Η βούληση να μετεξελιχθεί σε ένα μόνιμο, θεσμικό μηχανισμό διασυνοριακής συνεργασίας η τετραμερής συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών και Εσωτερικών της Ελλάδας, της Αλβανίας, της Βουλγαρίας και της πΓΔΜ εκφράστηκε στη διάρκεια της συνάντησης, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, με πρωτοβουλία του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά.
Στην ανάγκη αυτή συμφώνησαν οι συμμετέχοντες με την προοπτική αυτός ο μηχανισμός να συνεδριάζει τουλάχιστον κάθε έξι μήνες και εκτάκτως αν χρειαστεί.
Η τετραμερής συνάντηση έγινε σε καλό κλίμα και όλες οι πλευρές αναφέρθηκαν στην ανάγκη της συνεργασίας για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, του κοινού εγκλήματος και άλλων προβλημάτων.
«Εγκαινιάσαμε μια συζήτηση για τη διασυνοριακή συνεργασία ανάμεσα στα τέσσερα κράτη και υπογραμμίσαμε την ανάγκη για την καταπολέμηση των εγκληματικών δικτύων, των αρνητικών δικτύων και την ανάπτυξη των θετικών, των δημιουργικών δικτύων στο μέλλον», είπε στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο Νίκος Κοτζιάς, μαζί με τον αναπληρωτή υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Τόσκα και τους υπουργούς των άλλων χωρών, αμέσως μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της συνάντησης.
Στη συνέχεια ο κ. Κοτζιάς υπογράμμισε:
Νιώθουμε την ανάγκη να συμβάλουμε στη θεσμική ανάπτυξη των κρατών μας και στην εξασφάλιση χρηματοδότησης. Την ανάγκη να προωθήσουμε τη χρηστή διακυβέρνηση και ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς σε όλες τις χώρες της περιοχής.
Συμφωνήσαμε ότι όλοι είμαστε σε μια διαδικασία ανασυγκρότησης για την αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων της εποχής μας και ιδιαίτερα του προσφυγικού. Μαθαίνουμε να οργανώνουμε καλύτερα τη συνεργασία μας, τον συντονισμό μας με τρόπο ενεργητικό, αποτελεσματικό, αλληλέγγυο, στηριζόμενοι στις κοινές ευρωπαϊκές μας αξίες.
Θέλουμε να συνεργαστούμε στην καταγραφή και στον έλεγχο των διαδρομών μετακίνησης πληθυσμών, στην πάλη ενάντια στο εμπόριο ανθρώπων και στα δίκτυα διακίνησης, στην αναζήτηση των ορθών μηχανισμών για τη νόμιμη μετανάστευση και στην αντιμετώπιση μακροχρόνιων προβλημάτων.
Το πρώτο πράγμα που συμφωνήσαμε είναι ότι αυτή η συνδιάσκεψη είναι ωφέλιμη. Υποστηρίζουμε όλοι μας τη σκέψη να εξελιχθεί σε έναν μόνιμο, θεσμικό μηχανισμό συντονισμού και συνεργασίας, ο οποίος θα συνεδριάζει τουλάχιστον κάθε έξι μήνες- και αν χρειάζεται και εκτάκτως.
Επίσης, συμφωνήσαμε ότι αυτός ο μηχανισμός πέρα από το επίπεδο των υπουργών και για την καλύτερη συνεργασία των υπουργικών συναντήσεων θα πρέπει να συνεδριάζει σε επίπεδο διευθυντών, σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, σε επίπεδο ειδικών.
Μια τέτοια συνάντηση έγινε την προηγούμενη εβδομάδα στην Αθήνα μεταξύ των γενικών γραμματέων των Υπουργείων Εξωτερικών και των Διευθυντών της Αστυνομίας της Αλβανίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας.
Συμφωνήσαμε, επίσης, ότι αυτή η συνεργασία μας αποσκοπεί και στοχεύει σε κοινές αρχές βασισμένες στον ανθρωπισμό, στην εκτίμηση και τον σεβασμό του διαφορετικού και του άλλου, στην κατοχύρωση της ασφάλειας των πολιτών μας, καθώς και στη σταθεροποίηση της νοτιανατολικής Ευρώπης. Ότι πρέπει και έχουμε ανάγκη να αναπτύξουμε μεταξύ μας την αλληλεγγύη αλλά και την αλληλοκατανόηση. Ότι χρειαζόμαστε περισσότερη επικοινωνία και συχνά διευκρινίσεις. Σε αυτή την επικοινωνία θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα δυνατά μέσα, από συνδιασκέψεις και τηλεδιασκέψεις μέχρι και άλλα μέτρα, που να προάγουν την καλή γειτονία, τη δημιουργία κοινών κέντρων, όπως είναι αυτό το κέντρο της τριμερούς συνεργασίας ανάμεσα σε Ελλάδα, Βουλγαρία και Τουρκία.
