Τον Δεκέμβριο του 2009, η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να δανειστεί τα 25 δισ. που της προσφέρονταν, γιατί η προσφορά αυτή δεν ήταν πραγματική.
Θα έπρεπε ωστόσο βγει πιο γρήγορα στην αγορά το 2010, ακόμα και αν αυτό δεν θα άλλαζε κατ’ ανάγκην τις μετέπειτα εξελίξεις – κατέθεσε στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για τα δημοσιονομικά στοιχεία του 2009, ο πρώην γενικός διευθυντής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, Σπύρος Παπανικολάου.
Με δεκαπενταετή θητεία στην Τράπεζα της Ελλάδος, ο κ. Παπανικολάου διορίστηκε στη θέση του γενικού διευθυντή του ΟΔΔΗΧ τον Ιανουάριο του 2005 όπου και παρέμεινε μέχρι τα τέλη του Φεβρουαρίου του 2010. Ενώπιον της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής, διευκρίνισε πως ο ΟΔΔΗΧ δεν έχει καμία αρμοδιότητα στη διαμόρφωση του ελλείμματος – ούτε καν συμβουλευτική. Ο μάρτυρας ωστόσο, ήταν εκ θέσεως αρμόδιος να σκιαγραφήσει το κλίμα υπό το οποίο η χώρα έβγαινε στις αγορές προς αναζήτηση χρημάτων.
Κυρίαρχο στοιχείο για την άνοδο των spreads το 2009, υπήρξε σύμφωνα με τον κ. Παπανικολάου, η κατάρρευση της Lehman Brothers το φθινόπωρο του 2008, η οποία έκανε τον δανεισμό πιο δύσκολο.
«Ήταν όμως άραγε τα αυξημένα επιτόκια, μία προειδοποίηση για επικείμενο αποκλεισμό της χώρας απ’ την αγορά;» ρώτησε ο Δ. Τσιρώνης. «Δεν μπορώ να το ξέρω αυτό το πράγμα.
Τότε το μόνο που ήξερα και το οποίο συζητούσαμε με την αγορά, ήταν η επίδραση της κατάρρευσης της Lehman Brothers, η οποία επηρέασε όλους τους δανειζόμενους, μεταξύ τους και εμάς» ανέφερε ο μάρτυρας.
«Αυτό δυσκόλεψε το δανεισμό για τους πάντες και προφανώς και για μας, οι οποίοι είχαμε μεγάλες ανάγκες. Μετά τις εκλογές του 2009 ωστόσο, και πάλι καταφέραμε και δανειστήκαμε αρκετά μεγάλο ποσό, με αρκετά καλούς όρους. Το πότε όμως ήταν το κρίσιμο σημείο, που οι αγορές πιθανώς έκριναν ότι η Ελλάδα ξαφνικά είναι σε αδιέξοδο, δεν το ξέρω».
«Δεν υπήρχε κάποιο μήνυμα, βλέποντας τα στοιχεία του ισοζυγίου συναλλαγών για το 2007 και 2008, ότι υπάρχει κάποιος κίνδυνος που έρχεται από τη στάση των διεθνών επενδυτών;» επανήλθε η Αφροδίτη Παπαθανάση.
«Οι αγορές θεωρούσαν δεδομένο ότι λίγο-πολύ όλες οι χώρες της ευρωζώνης είναι περίπου στο ίδιο επίπεδο credit με μικρές διαφορές. Όταν, βέβαια, κανείς διαπιστώσει ότι αυτό δεν ισχύει και ότι δεν είναι όλοι το ίδιο credit και ότι δεν υπάρχει αυτό που λένε το «implicit bail-out clause», άρχισαν να ψάχνουν περισσότερο. Όμως, εγώ σας λέω ξανά ότι ουδέποτε είχαμε πρόβλημα άντλησης των αναγκαίων κεφαλαίων. Ο λόγος που σταμάτησε η χώρα να δανείζεται, είναι γιατί το επιτόκιο είχε φτάσει σε απαγορευτικά ύψη».
Ο μάρτυρας διέψευσε κατηγορηματικά το σενάριο που θέλει την Ελλάδα να είναι σε θέση να δανειστεί προκαταβολικά μεγάλα ποσά το τελευταίο τρίμηνο του 2009 και την τότε κυβέρνηση να το αρνείται: «Δεν μπορεί κανείς να σηκώσει χρήματα όποτε του καπνίσει. Η αγορά λίγο-πολύ, ξέρει το πρόγραμμά σου, τις ανάγκες σου» ανέφερε.
«Πολλοί λένε ότι στην έκδοση της 25ης Ιανουαρίου 2010 που το ελληνικό Δημόσιο ζητούσε 5 δισεκατομμύρια ευρώ, δέχθηκε προσφορές 25 δισεκατομμυρίων ευρώ. Θα έπρεπε να είχε δανειστεί αυτά τα 25 δισεκατομμύρια ευρώ που ήθελε, ενώ τελικά δανείστηκε 8 δισ.;» ρώτησε τον μάρτυρα ο Δ. Τσιρώνης (ΠΑΣΟΚ).
«Αυτά τα 25 δισ. ευρώ, κατά κανένα λόγο δεν ήταν διαθέσιμα. Ακόμα και τα 8 δισεκατομμύρια ευρώ που πήραμε ήταν ήδη το μεγαλύτερο δάνειο που είχαμε πάρει μέχρι τότε» απάντησε ο κος Παπανικολάου. «Οι τράπεζες παίρνουν προσφορές από διάφορους πελάτες τους και δημιουργείται ένα «βιβλίο προσφορών». Το «βιβλίο προσφορών» δεν σημαίνει ότι είναι διαθέσιμο ολόκληρο, διότι πολλοί κάνουν παραπάνω προσφορές εν γνώσει τους ότι θα μειωθεί τελικώς η συμμετοχή τους».
Από την άλλη ωστόσο, ο μάρτυρας εκτίμησε πως «το 2010 έπρεπε να βγούμε πιο γρήγορα στην αγορά – χωρίς να σημαίνει βέβαια ότι αυτό είναι θέσφατο, ούτε ότι θα άλλαζε τη μετέπειτα εξέλιξη των πραγμάτων». Δεν συνιστά αυτό μια αντίφαση; – αναρωτήθηκε η Α. Παπαθανάση.
«Τον Νοέμβριο του 2009 όταν ήταν ήδη γνωστά τα ελλείμματα, δανειστήκαμε για δεκαπέντε χρόνια και με τα spreads στα 147. Στις 25 Ιανουαρίου 2010, δανειστήκαμε για πέντε χρόνια και πληρώσαμε 381. Ήταν δηλαδή πολύ φθηνά – εξ ου και η μεγάλη προσφορά από τις τράπεζες. Και τις δύο φορές, δεν αντιμετωπίσαμε καμία δυσκολία στην άντληση των κεφαλαίων» απάντησε ο κ. Παπανικολάου.
