Παρά τις αντιδράσεις κατοίκων της Λέσβου και της Χίου στην αποστολή ΜΑΤ από την Αθήνα για να περιφρουρήσουν τις εργασίες κατασκευής των ελεγχόμενων κλειστών κέντρων για πρόσφυγες και μετανάστες, η κυβέρνηση δεν υποχωρεί, καθώς θεωρεί τις νέες δομές απαραίτητες για την επιτυχία του σχεδιασμού διαχείρισης των ροών που αναμένονται ευλόγως να αυξηθούν πάλι το καλοκαίρι.
Γράφει η Βίκυ Σαμαρά
Οι νησιώτες ανησυχούν ότι με την κατασκευή των νέων δομών εν τέλει θα αυξηθεί ο αριθμός των προσφύγων και μεταναστών που θα παραμένουν στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, αλλά και ότι δε θα προχωρήσουν οι μετεγκαταστάσεις προσφύγων στην ηπειρωτική χώρα καθώς όπως εκτιμούν η κυβέρνηση έχει επιλέξει να μη δυσαρεστήσει τους ψηφοφόρους στις υπόλοιπες περιοχές.
Προκειμένου να αποδείξει εμπράκτως ότι οι σημερινές ανοιχτές δομές θα κλείσουν, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Νότης Μηταράκης κάλεσε χθες σε ομάδα εργασίας δήμους και συναρμόδιους φορείς, προκειμένου μέχρι τα τέλη Απριλίου να καταθέσουν τις προτάσεις τους για το πως θα γίνει αυτό, καθώς στα νησιά επικρατεί ο φόβος πως θα δημιουργηθούν νέα κέντρα αλλά δε θα κλείσουν τα σημερινά.
Από την κυβέρνηση υπερασπίζονται εξάλλου τις ελεγχόμενες κλειστές δομές, τονίζοντας ότι:
- Θα βάλουν τέλος στις άναρχες ανοιχτές δομές και στην κατάσταση που έχει δημιουργηθεί γύρω από αυτές, καθώς και ότι η δημιουργία τους σημαίνει αυτόματα το κλείσιμο των σημερινών δομών
- Θα είναι ελεγχόμενες. Ουδείς θα μπορεί να βγαίνει όποτε θέλει, καθότι θα απαιτείται σχετική άδεια, την οποία δεν θα δικαιούνται ωστόσο όσοι έχουν επιδείξει παραβατική συμπεριφορά, όσοι είναι προς επιστροφή και όσοι είναι νέες αφίξεις. Επιπλέον, οι δομές θα είναι κλειστές το βράδυ
- Θα είναι μακριά από τον αστικό ιστό. Θα υπάρχει δε δυνατότητα δημιουργίας καταστημάτων κοντά στις κλειστές δομές, προκειμένου να εξυπηρετούνται οι διαμένοντες σε αυτές
- Θα έχουν πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας, ώστε να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες όσων φιλοξενούνται και αφετέρου να αποσυμφορηθούν τα νοσοκομεία των νησιών. Για το σκοπό αυτό εξετάζεται και το ενδεχόμενο γιατροί διαφόρων ειδικοτήτων να επισκέπτονται τις δομές σε τακτά διαστήματα
- Θα λειτουργήσουν με προσωπικό το οποίο θα προσληφθεί με βασικό κριτήριο την εντοπιότητα
Κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν εξάλλου ότι οι κλειστές δομές θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά για όσους βρίσκονται στην Τουρκία και σχεδιάζουν να μπουν παράνομα στη χώρα μας, αφού θα συμβάλουν -μαζί με τις νέες διαδικασίες ασύλου- στην αύξηση και την επίσπευση των επιστροφών. Όσοι δεν δικαιούνται άσυλο θα φεύγουν προς τα Ανατολικά και όσοι παίρνουν άσυλο προς τα Δυτικά, επαναλαμβάνουν, αν και σε αυτή τη φάση δε γίνεται συζήτηση για μετεγκαταστάσεις.
Στα κλειστά κέντρα θα φιλοξενούνται όλες οι νέες αφίξεις μέχρι την εξέταση των αιτήσεων ασύλου. Κυβερνητικά στελέχη υπογραμμίζουν ότι δεν είναι δυνατή η μεταφορά νέων αφίξεων στην ενδοχώρα προτού κριθεί η αίτηση ασύλου τους, διότι σε τέτοια περίπτωση η Τουρκία δεν θα δεχτεί την επανεισδοχή, καθώς θεωρεί ότι η Κοινή Δήλωση με την Ευρωπαϊκή Ένωση του 2016 της επιτρέπει να δέχεται άτομα μόνο από τα νησιά. Συνεπώς, το ζήτημα είναι να εξετάζονται με ταχείς ρυθμούς οι αιτήσεις ασύλου.
«Δεν υπήρξε αιφνιδιασμός από την πλευρά της κυβέρνησης»
Όσον αφορά στις κατηγορίες περί αυταρχισμού, κυβερνητικά στελέχη υπενθυμίζουν ότι ο διάλογος με τις τοπικές κοινωνίες στα νησιά έγινε για μεγάλο διάστημα. Ειδικότερα τονίζουν ότι από τον Νοέμβριο και μετά εκτυλίχθηκε εξαντλητικός διάλογος με όλους τους τοπικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων των δημοτικών και περιφερειακών Αρχών.
Σημειώνουν ότι από την πρώτη στιγμή υπήρχαν προτεινόμενα σημεία για τις κλειστές δομές, ποτέ όμως δεν επετεύχθη συμφωνία στη χωροθέτηση. Αναφέρουν επίσης ότι δόθηκε, επίσης, ακόμη και μετά την ανακοίνωση των κυβερνητικών αποφάσεων, μια εβδομάδα περιθώριο προκειμένου οι τοπικοί άρχοντες να προτείνουν -έστω την τελευταία στιγμή- εναλλακτικούς χώρους για την κατασκευή των δομών, δίχως αποτέλεσμα.
«Δεν υπήρξε κανένας αιφνιδιασμός από την πλευρά της κυβέρνησης, όμως είχε έλθει η ώρα για αποφάσεις, καθώς ο διάλογος ήταν διαρκώς άκαρπος. Σε κάθε περίπτωση τα κυβερνητικά σχέδια θα προχωρήσουν και ο διάλογος δεν είναι δυνατόν να μετατρέπεται σε άλλοθι για αδράνεια», λένε κυβερνητικά στελέχη.
Από την κυβέρνηση εξάλλου κλείνουν το μάτι στους δήμους των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν πολλά άλλα θέματα που πρέπει να συζητηθούν με τους κατοίκους των νησιών και τις τοπικές αρχές, που αφορούν τις υποδομές, την υγεία, την παιδεία, το πρόγραμμα «Αλληλεγγύη» ύψους 50 εκατομμυρίων ευρώ, από το οποίο έγινε ήδη η πρώτη εκταμίευση ύψους 9,5 εκατ. ευρώ.
Εν τω μεταξύ, υπάρχουν αντιδράσεις και στο εσωτερικό της ΝΔ. Το βράδυ της Δευτέρας, στελέχη της ΝΟΔΕ Χίου απειλούσαν με διαρροές στα τοπικά ΜΜΕ με μαζικές παραιτήσεις, αν και δεν είχε υποβληθεί κάποια παραίτηση επισήμως στο κόμμα της ΝΔ.
