Θέμα ελληνο-τουρκικών συνόρων, όπως διαμορφώθηκαν και με τη Συνθήκη της Λωζάνης, έθεσε σήμερα ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων στην Αθήνα.
Ο Ερντογάν επέκρινε εκείνους που υπέγραψαν το 1923 τη Συνθήκη της Λωζάνης, λέγοντας ότι κάποιοι είχαν προσπαθήσει να παρουσιάσουν τη Συνθήκη ως νίκη, καθώς -όπως εξήγησε- με τη συμφωνία εκείνη η Τουρκία παρέδωσε στην Ελλάδα νησιά που είναι τόσο κοντά που «ακούγεσαι αν φωνάξεις από την Τουρκία»!
«Το 1920 μας έδειξαν τη Συνθήκη των Σεβρών για να μας πείσουν το 1923 για τη Συνθήκη της Λωζάνης. Και κάποιοι προσπάθησαν να μας το παρουσιάσουν αυτό ως νίκη. Με τη Συνθήκη της Λωζάνης δώσαμε στους Έλληνες τα νησιά, που αν φωνάξεις από τις ακτές του Αιγαίου, θα ακουστείς απέναντι. Είναι αυτό νίκη;» ανέφερε ο Ερντογάν, σύμφωνα με δημοσίευμα της hurriyet.
«Όσοι έκατσαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στη Λωζάνη, δεν εκμεταλλεύτηκαν τη συνθήκη αυτή. Και επειδή αυτοί δεν την εκμεταλλεύτηκαν, δυσκολευόμαστε σήμερα εμείς», πρόσθεσε ο τούρκος πρόεδρος.
Η αντίδραση της ελληνικής διπλωματίας
Λίγη ώρα μετά τη μετάδοση των παραπάνω προκλητικών δηλώσεων του Ερντογάν από τα ελληνικά ΜΜΕ, ήρθε η αντίδραση διπλωματικών πηγών της Αθήνας.
«Η Συνθήκη της Λωζάνης και όλο το Διεθνές Δίκαιο είναι όντως μία πραγματικότητα στον πολιτισμένο κόσμο την οποία κανείς, ούτε η Άγκυρα, μπορεί να αγνοήσει και όλοι οφείλουν να σέβονται. Όσο οδυνηρό και αν τους φαίνεται αυτό», ανέφεραν διπλωματικές πηγές.
ΚΚΕ: Επικίνδυνες και προκλητικές οι δηλώσεις Ερντογάν
Από το ΚΚΕ ήρθε η πρώτη αντίδραση κόμματος στις δηλώσεις Ερντογάν, με τον Περισσό να τις χαρακτηρίζει «επικίνδυνες και προκλητικές».
«Οι δηλώσεις Ερντογάν είναι επικίνδυνες και προκλητικές, εντάσσονται στη συστηματική προσπάθεια της τουρκικής ηγεσίας να αμφισβητεί τα νησιά του Αιγαίου και γενικότερα τα σύνορα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, να εγείρει θέμα “γκρίζων ζωνών”», τονίζει ανακοίνωση του γραφείου Τύπου του ΚΚΕ.
«Η περίοδος που γίνονται αυτές οι δηλώσεις μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς εντείνονται οι διαπραγματεύσεις για το “κλείσιμο” του Κυπριακού, στη βάση των δύο συνιστώντων κρατών, ενώ είναι σε εξέλιξη τα παζάρια Τουρκίας – ΕΕ για το προσφυγικό ζήτημα. Με τις συγκεκριμένες δηλώσεις η Τουρκία αντικειμενικά ασκεί πίεση για τη διευθέτηση αυτών των θεμάτων, σε ακόμη πιο αρνητική για τους λαούς κατεύθυνση», επισημαίνει το ΚΚΕ στην ανακοίνωσή του, καταλήγοντας: «για μια ακόμη φορά εκτίθενται η κυβέρνηση και οι άλλες πολιτικές δυνάμεις, που χρόνια τώρα καθησυχάζουν τον ελληνικό λαό, ότι η συμμαχία Ελλάδας – Τουρκίας – ΝΑΤΟ είναι παράγοντας “ειρήνης και ασφάλειας στην περιοχή”, τη στιγμή που το ΝΑΤΟ όχι μόνο δεν κατευνάζει τις επιθετικές βλέψεις της Τουρκίας, αλλά αντίθετα τις υποθάλπει και τις ενισχύει».
Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής ζητά η Ένωση Κεντρώων
Σύγκληση του Συμβούλιου Εξωτερικής Πολιτικής ζήτησε από τη μεριά της η Ένωση Κεντρώων, προσθέτοντας πως «αν οι απειλές συνεχιστούν, τότε (σ.σ. να συγκληθεί) Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας». Το κόμμα επισήμανε ότι στόχος του Ερντογάν είναι η διχοτόμηση του Αιγαίου και η αμφισβήτηση της ελληνικότητας των νησιών.
«Οι δηλώσεις του τούρκου προέδρου Τ. Ερντογάν για αμφισβήτηση των συμφωνιών του 1923 της Λωζάνης, τορπιλίζουν τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, ανακόπτουν την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας και επαναφέρουν την Τουρκία σε ρόλο ταραχοποιού στα Βαλκάνια. Απώτερος σκοπός του Τούρκου προέδρου είναι η διχοτόμηση του Αιγαίου, η αμφισβήτηση της ελληνικότητας των νησιών και είναι φανερό από τις δηλώσεις του, ότι παζαρεύει για το θέμα των προσφύγων και της Συρίας, βάζοντας στο τραπέζι ανύπαρκτες Ελληνοτουρκικές διαφορές», σημειώνει η ανακοίνωση της Ένωσης Κεντρώων.
«Η Ένωση Κεντρώων καλεί την κυβέρνηση να συγκαλέσει το Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής και αν οι απειλές συνεχιστούν, τότε Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας».
«Ο Νέο – οθωμανισμός ανήκει στον προηγούμενο αιώνα»
Η συντονίστρια Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, Ντόρα Μπακογιάννη, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Σε δήλωσή του ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν περί της Συνθήκης της Λωζάννης επιβαρύνει έτι περαιτέρω το ήδη δύσκολο κλίμα μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας.
Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών οφείλει να αντιδράσει άμεσα τονίζοντας ότι οποιαδήποτε αμφισβήτηση υπαρχουσών συνθηκών που αποτελούν τη βάση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ενέχουν μόνο προβλήματα για το αύριο.
Ο Νέο – οθωμανισμός ανήκει στον προηγούμενο αιώνα και οι σχέσεις των χωρών χτίζονται με το βλέμμα στο μέλλον».
Ερώτηση στην Κομισιόν κατέθεσε ο Μανώλης Κεφαλογιάννης
Ερώτηση για τις «προκλητικές και ανιστόρητες», όπως τις χαρακτήρισε, δηλώσεις του Ερντογάν κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο Μανώλης Κεφαλογιάννης.
Ο επικεφαλής της Κ.Ο. των ευρωβουλευτών της ΝΔ και πρόεδρος της Μικτής Επιτροπής ΕΕ -Τουρκίας σημειώνει στην ερώτησή του ότι ο Ερντογάν «θέτει ευθέως θέμα αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης», με δήλωση που οδηγεί σε «γενικότερη αποσταθεροποίηση και εξάρει ανιστόρητες εθνικιστικές διεκδικήσεις».
Αναλυτικά η δήλωση του κ. Κεφαλογιάννη:
«Ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν με τις σημερινές του ανιστόρητες και εν πολλοίς προκλητικές και επικίνδυνες δηλώσεις του, σε περιφερειακούς διοικητές της Τουρκίας έθεσε ευθέως θέμα αναθεώρησης της Διεθνούς Συνθήκης της Λωζάνης του 1923. Συνθήκη που υπέγραψαν εκ μέρους της Ελλάδας και της Τουρκίας ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Κεμαλ Αττατούρκ και καθορίζει το καθεστώς των Στενών και τα σημερινά σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας.
Σε μία χρονική στιγμή που η ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δοκιμάζεται από την εμφύλια σύγκρουση στη Συρία, την τρομοκρατία του Ισλαμικού Χαλιφάτου και την στιγμή που η Ευρώπη δέχεται τεράστια ρεύματα ροών προσφύγων και μεταναστών, τέτοιες δηλώσεις όχι μόνο δεν βοηθούν αλλά πυροδοτούν τις σχέσεις των χωρών της περιοχής, οδηγούν σε γενικότερη αποσταθεροποίηση και εξάρουν ανιστόρητες εθνικιστικές διεκδικήσεις.
“Με τη Συνθήκη της Λωζάνης” τόνισε ο πρόεδρος της Τουρκίας, “δώσαμε στους Έλληνες τα νησιά, που αν φωνάξεις από τις ακτές του Αιγαίου, θα ακουστείς απέναντι. Είναι αυτό νίκη;”
Μάλιστα ο πρόεδρος της Τουρκίας υποστήριξε ότι “όσοι έκατσαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στη Λωζάνη, δεν εκμεταλλεύτηκαν τη συνθήκη αυτή. Και επειδή αυτοί δεν την εκμεταλλεύτηκαν, δυσκολευόμαστε σήμερα εμείς”.
