Τον καλύτερο μεταξύ τους συντονισμό στα ευρωπαϊκά θέματα εν όψει της ενταξιακής πορείας των Δυτικών Βαλκανίων και τη διαμόρφωση μιας μελλοντικά διευρυμένης ΕΕ που θα διασφαλίζει τον ρόλο των μικρών και μεσαίων κρατών αποφάσισαν οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας, Ρουμανίας και Βουλγαρίας, Νίκος Κοτζιάς, Τεοντόρ Μελεσκάνου και Εκατερίνα Ζαχάριεβα αντίστοιχα, στο πλαίσιο της 10ης τριμερούς συνάντησης που είχαν σήμερα στο Βουκουρέστι. Σχήμα που αποτελεί ελληνική πρωτοβουλία. Μεταξύ των βασικών μηνυμάτων ήταν η υποστήριξη των τριών χωρών στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων, υπό την προϋπόθεση εκπλήρωσης των κριτηρίων.
Ο κ. Κοτζιάς εξέφρασε πρωτίστως την υποστήριξή του στην ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στη Ζώνη Σένγκεν. «Όταν μιλάμε για Ευρώπη πρέπει να σκεφτόμαστε τον τρόπο να εμβαθύνουμε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση» τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών και αναφέρθηκε στις τρεις περιόδους της σύγχρονης ιστορίας των κρατών μας στην περιοχή. «Την πρώτη περίοδο με την κατάρρευση των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού, κοιτάξαμε να φτιάξουμε τις σχέσεις μας πάλι εδώ στα Βαλκάνια, τα δίκτυά μας τα επενδυτικά, τα τραπεζικά, τα ανθρώπινα, τα οικογενειακά. Τα 15 πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα όλοι κοίταξαν πώς να ετοιμαστούν και να γίνουν κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συνάντησή μας σήμερα και η δουλειά που γίνεται, επιδιώκει να συνδυάσει αυτές τις δύο περιόδους. Να γίνει όλη η περιοχή κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και να αναπτύξουμε τις μεταξύ μας σχέσεις με τρόπο που να είναι ωφέλιμος και στην παρουσία όλων στην Ευρωπαϊκή Ένωση» σημείωσε.
Όπως είπε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, «σημαντικό ρόλο παίζουν για εμάς τα δέκα χρόνια –που κλείνουν του χρόνου- από την αρχή της Ανατολικής Γειτονίας» εκφράζοντας την ικανοποίησή για τις συμφωνίες που αποφασίστηκαν «σε μια σειρά από πρωτοβουλίες, για τη στήριξη των κρατών που είναι δίπλα μας και ανήκουν στην Ανατολική Γειτονία».
«Άρα» τόνισε «έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας, θα βρισκόμαστε συχνά μαζί για να υλοποιήσουμε τις πρωτοβουλίες μας για τις χώρες της Ανατολικής Γειτονίας, για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, σε μια συνεργασία τριών κρατών που έρχεται από πολύ μακριά από την ιστορία και θα πάει πολύ μακριά και στο μέλλον». Αναφέρθηκε συναφώς «στη διεθνή διάσκεψη -η δεύτερη- μαζί με τα υποψήφια κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το μέλλον της Ευρώπης στις 11-12 Μαΐου. Γιατί θέλουμε το μέλλον να το φτιάξουμε μαζί. Εμείς που είμαστε κράτη-μέλη και αυτοί που έρχονται».
«Ο σημερινός διάλογος αποτέλεσε μία σημαντική ευκαιρία για τον επαναπροσδιορισμό των κοινών στόχων και τη δυνατότητα για συντονισμένη δράση σε περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο» τόνισε ο Ρουμάνος υπουργός Εξωτερικών Τεοντόρ Μελεσκάνου. Ειδικά για την ενταξιακή πορεία των κρατών των Δ. Βαλκανίων, ο Ρουμάνος ΥΠΕΞ εξέφρασε την υποστήριξή του για τη διασφάλιση της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή, αποσαφηνίζοντας παράλληλα τη σημασία της ατομικής αξιολόγησης των χωρών αυτών που θα βασίζεται στην τήρηση των συμφωνηθέντων κριτηρίων της ΕΕ.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Μελεσκάνου και στη διεύρυνση της ΕΕ προς τις χώρες της Ανατολικής Γειτονίας, υπογραμμίζοντας την στρατηγική σημασία της ώστε να διασφαλιστεί, όπως είπε, η σταθερή ευημερία σε αυτή την περιοχή που να σέβεται τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές. Δήλωσε δε τη δέσμευση της χώρας του ότι θα συνεχίσει την εποικοδομητική συνεργασία σε αυτή την κατεύθυνση και στο πλαίσιο της ρουμανικής προεδρίας η οποία έπεται της τρέχουσας βουλγαρικής στο Συμβούλιο της ΕΕ.
