Την εκτίμηση ότι η συμφωνία των Πρεσπών θα προχωρήσει κι ότι η ιστορία θα είναι «πολύ ευγενική» και «γενναιόδωρη» με τους πρωθυπουργούς της Ελλάδας, Αλέξη Τσίπρα και της πΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, διατύπωσε απόψε, από το βήμα του 3ου Thessaloniki Summit, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ.
Όπως μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο, πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ θα δουλέψουν πολύ σκληρά για την εφαρμογή της συμφωνίας, σε συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους τους, ενώ συμπλήρωσε ότι τη θεωρεί (τη συμφωνία) κι «ως έναν τρόπο να αποκατασταθεί ο ιστορικός ρόλος που η Θεσσαλονίκη διαδραμάτισε επί εκατοντάδες χρόνια, ως η κοσμοπολίτικη πρωτεύουσα των δυτικών Βαλκανίων».
Στη διάρκεια συζήτησης με τον δημοσιογράφο της «Καθημερινής», Αθανάσιο ‘Ελις, ο κ. Πάιατ σημείωσε ότι οι ΗΠΑ ήδη βλέπουν τη θετική επιρροή της συμφωνίας στη σταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής και επισήμανε την επιθυμία της αμερικανικής πλευράς να δει την πΓΔΜ να προοδεύει στην πορεία της προς το ΝΑΤΟ. Πρόσθεσε πως οι ΗΠΑ σέβονται τις διαφορετικές απόψεις, που εκφράζονται στην Ελλάδα σχετικά με το ονοματολογικό της πΓΔΜ, τονίζοντας παράλληλα ότι η συμφωνία είναι πολύ σημαντική όχι μόνο από γεωπολιτική, αλλά και από οικονομική άποψη. Έκανε δε λόγο για τις ευκαιρίες που διαμορφώνονται για τη Βόρεια Ελλάδα, μεταξύ άλλων, στα πεδία του εμπορίου και της ενέργειας.
Κληθείς να σχολιάσει τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο και τη συμμαχία μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, ο κ. Πάιατ υπογράμμισε ότι οι ΗΠΑ είναι πάντα υπέρ του σταθεροποιητικού ρόλου της χώρας μας στον γεωγραφικό χώρο όπου βρίσκεται, «ανάμεσα στην ανατολική Μεσόγειο και τις ΗΠΑ». Οι δύο χώρες, πρόσθεσε, μοιράζονται παρόμοιες αξίες και εκατοντάδες χρόνια πολιτισμικών επαφών. Οι ΗΠΑ, τόνισε, θα ήθελαν να καθίσουν στο τραπέζι της συζήτησης για την Ανατολική Μεσόγειο και για τις διάφορες εξελίξεις εκεί. «Ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός επανέρχεται στην περιοχή μετά από δεκαετίες. Η Ελλάδα είναι ο φυσικός μας εταίρος. Η βάση στη Σούδα αποτελεί τη ναυαρχίδα των στρατιωτικών και αμυντικών σχέσεων Ελλάδας και ΗΠΑ. Δεν είναι μόνο ο έκτος στόλος που βρίσκεται στην περιοχή (…) Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε προς αυτή στην κατεύθυνση. ‘Ολα αυτά έχουν να κάνουν με στρατηγικά συμφέροντα που συγκλίνουν» είπε χαρακτηριστικά.
Σε σχέση με την εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Κύπρο, ο Αμερικανός πρέσβης επισήμανε ότι η θέση των ΗΠΑ είναι πολύ ξεκάθαρη, αφού «επανειλημμένα η Ουάσιγκτον είπε ότι υποστηρίζει το δικαίωμα της Κύπρου να εκμεταλλεύεται την υφαλοκρηπίδα της και τους πόρους της» και πρόσθεσε ότι το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών επιμένει στο να κρατούν όλα τα μέρη ένα «φυσιολογικό επίπεδο» σχέσεων.
Σε ερώτηση του κ.’Ελις για τη στάση της Τουρκίας στο Αιγαίο, ο κ.Πάιατ απάντησε ότι «υπάρχει μεγάλη σύγκλιση μεταξύ Ουάσιγκτον και Αθήνας, σε ό,τι αφορά την Τουρκία. Πιθανώς δεν έχουμε πιο ισχυρό σύμμαχο στο ΝΑΤΟ (από την Ελλάδα), που να μοιράζεται την οπτική μας για τη σημασία του διαλόγου, ώστε να διασφαλιστεί ότι η Τουρκία θα παραμείνει στη Δύση. Όλους μας ενδιαφέρει η συνέχιση της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας».
Ερωτηθείς αν θεωρεί ότι ο ρόλος της Ελλάδας στην περιοχή είναι πράγματι τόσο σημαντικός όσο πιστεύουν κάποιοι ή αν οι σχετικές προσδοκίες βασίζονται απλά στην ελπίδα και δεν έχουν βάση, ο Αμερικανός αξιωματούχος επισήμανε: «Περάσατε μια από τις πιο σοβαρές κρίσεις και ξεφύγατε, δεν έχετε επιτήρηση και η δημοκρατία σας έμεινε ανέπαφη από αυτήν την περίοδο. Οι ΗΠΑ εκτιμούν το πόσο αντέξατε και πόση αποφασιστικότητα δείξατε σε μια περιοχή που εξακολουθεί να έχει συστηματικές προκλήσεις (…) Η Ελλάδα είναι αδιαμφισβήτητος σύμμαχός μας και τη θέλουμε ισχυρή και αποτελεσματική».
Σχετικά με τον στρατηγικό διάλογο ΗΠΑ-Ελλάδας, που ξεκινάει στην Ουάσιγκτον στι αρχές Δεκεμβρίου, σημείωσε ότι αποτελεί «ορόσημο» στις διμερείς σχέσεις. Στο επίπεδο της οικονομίας, επισήμανε ότι στο τραπέζι βρίσκονται πολλές επενδύσεις, ενώ σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή των ΗΠΑ ως τιμώμενης χώρας στη φετινή ΔΕΘ τόνισε το θετικό Momentum που δημιουργήθηκε, προαναγγέλλοντας μάλιστα μια σειρά από «…baby ΔΕΘ», όπως χαρακτηριστικά τις αποκάλεσε, οι οποίες θα δημιουργήσουν ακόμη περισσότερες γέφυρες οικονομικής συνεργασίας.
