Στο «κόκκινο» ανέβηκε το πολιτικό θερμόμετρο στην Ολομέλεια της Βουλής στην αρχή της συζήτησης για την Αναθεώρηση του Συντάγματος, με αφορμή την ένσταση αντισυνταγματικότητας που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζοντας ότι βάσει του άρθρου 110 του Συντάγματος παραβιάζεται η κοινοβουλευτική διαδικασία σε ότι αφορά το άρθρο 32 παρ. 4 που αφορά την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Η ένσταση αντισυνταγματικότητας απορρίφθηκε κατά πλειοψηφία, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Η ένσταση
Η αντισυνταγματικότητα αφορούσε τόσο στην παραβίαση της αναθεωρητικής διαδικασίας, όσο και στην παραβίαση των ουσιαστικών ορίων της αναθεώρησης.
«Η πρόταση της ΝΔ παραβιάζει τα διαδικαστικά όρια της αναθεώρησης, εφόσον είναι αντίθετη με την πρώτη απόφαση της αναθεωρητικής Βουλής με την οποία προσδιορίστηκε η κατεύθυνση και οριοθετήθηκε το εύρος της αναθεωρητικής εξουσίας της παρούσας Βουλής ορίζοντας σε περίπτωση αδυναμίας κοινοβουλευτικής εκλογής άμεση εκλογή του Προέδρου.
H πρόταση παραβιάζει και τα ουσιαστικά όρια της αναθεώρησης. Η υποβάθμιση της νομιμοποίησης του Προέδρου της Δημοκρατίας λόγω της δυνατότητας εκλογής του ακόμη και από τη σχετική πλειοψηφία της Βουλής, παρά την εκπεφρασμένη ή έμμεση αποδοκιμασία της απόλυτης πλειοψηφίας των βουλευτών προς το πρόσωπό του, είναι ασύμβατη με τη μη αναθεώρησιμη προεδρευόμενη μορφή του πολιτεύματος από την οποία απορρέει η υποχρέωση αυξημένης νομιμοποίησης του Προέδρου της Δημοκρατίας επομένως και εκλογής του με αυξημένη πλειοψηφία.
Η ένσταση ασκείται σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής δεδομένου ότι το άρθρο 119 του ΚτΒ που ρυθμίζει τα σχετικά με την διαδικασία αναθεώρησης προβλέπει ότι η διαδικασία της συζήτησης διέπεται από αναλογική εφαρμογή των άρθρων 95 έως 104, άρα έχει έδαφος εφαρμογής σε αυτήν και το άρθρο 100, που προβλέπει ένσταση αντισυνταγματικότητας», ανέφερε η ένσταση.
Γ. Κατρούγκαλος: Εργαλειακή μεθόδευση και κόλπο της ΝΔ
Αναπτύσσοντας την ένσταση αντισυνταγματικότητας ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος είπε ότι «η όλη μεθόδευση, εκ μέρους της παράταξης της ΝΔ στην προτείνουσα Βουλή για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι εμβληματικό παράδειγμα εργαλειακής μεθόδευσης εκφυλισμού της συνταγματικής αναθεωρητικής διαδικασίας, σε επίπεδο απλού κόλπου. Είπε ειδικότερα ότι το Δεκέμβριο του 2014 η ΝΔ κατέθεσε πρόταση αναθεώρησης του συντάγματος με τις υπογραφές των κ.