Συγκλίναμε όλοι στην άποψη ότι πρέπει να συμβάλουμε στη μεταρρύθμιση και αναθεώρηση των προβλέψεων και ρυθμίσεων των κανονισμών του Δουβλίνου και ότι θα πρέπει σε αυτό να αξιοποιήσουμε, με οργανωμένο τρόπο, τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που προσφέρουν πάρα πολλά. Ταυτόχρονα, όμως, θα πρέπει να φτιάξουμε έναν κατάλογο από αυτές τις οργανώσεις, κάνοντας μια πιο συντεταγμένη αξιολόγηση τους.
Συμφωνήσαμε ότι πρέπει να ληφθούν ειδικά μέτρα για τη στήριξη ειδικών κοινωνικών ομάδων και ιδιαίτερα για τα ασυνόδευτα παιδιά, τα παιδιά που μετακινούνται χωρίς οικογένειες στο χώρο μας ή που χάνουν τις οικογένειες τους κατά τη μετακίνηση.
Για να πετύχει το έργο μας συμφωνήσαμε ότι πρέπει να στηρίζουμε κοινές πολιτικές έναντι της Ιορδανίας και του Λιβάνου. Να στηρίξουμε τη χάραξη στρατηγικών απέναντι σ’ αυτές τις χώρες από τη σκοπιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να συμβάλουμε, με όλες μας τις δυνάμεις, στη σταθερότητα της Αιγύπτου, της οποίας η γεωγραφική θέση, το γεωγραφικό μέγεθος, το γεγονός ότι ο πληθυσμός της ξεπερνάει σήμερα τα 97 εκατομμύρια, εκ των οποίων τα 2/3 είναι νέοι, την καθιστούν έναν πολύ κρίσιμο παίκτη για το μέλλον της περιοχής.
Συμφωνήσαμε, επίσης, ότι χρειάζεται να συντονίσουμε με όλα τα δυνατά μέσα, με συντονισμό και επικοινωνία, τον έλεγχο και την κοινή μας δράση στα σύνορα για την επαναπροώθηση και επανεγκατάσταση των μετακινούμενων πληθυσμών στην περιοχή.
Επίσης, επισημάναμε την ανάγκη να διαχωρίζουμε θεσμικά τους πρόσφυγες και τους οικονομικούς μετανάστες, των οποίων τα δικαιώματα και ο τρόπος αντιμετώπισης δεν είναι πάντα ο ίδιος. Υπογραμμίσαμε, ιδιαίτερα σήμερα στη συνάντηση των υπουργών Εσωτερικών, την ανάγκη για συνεργασία ανάμεσα στις υπηρεσίες πληροφοριών των τεσσάρων κρατών. Χρειάζεται να ανταλλάσουμε και να κοινοποιούμε πληροφορίες που έχουμε και που αφορούν σε ζητήματα της μάχης και της αναγκαίας πάλης ενάντια στο οργανωμένο έγκλημα της παράνομης διακίνησης ανθρώπων.
Εξετάσαμε από μία ιδιαίτερη σκοπιά τη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία. Διαπιστώσαμε ότι αυτή την περίοδο η Τουρκία εφαρμόζει, με επιτυχία θα έλεγα, τη συμφωνία αυτήν. Έχει μειωθεί σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό η κίνηση των προσφύγων και μεταναστών μεταξύ Τουρκίας και ελληνικών νησιών.
Παρόλα αυτά, έχοντας υπόψη ότι μπορεί να υπάρξουν και κενά στην εφαρμογή αυτής της απόφασης, χρειαζόμαστε και ένα «σχέδιο Β» για έκτακτες καταστάσεις που μπορεί να προκύψουν.
Τέλος, τη συνάντησή μας απασχόλησαν και προβλήματα ασφαλείας που μπορεί να αποτελέσουν και το ειδικότερο αντικείμενο της επόμενης συνάντησής μας, αλλά και θέματα τρομοκρατίας, υπογραμμίζοντας ότι το προσφυγικό δεν συνδέεται με την τρομοκρατία.
Η τρομοκρατία συνδέεται με παράνομα δίκτυα και με άλλους παράγοντες που τη γεννούν και την αναπαράγουν.
