Υπό κατάρρευση βρίσκονται οι συνομιλίες για το Κυπριακό. Μάλιστα εσπευσμένα στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας, όπου συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών για το Κυπριακό, επιστρέφει την Πέμπτη ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτιέρες.

Η επιστροφή του κ. Γκουτιέρες αποτελεί επί της ουσίας την ύστατη προσπάθεια, από την πλευρά των Ηνωμένων Εθνών, να «διασωθούν» οι συνομιλίες, οι οποίες, μετά και τις τοποθετήσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου δείχνουν πως οδηγούνται σε αδιέξοδο.

Χθες, αποφασισμένος να υπονομεύσει τη διάσκεψη εμφανίστηκε ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Μιλώντας στα αγγλικά και απευθυνόμενος στους ελληνοκύπριους δημοσιογράφους, δήλωσε ότι το «μηδέν στρατός, μηδέν εγγυήσεις δεν είναι αφετηρία συζήτησης για την Τουρκία ούτε για τους Τουρκοκύπριους».

Επισήμανε ότι οι ανησυχίες ασφάλειας και των δύο πλευρών είναι σημαντικές και ο ίδιος υπεύθυνος να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες ασφάλειας των Τουρκοκυπρίων.

Ο κ. Τσαβούσογλου, αναφερόμενος σε δηλώσεις του Νίκου Κοτζιά, είπε ότι«δεν ήρθαμε εδώ για να ικανοποιήσουμε την άλλη πλευρά», ενώ ασκώντας κριτική σε δηλώσεις του Νίκου Αναστασιάδη περί ευθυγράμμισης της Τουρκίας με πλαίσιο του ΟΗΕ, είπε χαρακτηριστικά: «Όσοι έθεσαν φαιδρές προτάσεις δεν έχουν το δικαίωμα να ζητούν την ευθυγράμμιση της Τουρκίας». Και πρόσθεσε: «Μοιραστήκαμε από την πρώτη ημέρα τη συνολική πρόταση μας», αναφέροντας επίσης ότι το έγγραφο της τουρκικής πλευράς βρίσκεται σε συμφωνία με τις παραμέτρους του ΟΗΕ.

Ερωτηθείς για τη ρήτρα σχετικά με τον τερματισμό της παρουσίας του τουρκικού στρατού στην Κύπρο, είπε πως «αυτή η ρήτρα δεν υπάρχει ως ενδεχόμενο ούτε στα όνειρά μας». Δεν θα υπάρξει τέτοια ρήτρα επανέλαβε, τονίζοντας ότι τα τουρκικά στρατεύματα θα παραμείνουν στο νησί γιατί τα θέλουν οι Τουρκοκύπριοι.

Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, ερωτηθείς τι άλλαξε και επιστρέφει ο κ. Γκουτιέρες, απάντησε χαρακτηριστικά «αν ρωτάτε εμένα, τίποτα, αλλά είναι καλό που έρχεται», για να προσθέσει: «Σήμερα κάναμε μια συζήτηση γύρω από τη συνθήκη των Εγγυήσεων, αποδείξαμε ότι πρέπει να τερματιστεί η παρουσία της και υποβάλαμε δέκα ερωτήματα όσον αφορά τη συνθήκη Συμμαχίας και την παρουσία των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων, στα οποία ερωτήματα αναμένουμε κάποιος να μας απαντήσει. Τα ερωτήματα αυτά από την πλειοψηφία των πλευρών θεωρήθηκαν ορθά, σωστά και ως ο μόνος τρόπος για να προχωρήσουμε. Διότι κάποιοι κάνουν γύρω-γύρω από τα ζητήματα και δεν καταλήγουμε. Κάποιοι θέλουν να έρθουν οι Πρωθυπουργοί, τους απάντησα ξανά ότι για να έρθουν, πρέπει να έχουμε προχωρήσει. Διότι αν λένε ότι πέρασαν οι ημέρες και πρέπει να έρθουν οι Πρωθυπουργοί, τους λέω ότι θα έρθουν οι Πρωθυπουργοί με αυτή τη νοοτροπία, θα ξαναπεράσουν οι ημέρες και θα λένε ότι θα πρέπει να έρθουν οι Πρόεδροι».

«Θέλω να ελπίζω ότι θα υπάρξει τέτοια πρόοδος που να δικαιολογείται η παρουσία του γ.γ. του ΟΗΕ, έτσι ώστε να αποφευχθούν και πάλι άσκοπες προσδοκίες χωρίς να έχουμε ουσιαστικό αποτέλεσμα», ανέφερε ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης. «Αν όλοι συνεργαστούν μέσα στα πλαίσια που έχουν καθοριστεί, μπορεί να υπάρξει πρόοδος. Μιλάμε για πρόοδο και όχι θεωρίες και λόγια», πρόσθεσε, ενώ σε ερώτηση, όσον αφορά τους τουρκικούς ισχυρισμούς περί «τελικής διάσκεψης», ανέφερε: «Εγώ γνωρίζω ότι είμαι εδω για να πετύχουμε πρόοδο που θα μας επιτρέπει να αισιοδοξούμε για λύση», προσθέτοντας, πάντως, όσον αφορά τη στάση της Αγκυρας, πως υπάρχει διαφορά από το πλαίσιο που έθεσε ο κ. Γκουτιέρες.

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στη Διάσκεψη για το Κυπριακό τη Δευτέρα, παραδέχθηκε ότι η Τουρκία ζητά και επιμένει στην διατήρηση επεμβατικών δικαιωμάτων και στα δυο ομόσπονδα κράτη για τουλάχιστον 15 χρόνια γιατί θα τα χρησιμοποιήσει εάν χρειασθεί.

Επίσης χθες σε μια επίδειξη μονομέρειας ο κ. Άιντα στράφηκε προς την ελληνοκυπριακή πλευρά ζητώντας περαιτέρω παραχωρήσεις στον διαμοιρασμό εξουσίας για να ικανοποιηθεί η τουρκοκυπριακή πλευρά.

Όταν ο κ. Κοτζιάς ρώτησε επίμονα τον κ. Τσαβουσογλου για ποιον λόγο επιμένει στα επεμβατικά δικαιώματα έκανε την ερώτηση: «Θα τα χρησιμοποιήσετε»;

«Ναι εάν χρειασθεί θα τα χρησιμοποιήσουμε» απάντησε ο κ. Τσαβουσογλου προκαλώντας παγωμάρα στην αίθουσα. Όταν για δεύτερη φορά έθεσε το θέμα ο Ν. Κοτζιας ο κ. Τσαβουσογλου προσπάθησε να τα μαζέψει λέγοντάς ότι «ελπίζει ότι δεν θα χρειασθεί να τα χρησιμοποιήσουν».

Η δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών, Ν. Κοτζιά, κατά την άφιξή του στον χώρο της Διεθνούς Διάσκεψης για το Κυπριακό (Crans-Montana, 4 Ιουλίου 2017) είναι ενδεικτική:

Δημοσιογράφος: Κύριε Υπουργέ, καλημέρα σας. Τι έχετε να μας πείτε για τη χθεσινή ημέρα των συνομιλιών;

Ν. Κοτζιάς: Κάποια στιγμή θα σας διηγηθώ τι έγινε χθες και τι ομολόγησαν, μέσα από επίπονη συζήτηση, οι Τούρκοι για τις προθέσεις τους.