Βίτσας για προσφυγικό: Είμαστε σε ανοιχτή μάχη με τους διακινητές

Η τοποθέτηση γιατρών στις δομές φιλοξενίας σε νησιά και ενδοχώρα, η αύξηση των θέσεων φιλοξενίας σε διαμερίσματα, η αποσυμφόρηση των νησιών, η ένταξη των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία και η συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση αποτελούν μεταξύ άλλων τις προτεραιότητες του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής για το 2019, όπως τους παρουσίασε ο υπουργός, Δημήτρης Βίτσας, σε σημερινή συνέντευξη τύπου.

Όπως επισήμανε ο κ. Βίτσας, έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία των προσλήψεων νέων γιατρών στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης και στα κέντρα φιλοξενίας και υπολογίζεται ότι «στις αρχές Φλεβάρη θα έχουν τοποθετηθεί κατ’ ελάχιστον δύο γιατροί στα ΚΥΤ των νησιών». Στην παρούσα φάση το πρόβλημα της έλλειψης γιατρών αντιμετωπίζεται με τη συνδρομή στρατιωτικών γιατρών, ενώ ιατρική φροντίδα παρέχουν και γιατροί των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, οι οποίοι ωστόσο δεν έχουν το δικαίωμα να κάνουν εντοπισμό των ευάλωτων περιπτώσεων (screening).

Ένας από τους στόχους που έχει θέσει το υπουργείο για το 2019 είναι να αυξήσει κατά 5.000 τη δυναμικότητα του προγράμματος ESTIA για τη φιλοξενία αιτούντων άσυλο σε διαμερίσματα, αλλά και να δημιουργήσει επιπλέον 5.000 θέσεις για όσους έχουν πάρει ήδη άσυλο, καθώς διαμένουν για ένα μεταβατικό διάστημα έξι μηνών σε διαμερίσματα ή κέντρα φιλοξενίας. Σημειώνεται ότι την επόμενη εβδομάδα το υπουργείο θα παρουσιάσει την ολοκληρωμένη Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία. ‘Αλλες 1.500 θέσεις θα προκύψουν από τη δημιουργία δύο νέων κέντρων φιλοξενίας στο Βαγιοχώρι του δήμου Βόλβης και το Κυψελοχώρι του δήμου Τεμπών, για τα οποία αύριο αναμένεται να γίνει συνάντηση του υπουργού με τα υπουργεία Εθνικής ‘Αμυνας και Οικονομίας και Ανάπτυξης.

Σημειώνεται ότι το τέλος του 2018 διέμεναν στην ενδοχώρα 22.686 σε διαμερίσματα του προγράμματος ESTIA, 18.369 στα κέντρα φιλοξενίας και 6.793 στις δομές που διαχειρίζεται ο ΔΟΜ.

Ο κ. Βίτσας προανήγγειλε νομοθετική πρωτοβουλία που θα ενταχθεί στο νομοσχέδιο για την ανασυγκρότηση της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης και θα δίνει τη δυνατότητα στο υπουργείο να χρηματοδοτεί μέσω προγραμματικών συμβάσεων δήμους και αναπτυξιακές επιχειρήσεις για τη λειτουργία του προγράμματος ESTIA, από το 2020 και μετά, οπότε το κράτος θα πάρει από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες τη «σκυτάλη» της λειτουργίας του. Επιπλέον, αύριο θα υπάρξει τριμερής συνάντηση εκπροσώπων του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, του δήμου Τήλου και της Ύπατης Αρμοστείας, με στόχο να συνεχιστεί το πρόγραμμα φιλοξενίας αιτούντων άσυλο υπό την ευθύνη του δήμου Τήλου, που έχει εκδηλώσει σχετικό ενδιαφέρον. «Θέλουμε η Τήλος να αποτελέσει ένα πρότυπο ένταξης», σχολίασε ο υπουργός.

Το 2018 εισήλθαν στην Ελλάδα 47.929 άτομα, εκ των οποίων οι 32.115 από τα νησιά και οι 15.814 από τον Έβρο. Οι εισροές από τα νησιά παρουσίασαν αύξηση κατά 10% και από τον Έβρο 284%. Από τη χώρα έφυγαν 6.558 άτομα, από τα οποία 322 επιστράφηκαν στην Τουρκία με βάση την Κοινή Δήλωση, 1.004 επιστράφηκαν οικειοθελώς στις χώρες καταγωγής τους και 5.232 έκαναν οικογενειακή επανένωση. Συνολικά, έγιναν 5.456 μεταφορές από την Ελλάδα προς άλλα κράτη μέλη και 223 αποδοχές επιστροφών από τα άλλα κράτη μέλη προς την Ελλάδα, αν και οι υλοποιηθείσες επιστροφές ανήλθαν σε 20.