κ. Σαμαρά και Μητσοτάκη, με την οποία πρότεινε, σε περίπτωση αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, αυτή να γίνεται με άμεση εκλογή από τον λαό. Την πρόταση αυτή κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ στην προτείνουσα Βουλή. Διαφοροποιήθηκε, όπως είχε δικαίωμα η ΝΔ, από την πρόταση αυτή και στη συνέχεια κατέθεσε πρόταση που προέβλεπε εκλογή Προέδρου ακόμη και από μια κοινοβουλευτική μειοψηφία. Στην ψηφοφορία όμως στην προτείνουσα Βουλή, η ΝΔ αντί να ψηφίσει τη δική της πρόταση, ψήφισε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ. «Αυτό είναι αυτό που ονομάζουμε κόλπο. Ψηφίσατε υπέρ μιας πρότασης που ήσασταν ουσιαστικά εναντίον. Δεν είναι αυτό συνταγματικό τέχνασμα; Και είπατε μάλιστα ότι κάνετε αυτό για να μπορέσετε στην επόμενη Βουλή να ψηφίσετε κάτι άλλο. Ψηφίσατε δηλαδή στην προτείνουσα Βουλή «α» και στην αναθεωρητική το «-α». Αυτό είναι εν τοις πράγμασι υποβάθμιση της αναθεωρητικής διαδικασίας. Αυτή η συμπεριφορά είναι και αντισυνταγματική», είπε ο κ. Κατρούγκαλος και πρόσθεσε: «η προτείνουσα Βουλή δεσμεύει με την αιτιολογία που γίνεται αποδεκτή για να αλλάξει μια διάταξη, την Αναθεωρητική. Ναι μεν δεν προσδιορίζει ακριβώς το περιεχόμενο των αναθεωρητέων διατάξεων αλλά και η προτείνουσα προσδιορίζει το εύρος εντός το οποίου μπορεί να κινηθεί η αναθεωρητική Βουλή».
Κ. Τασούλας: Δεν ήταν κόλπο. Ήταν πράξη στοιχειώδους συνταγματικού δικαιώματος
«Εγώ έκανα το ‘κόλπο’ στην προηγούμενη Βουλή. Μόνο που δεν ήταν κόλπο. Ήταν πράξη στοιχειώδους συνταγματικού δικαιώματος να ψηφίσουμε τις προτάσεις που είχαν υποβληθεί για ψηφοφορία», είπε ο Πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας. Πρόσθεσε πως όταν υπεβλήθησαν οι προτάσεις για ψηφοφορία «δεν είχαν την επιφύλαξη, πλην Λακεδαιμονίων, δηλαδή πλην της ΝΔ, ότι δεν δικαιούται η ΝΔ να ψηφίσει κάποια πρόταση».
«Αν ήμουν επιρρεπής στα κόλπα θα είχα πιο ευδόκιμη και πολύ πιο νωρίς πολιτική καταξίωση», είπε ο Κώστας Τασούλας και πρόσθεσε: «Εμείς είχαμε ξακαθαρίσει ότι μας ενδιαφέρει να αποτρέπεται ο σφετερισμός της διατάξεως, περί εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και να μετατρέπεται αυτή η διάταξη, από συναινετική παρότρυνση, σε πρόκληση πολιτικής εκκρεμότητας, σε πρόκληση ακυβερνησίας».
«Ήταν τόση η επιθυμία μας να λύσουμε αυτό το θέμα της κατάχρησης αυτής της διατάξεως που όχι κόλπο δεν κάναμε αλλά επιχειρήσαμε με αυτή τη συναινετική διαδικασία και, με βάση όσα η επιστήμη και η πρακτική διδάσκουν, να βελτιώσουμε τη συνταγματική διατύπωση», είπε ο πρόεδρος της Βουλής για να συμπληρώσει: «Αποδεικνύεται τώρα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, υποβάλλοντας πρόταση με απανωτές ψηφοφορίες και τελικά προσφυγή στον λαό, ότι δεν διέπραξε κόλπο, διέπραξε απρονοησία την οποία τώρα προσπαθεί να θεραπεύσει δια της αντισυνταγματικότητας. Όμως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι που δεν πίστευε την πρότασή του για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.