Ως ένα ιδιαίτερα χρήσιμο σχήμα χαρακτήρισε την τριμερή συνεργασία της Ελλάδας-Βουλγαρίας- Ρουμανίας η Βουλγάρα υπουργός Εξωτερικών Εκατερίνα Ζαχάριεβα, εκφράζοντας την ικανοποίησή της για την υφιστάμενη συνέχεια επί των προτεραιοτήτων που συνδέει τη βουλγαρική με την ελληνική προεδρία στην ΕΕ μέχρι τώρα και μελλοντικά με τη ρουμανική. Υπογράμμισε δε τη σημασία της διασυνδεσιμότητας στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων σε τομείς όπως οι μεταφορές και η ενέργεια.
Η ίδια έδωσε επίσης έμφαση στη συνεργασία των παραδουνάβειων χωρών και τόνισε τη σημασία ειδικών ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων για την ενίσχυσή τους.
«Το ζήτημα των χρημάτων συνδέεται με το τι Ευρώπη θέλουμε» είπε από την πλευρά του ο κ. Κοτζιάς εξηγώντας ότι «πίσω από το μέγεθος του προϋπολογισμού κρύβεται τι μοντέλο Ευρώπης θέλεις. Άμα θέλεις μια πιο ομοσπονδιακή Ευρώπη, τον αυξάνεις τον προϋπολογισμό. Αν κάνεις βήματα πίσω στην Ευρώπη, σκέπτεσαι πώς να μειώσεις τα κονδύλια. Αυτό είναι άλλο ζήτημα από την καλή διαχείριση των χρημάτων. Αλλά μερικές φορές τα μπερδεύουν κάποιοι. Ως καλή διαχείριση εννοούν τη μείωση. Έχουμε το ζήτημα ότι σε δύο διευρύνσεις, δηλαδή από 10 σε 12 που ήταν Ισπανία-Πορτογαλία και από 12 σε 15 που ήταν Αυστρία – Φινλανδία – Σουηδία, τα λεφτά αυξήθηκαν, τότε με τα Μεσογειακά Προγράμματα και με τα Ταμεία Συνοχής, γιατί μπήκαν πλούσιες χώρες. Τώρα οι πλούσιες χώρες δεν θέλουν να αυξήσουν τα κονδύλια που παίρνουν οι πιο φτωχές. Για αυτό επιμένω, “ναι” στους κανόνες του κράτους δικαίου, αλλά αυτά να εφαρμόζονται σε μία Ευρωπαϊκή Ένωση που θα αναπτύσσεται και δεν θα υποχωρεί».
Ο κ. Κοτζιάς ερωτηθείς για το ποια θα είναι τα επόμενα βήματα της Ελλάδας σε συνέχεια της έντασης που καταγράφεται από πλευράς Τουρκίας, απάντησε ότι δεν συζητήθηκε το θέμα αυτό σήμερα, αλλά υπογράμμισε ότι συζητήθηκε διεξοδικά το θέμα της Τουρκίας στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στη Σόφια. «Εκεί υπογράμμισα» είπε «ότι στα κριτήρια της Κοπεγχάγης πρέπει να προστεθεί κι ένα κριτήριο ακόμα. Ότι υποψήφιο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή κράτος που θέλει να έχει Τελωνειακή Ένωση με την Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει: Πρώτον, να έχει φιλειρηνική και όχι επιθετική πολιτική -και δη εξωτερική πολιτική. Δεύτερον, να εφαρμόζει το Διεθνές Δίκαιο και να το δέχεται δημιουργικά. Τρίτον, να εφαρμόζει και το Διεθνές Δίκαιο της Θαλάσσης. Είναι ζήτημα της ίδιας της Τουρκίας αν θα σταματήσει να παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο, το Δίκαιο της Θαλάσσης και τους κανόνες της φιλειρηνικής εξωτερικής πολιτικής ή όχι».
Η Ζαχάριεβα, από την πλευρά της, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την τουρκική επιθετικότητα στην κυπριακή ΑΟΖ και το Αιγαίο, τόνισε ότι δεν μπορεί να γίνει δεκτό κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ να μην σέβονται το Δίκαιο της Θάλασσας. Είπε δε χαρακτηριστικά ότι η Τουρκία πρέπει να σταματήσει τις ενέργειες παρεμπόδισης των ερευνών στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου και υπενθύμισε ότι δεν πρέπει να λησμονούμε ότι Ελλάδα και Τουρκία είναι μέλη του ΝΑΤΟ.