Στη συνάντηση πήραν μέρος από την Αλβανία οι υπουργοί Εξωτερικών Dimitar Bushati και Εσωτερικών Saimir Tahiri, από τη Βουλγαρία οι υπουργοί Εξωτερικών Daniel Mitov και Εσωτερικών Philip Gounev, από την πΓΔΜ οι υπουργοί Εξωτερικών Nikola Poposki και Εσωτερικών Salji Ramadani, εκπρόσωπος της Ολλανδικής Προεδρίας της Ε.Ε. και εκπρόσωπος της Σλοβακικής Προεδρίας που θα ακολουθήσει.
Ο κ. Κοτζιάς ευχαρίστησε ιδιαίτερα για την παρουσία της Ολλανδικής Προεδρίας και της Σλοβακικής Προεδρίας, διότι, όπως είπε, προσέδωσαν στην τετραμερή συνάντηση την απαραίτητη ευρωπαϊκή σφραγίδα, ως μία συνεργασία απόλυτα σύμφωνης με το αρχές και το κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε αντίθεση με άλλες πρωτοβουλίες.
Στις κοινές συναντήσεις, όσο και στις διμερείς, υπήρξε μια πολύ καλή χημεία ανάμεσα στους υπουργούς των τεσσάρων χωρών.
Ο κ. Κοτζιάς σημείωσε το γεγονός ότι και οι τρεις ομόλογοι του των γειτονικών χωρών είναι μικρότεροι του στην ηλικία, έχουν γεννηθεί το 1977, και δήλωσε πως είχε μαζί τους ειλικρινή και φιλική συζήτηση.
Ταυτόχρονα δεν αγνόησε τα προβλήματα που υπάρχουν μεταξύ των τεσσάρων χωρών, αλλά συνέστησε σοβαρότητα, ψυχραιμία και νηφαλιότητα. «Η εξωτερική πολιτική πρέπει να προσπαθεί να ξεπερνά τα προβλήματα, να τα λύνει, αλλά και να βρίσκει κοινά σημεία με τα οποία μπορεί να συμβάλει στην καλυτέρευση της ζωής κρατών και λαών. Η εξωτερική πολιτική πρέπει να είναι σταθερή στον προσανατολισμό της, με ευελιξία όταν χρειάζεται. Πρέπει να είναι σοβαρή, ψύχραιμη, γιατί συχνά χάνεται η νηφαλιότητα προκειμένου να φτιαχτεί ο ένας ή ο άλλος τίτλος στα κανάλια. Προβλήματα υπάρχουν πάντα, δουλειά της διπλωματίας είναι να αναζητεί τρόπους για να λυθούν ή να μετριαστεί η σημασία τους», είπε.
«Υπάρχουν και απαιτείται να υπάρχουν κοινοί τόποι συνεργασίας, υπάρχουν προβλήματα που αφορούν τον κάθε τόπο ξεχωριστά, αλλά δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν εάν δεν υπάρξει συνεργασία», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της τετραμερούς συνάντησης υπουργών Εξωτερικών και Εσωτερικών της Ελλάδας, της Αλβανίας, της Βουλγαρίας και της πΓΔΜ, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη.
«Φάνηκε καθαρά ότι πρέπει να εκτιμούμε την κατάσταση μαζί, ότι πρέπει να οργανώνουμε τις προσπάθειές μας και να συντονίζουμε τις προσπάθειές μας», είπε και πρόσθεσε: «Αν θέλετε, φάνηκε ότι πρέπει να ισορροπούμε και απέναντι στα προβλήματα και απέναντι στις διάφορες ιδιομορφίες που παρουσιάζονται. Πρέπει να παίρνουμε αποφάσεις γρήγορες, μπορούμε να συνδυάσουμε την ασφάλεια και τη δημοκρατία, την ελευθερία. Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατία και ελευθερία χωρίς ασφάλεια. Φάνηκε ότι είναι περισσότερο παρά ποτέ αναγκαία αυτή η συνεργασία στην αντιμετώπιση του κοινού εγκλήματος και σε αυτήν τη συνάντηση φάνηκε η αναγκαιότητα να συζητήσουμε πρόσωπο με πρόσωπο με τους συναδέλφους, να ανοίξουμε δρόμους συνεργασίας, γιατί, δυστυχώς, πολλές φορές το πρόβλημα δεν μας περιμένει. Ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία κι ένα πολύ καλό ξεκίνημα γι αυτές τις συνεργασίες».