Κ. Τζαβάρας: Πλίνθοι και κέραμοι…
Ο εισηγητής της ΝΔ Κώστας Τζαβάρας κατηγόρησε τον ΣΥΡΙΖΑ ότι για μια ακόμη φορά αξιοποιεί την κορυφαία κοινοβουλευτική διαδικασία για να θηρέψει εντυπώσεις. «Ενώ περίμενα να ακούσω από έναν έγκριτο καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου, μια τεκμηριωμένη αντίρρηση συνταγματικότητας, που να ευσταθεί για να στήσουμε έναν άξιο της αιθούσης αντίλογο, όλα αυτά που ακούσαμε ήταν πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμένοι, μόνο και μόνο για να έχουν τη χαρά οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ», είπε ο Κώστας Τζαβάρας. Τόνισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορεί σήμερα τη ΝΔ, διότι σε μια διαδικασία θεσμοθετημένης κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης, «είχε την τόλμη και γενναιότητα» να υπηρετήσει με το πρέπον δημοκρατικό ήθος ακόμη και προτάσεις που προήλθαν από άλλα κόμματα. «Αυτή είναι η διαφορά μας. Είμαστε αθεράπευτα δημοκράτες και δεν διστάζουμε όταν βλέπουμε ότι εισφέρονται και προτάσεις που μας βρίσκουν σύμφωνους να τις υιοθετούμε, όπως η πρόταση που θα συζητηθεί για προτάσεις νόμου με λαϊκή πρωτοβουλία», είπε ο εισηγητής της ΝΔ.
«Σήμερα κατηγορείτε εμάς, ενώ εσείς είχατε υποτάξει τα πάντα στην εκτελεστική εξουσία», είπε επίσης ο κ. Τζαβάρας και τόνισε: «δεν είμαστε ίδιοι. Έχουμε δώσει εξετάσεις. Αντιλαμβανόμαστε τον κοινοβουλευτισμό για να εκπληρώνουμε δημοκρατικές ανάγκες της κοινωνίας και της πολιτείας».
Σημείωσε, ακόμα, ότι από πουθενά δεν προκύπτει αναφορά σε κατευθύνσεις από την προτείνουσα στην αναθεωρητική Βουλή. «Για όλα τα σχετικά με την αναθεώρηση αποφασίζει η αναθεωρητική Βουλή και η προτείνουσα αποφασίζει για την ανάγκη αναθεώρησης. Επίσης η προτείνουσα ορίζει τις αναθεωρητέες διατάξεις και όχι πως θα αναθεωρηθούν», είπε ο κ. Τζαβάρας.
Γ. Γεραπετρίτης: Πρωτοφανής η ένσταση
Ο υπουργός Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτης είχε δηλώσει νωρίτερα ότι η ένσταση αντισυνταγματικότητας δεν είναι σύμφωνη με τον Κανονισμό της Βουλής, διότι το άρθρο 119 παρ. 4 ρητώς αναφέρει πως η αναλογική εφαρμογή είναι μόνο στην προτείνουσα Βουλή και όχι στην αναθεωρητική Βουλή. Και αυτό, όπως είπε, είναι λογικό διότι η αναθεωρητική Βουλή έχει ύψιστη λειτουργία. Παρά ταύτα είπε ότι πρέπει να συζητηθεί η ένσταση ακόμη και αν είναι πρωτοφανές για μια αναθεωρητική διαδικασία, να τίθεται θέμα ντισυνταγματικότητας και δεν έχει συμβεί ποτέ από το 1864.
Κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι κομμάτων
«Μιλάει ο ΣΥΡΙΖΑ για αντιφάσεις που έγραψε τον ελληνικό λαό στα παλιά του τα παπούτσια; Προτάθηκαν οι υπό αναθεώρηση διατάξεις από την προτείνουσα Βουλή. Μεσολάβησαν οι εκλογές. Ο λαός γνώριζε τι λέει ο καθένας από εμάς για την αναθεώρηση και εμείς θα εφαρμόσουμε την εντολή που μας έδωσε ο λαός», ανέφερε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ, Ευριπίδης Στυλιανίδης.
«Κατανοώ την ανάγκη που ένιωσε ο Πρόεδρος της Βουλής να απολογηθεί εκ μέρους του κόμματος του για το κόλπο, το οποίο σχεδίασαν και υλοποίησαν κατά την προτείνουσα Βουλή, δηλαδή να ψηφίσει η ΝΔ ένα άρθρο με το οποίο δεν συμφωνούσε, ώστε να δημιουργήσει τους όρους ολοκλήρωσης του κόλπου στην αναθεωρητική Βουλή», σχολίασε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Τζανακόπουλος που έθεσε και ζήτημα για την παρέμβαση του κ. Γεραπετρίτη, ζητώντας αυτή να διαγραφεί από τα πρακτικά επειδή δεν έχει δικαίωμα παρέμβασης σε αυτή τη διαδικασία. Είπε ακόμη ότι η ΝΔ έχει πλήρως απολέσει τη στοιχειώδη πολιτική αξιοπιστία.
