικό για να διαπιστωθεί τυχόν παραβίαση των διεθνών αεροπορικών κανόνων».
Καταλήγει λέγοντας ότι «αυτό το ζήτημα θα τεθεί κατά την προσεχή σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η ΕΕ θα εξετάσει τις συνέπειες αυτής της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής κυρώσεων κατά των υπευθύνων».