Το υπουργείο στοχεύει στην περαιτέρω μείωση του χρόνου εξέτασης των προσφυγών. Όπως επισήμανε η διευθύντρια της Αρχής, Μαρία Φωκιανού, από τις 124 μέρες που χρειάζονταν από την κατάθεση της προσφυγής μέχρι την εξέτασή της, σήμερα απαιτούνται 64 ημέρες «και με τον ορισμό των νέων επιτροπών σύντομα θα πάμε καλύτερα». Όπως συμπλήρωσε ο κ. Βίτσας, «αν καταφέρουμε το 2019 να μειώσουμε το χρόνο εξέτασης των αιτημάτων σε πρώτο και δεύτερο βαθμό ώστε να γίνεται μέσα σε τρεις μήνες, θα είναι τεράστιο επίτευγμα». Ανέφερε, εξάλλου, ότι παλαιότερα δεν επιστρέφονταν οικογένειες Σύρων «και είναι κάτι που το εξετάζουμε», αν και «οι ροές Σύριων είναι πάρα πολύ μικρές. Πλέον έρχονται κυρίως από το Αφγανιστάν, το Ιράκ, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και από χώρες της Αφρικής».

Εξάλλου, το υπουργείο προχωρά στη σύσταση Παρατηρητηρίου, με χρηματοδότηση της Νορβηγίας, μέσω του οποίου θα παρακολουθείται η προέλευση και η διακύμανση που έχουν οι ροές.

Το υπουργείο μετέφερε το 2018 από τα νησιά στην ενδοχώρα 29.090 άτομα. Στα νησιά βρίσκονταν στο τέλος του 2018 14.615 άτομα, από τους οποίους οι 11.683 στα ΚΥΤ. Στόχος του υπουργείου είναι μέσα στον Ιανουάριο να μειωθεί ο πληθυσμός στα ΚΥΤ κάτω από τους 11.000.

Σε διεθνές επίπεδο η κυβέρνηση ζητάει την ψήφιση του Δουβλίνου 4, ωστόσο ο κ. Βίτσας επανέλαβε ότι μέχρι αυτό να προχωρήσει, προτείνει τη δημιουργία μεταβατικού μηχανισμού από τις χώρες που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν. «Είμαστε σε ανοιχτή μάχη με τους διακινητές και πρέπει να θεσπιστεί το Δουβλίνο 4 γιατί δεν μπορούν να καθορίζουν οι διακινητές πόσοι περνάνε. Χρειάζεται διαδικασία νόμιμης μετανάστευσης», σχολίασε ο ίδιος. Επίσης, υπάρχει συντονισμός ανάμεσα στις υπηρεσίες της Ελλάδας και της Τουρκίας (αστυνομία και λιμενικό), που μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τον κ. Βίτσα, «βοήθησε στο να πέσουν οι ροές τους τελευταίους δύο με τρεις μήνες».

Σχολιάζοντας την έκθεση της ΜΚΟ Oxfam που δημοσιοποιήθηκε χτες για την κατάσταση στη Μόρια, ο κ. Βίτσας απάντησε ότι η οργάνωση δεν δραστηριοποιείται εδώ και καιρό στη Μόρια και «η έκθεση είναι ένα κολάζ καταστάσεων των τελευταίων έξι μηνών», ενώ για την έκθεση των οργανώσεων Pro Asyl και RSA για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες που επιστρέφονται στην Ελλάδα απάντησε ότι «είναι ένα από τα ζητήματα που εξετάζουμε και πρέπει να βρούμε λύσεις».

Ο κ. Βίτσας εξέφρασε «έκπληξη και αποτροπιασμό για το γεγονός ότι δημοσιεύματα συνδέουν την αποστολή του φακέλου προς την πρύτανη του πανεπιστημίου Αιγαίου με την πιθανολόγηση ότι υπάρχουν ριζοσπάστες τζιχαντιστές στη Μόρια». Τέλος, σχετικά με το θάνατο του 24χρονου αιτούντα άσυλο από το Καμερούν ο υπουργός τόνισε ότι οφείλεται σε ισχαιμικό επεισόδιο και ότι αναμένονται τα αποτελέσματα της τοξικολογικής εξέτασης γιατί ο πρόσφυγας έπαιρνε ψυχοφάρμακα ως φαρμακευτική αγωγή.