Τη θέση ότι η προτείνουσα Βουλή δεν δεσμεύει την αναθεωρητική Βουλή, διατύπωσε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κινήματος Αλλαγής, Ανδρέας Λοβέρδος. «Είναι δυνατό να λέμε ότι μια Βουλή προτείνουσα, που πρότεινε αναθεώρηση του Συντάγματος στους τελευταίους μήνες της τελευταίας συνόδου της, δηλαδή όταν η δημοκρατική νομιμοποίηση είχε αρχίσει να ελαττώνεται, να δεσμεύει την επόμενη Βουλή, με νωπή τη δημοκρατική νομιμοποίηση; Είναι δυνατό να λέμε ότι ένα σώμα που βαίνει απονομιμοποιούμενο, δεσμεύει το επόμενο και ενώ έχουν μεσολαβήσει εκλογές; Όχι αυτό θα ήταν δημοκρατικό ατόπημα και δεν θα το κάνουμε», είπε ο Ανδρέας Λοβέρδος.
«Το ζήτημα είναι πολιτικό και δεν είναι ζήτημα συνταγματικής τάξης», είπε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ Γιάννης Γκιόκας και πρόσθεσε: «στην προτείνουσα Βουλή όλοι μαζί ψήφισαν την αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από την πρόωρη διάλυση της Βουλής. Το ΚΚΕ δεν το ψήφισε αυτό. Το ψήφισαν όμως όλοι οι άλλοι, γιατί πάνω από όλα βάζουν το στόχο της κυβερνητικής σταθερότητας. Ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε όψιμος οπαδός αυτής της θέσης, ενώ το 2014 είχε αξιοποιήσει την προεδρική εκλογή προκειμένου να υπάρξει κυβερνητική εναλλαγή». «Από εδώ και πέρα όμως αρχίζουν τα δύσκολα. Το σχήμα που καταλήγει η ΝΔ σε ένα σχήμα αχαρακτήριστο και ο ΣΥΡΙΖΑ υιοθετεί την προηγούμενη θέση της ΝΔ, για άμεση εκλογή από το λαό. Αν κάτι πλήττει τη μορφή του πολιτεύματος είναι η δική σας πρόταση κύριε Κατρούγκαλε», είπε ο Γιάννης Γκιόκας και σχολίασε ότι υπάρχει πολιτικός καιροσκοπισμός και όσο αντισυνταγματική μπορεί να είναι η πρόταση της ΝΔ, άλλο τόσο είναι και η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ.
«Σήμερα έπεσαν οι μάσκες», είπε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Χήτας και τόνισε ότι ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ χρησιμοποιούν το Σύνταγμα για τα δικά τους μικροπολιτικά παιχνίδια.
Η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας δεν μπορεί να εργαλειοποιείται είπε η εισηγήτρια του ΜέΡΑ25 Αγγελική Αδαμοπούλου και διατύπωσε τη θέση ότι η προηγούμενη Βουλή δεν δεσμεύει την παρούσα Βουλή στην κατεύθυνση.
«Το σημερινό προηγούμενο μπορεί να είναι καταστροφικό για τα επόμενα χρόνια», σχολίασε ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης. Ο κ. Βούτσης υπογράμμισε ότι η Ολομέλεια πρέπει να προσέξει την απόφασή της γιατί «νομολογεί η Βουλή για την ίδια και το Σύνταγμα, για το μέλλον – και μπορεί να είναι καταστροφικό και να οδηγεί τα κόμματα σε πολιτικούς τακτικισμούς – υπό το φόβο ότι οι προτάσεις τους θα αλλάξουν, μετά από την επόμενη πλειοψηφία».