Τη Συνθήκη της Λωζάνης πλην της Ελλάδος και της Τουρκίας συνυπέγραψαν πολλές χώρες μεταξύ των όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, το Βέλγιο, η Πολωνία, η Πορτογαλία και η ΕΣΣΔ.
Με τη Συνθήκη της Λωζάνης δεν δόθηκε στην Ελλάδα κανένα νησί του Αιγαίου αντίθετα επιστράφηκαν στην Τουρκία τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος, νησιά με αμιγώς ελληνικό πληθυσμό, που ήταν και τα μόνα που της είχαν παραχωρηθεί με τη Συνθήκη των Σεβρών του 1919.
Η Τουρκία ανέκτησε πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα σε όλη της την επικράτεια και απέκτησε δικαιώματα στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε όλη την επικράτειά της εκτός της ζώνης των Στενών”.
Παράλληλα με την ερώτησή του ο Μανώλης Κεφαλογιάννης ζητά να ενημερωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εάν:
- Είναι σε γνώση της Επιτροπής οι συγκεκριμένες δηλώσεις;
- Τέτοιες δηλώσεις αμφισβήτησης Διεθνών Συνθηκών που διαταράσσουν και τις σχέσεις καλής γειτονίας συνάδουν με το κοινοτικό κεκτημένο;»
Τούρκος διεθνολόγος: Εθνικιστικές προκλήσεις Ερντογάν μπροστά στον πανικό του
Για «εθνικιστικές προκλήσεις» του Ερντογάν «μπροστά στον πανικό του» έκανε λόγο ο τούρκος διεθνολόγος καθηγητής Μπασκίν Οράν.
Όπως εξηγεί, ο Ερντογάν «στην πρώτη φάση των εθνικιστικών προκλήσεων κάνει λόγο περί Λωζάνης. Αυτό είναι κλασική περίπτωση. Όλοι οι δεξιοί στην Τουρκία επικρίνουν τη Λωζάνη. Και το κάνουν αυτό όχι σε σχέση με τα νησιά, αλλά σε σχέση με το Κουρδικό πρόβλημα και τη Μοσούλη. Η δεύτερη προβοκάτσια στην οποία θα καταφύγει ο Ερντογάν βλέποντας ότι μειώνεται η ισχύς του στην Τουρκία θα είναι ο πόλεμος. Η Συρία, το Ιράν, το Ιράκ και ιδιαίτερα η Ρωσία έχουν αρχίσει ήδη να λένε ότι η εισβολή της Τουρκίας στις περιοχές αυτές συνιστά παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Δηλαδή υπάρχει ισχυρή αντίσταση. Οι Αμερικανοί απορρίπτουν τα πλήγματα εναντίον του PYD (η οργάνωση των Κούρδων της Συρίας) διότι η οργάνωση αυτή είναι ο κύριός τους σύμμαχος».
Ως προς την υπόθεση των νησιών, ο Οράν λέει ότι «κατά τις συνομιλίες της Λωζάνης η Τουρκία δεν θέλησε να πάρει τα νησιά διότι οι κάτοικοί τους ήταν κατά 90% Έλληνες». Ως προς το θέμα της Μοσούλης ο καθηγητής λέει ότι «τις παραμονές της υπογραφής της συνθήκης, υπήρξαν στην εθνοσυνέλευση αντιρρήσεις στην εγκατάλειψη της Μοσούλης, αλλά ο Ατατούρκ συνειδητά δεν θέλησε τη Μοσούλη με το σκεπτικό ότι τη στιγμή που δεν είναι ακόμη γνωστή η τύχη των Κούρδων της Τουρκίας, τι θα κάνουμε αν προστεθούν και οι Κούρδοι του Ιράκ».
Ειδικότερα για τα νησιά, ο Οράν λέει ότι «τα νησιά δόθηκαν το 1913 επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η απέναντι πλευρά δεν ήταν απλώς η Ελλάδα, αλλά έξι μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ρωσία, η Ιταλία και η Αυστροουγγαρία. Αρχικά το 1913 με τη Συνθήκη του Λονδίνου και στη συνέχεια με τη Συνθήκη των Αθηνών που υπογράφηκε μεταξύ της Ελλάδας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τα Δωδεκάνησα δόθηκαν στην Ελλάδα. Επίσης συμφωνήθηκε ώστε, τα υπόλοιπα νησιά, με εξαίρεση την Ίμβρο και την Τένεδο να δοθούν στην Ελλάδα. Ωστόσο προτού τεθεί σε ισχύ η συμφωνία αυτή, ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος και η υπόθεση παραπέμφθηκε στη Λωζάνη».
