Ντάρκο Ανγκέλοφ: Η μη αποκλειστικότητα του ονόματος «Μακεδονία» είναι η λογική προσέγγιση για την επίλυση της αντιπαράθεσης

Στην άμεση και σαφή επισήμανση ότι όσοι περνούν τα σύνορα της πΓΔΜ θα επιστρέφουν στην Ελλάδα προχωρά, με συνέντευξή του στο newsbeast.gr, ο Ντάρκο Ανγκέλοφ, επικεφαλής της διπλωματικής αποστολής τού Γραφείου Συνδέσμου που διατηρούν τα Σκόπια στην Αθήνα. Συνέντευξη στην Αθηνά Δημητρακοπούλου Ο ίδιος απορρίπτει τον ισχυρισμό εκ μέρους της Ελλάδας περί μονομερών ενεργειών για το κλείσιμο των συνόρων, επιρρίπτοντας την ευθύνη για το κλείσιμο της βαλκανικής οδού πρωτίστως στις βορειότερες χώρες. «Η Δημοκρατία της Μακεδονίας (σ.σ. χρησιμοποιεί την ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας» σε όλη του τη συνέντευξη) δεν αποφάσισε να κλείσει τα σύνορα. Υπάρχουν πλέον ορισμένοι περιορισμοί σχετικά με τη διέλευση υπηκόων τρίτων χωρών μέσω των κοινών μας συνόρων, οι οποίοι περιορισμοί είναι αποτέλεσμα των περιορισμών που επιβάλλονται από κάποιες χώρες βορειότερα στη μεταναστευτική διαδρομή, που είναι και ο τελικός προορισμός των ανθρώπων που ζητούν άσυλο. Έτσι, ποτέ δεν ενεργήσαμε κατά τρόπο μονομερή, παρά μόνο αντιδράσαμε ανάλογα με τις αποφάσεις των άλλων», δηλώνει χαρακτηριστικά. «Για εμάς υπήρχε κίνδυνος να επαναληφθεί ότι έγινε το 1999. Μην ξεχνάμε ότι τότε, για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, η Δημοκρατία της Μακεδονίας φιλοξένησε σχεδόν 400.000 πρόσφυγες από το Κόσοβο, κάτι για το οποίο λάβαμε μικρή αποζημίωση και εκτίμηση», συμπληρώνει. Σε έντονο και αυστηρό ύφος ο κ. Ανγκέλοφ, αφήνει σαφείς αιχμές προς την Ελλάδα για την εμπλοκή στην ενταξιακή πορεία της χώρας του στην Ε.Ε., χαρακτηρίζει ως «παράλογη αντιπαράθεση» τη διαφωνία για την ονομασία μεταξύ πΓΔΜ και Αθήνας, ενώ επισημαίνει πως τα 3/4 των κρατών-μελών των Ηνωμένων Εθνών, αναγνωρίζουν επίσημα τη συνταγματική ονομασία, τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας». «Ανεξάρτητα από την μεταναστευτική κρίση, η ένταξή μας στην Ε.Ε. έχει ούτως ή άλλως αποκλειστεί και γνωρίζετε πολύ καλά γιατί και από ποια χώρα», επισημαίνει, μεταξύ άλλων. Διαβάστε αναλυτικά ολόκληρη τη συνέντευξη του Ντάρκο Ανγκέλοφ στο newsbeast.gr: – Ο Νίκολα Ποπόσκι έκανε λόγο για «μαζική και οργανωμένη» προσπάθεια ενθάρρυνσης προσφύγων και μεταναστών να περάσουν στο έδαφος της πΓΔΜ από την Αθήνα, μέσα από «παράνομα περάσματα». Πώς σχολιάζετε τη δήλωση του υπουργού Εξωτερικών; Ήταν ένας σαφής υπαινιγμός για την Ελλάδα; Ο ρόλος των οργανωμένων και σποραδικών εγκληματικών συμμοριών και ατόμων στη διευκόλυνση και ενθάρρυνση της παράνομης μεταναστευτικής ροής είναι ένα αναμφισβήτητο γεγονός και αποτελεί βασικό παράγοντα στην κρίση. Αυτός είναι και ένας σημαντικός λόγος που όλες οι άμεσα εμπλεκόμενες χώρες, και κυρίως εμείς, που είμαστε, να το πούμε έτσι, στην «πρώτη γραμμή» για τον συντονισμό και τη συνεργασία όλων των πτυχών ασφαλείας αυτής της κρίσης. Σίγουρα, οι δηλώσεις αξιωματούχων ορισμένων χωρών που υποστηρίζουν το άνοιγμα των συνόρων για όλους τους μετανάστες δεν βοηθά στην επίλυση αυτής της άνευ προηγουμένου κρίσης. – Υπάρχει ανησυχία για μία νέα μαζική είσοδο προσφύγων και πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε μία πιθανή νέα απόπειρα; Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και ιδιαίτερα την κατάσταση κοντά στα σύνορά μας. Όσο παραμένει ο παράνομος καταυλισμός στην Ειδομένη, παραμένει και ο κίνδυνος μιας ακόμα άτακτης φυγής, όπως εκείνη της 14ης Μαρτίου. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο μας προκαλεί ανησυχία η συνεχιζόμενη συγκέντρωση προσφύγων και μεταναστών στα σύνορά μας και έχουμε προτείνει στην ελληνική πλευρά να μην επιτρέψει να στηθούν νέες σκηνές πολύ κοντά στα σύνορα, τώρα που η Ε.Ε. έχει λάβει την απόφαση για το κλείσιμο του λεγόμενου βαλκανικού διαδρόμου. Η παραμονή του παράνομου καταυλισμού στην Ειδομένη είναι όχι μόνο προφανώς απάνθρωπη, αλλά στέλνει και ένα λανθασμένο μήνυμα σε όλους τους νέους πιθανούς μετανάστες ότι αν ασκηθεί πίεση μπορούν όλοι να συνεχίσουν να περνούν τα σύνορα παράνομα. Έτσι περισσότεροι θα έρθουν στην Ελλάδα και θα έχουμε νέες κρίσιμες καταστάσεις να διαχειριστούμε όπως η πρόσφατη. Σε κάθε περίπτωση, η χώρα μου από την αρχή έχει την κατάσταση υπό πλήρη έλεγχο και όποιος εισέρχεται παράνομα, θα σταλεί πίσω από όπου ήρθε, δηλαδή από την Ελλάδα. Φυσικά, γίνονται όλες οι προσπάθειες από την πλευρά μας, να αποφεύγονται οποιαδήποτε δυναμικά μέσα καταστολής για να το κάνουμε αυτό. – Δεν θεωρείτε ότι η απόφαση της πΓΔΜ να κλείσει τα σύνορα στην Ειδομένη πιθανόν να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις ενταξιακές συνομιλίες με την Ε.Ε.; Επιτρέψτε μου να σας διορθώσω προτού απαντήσω: Η Δημοκρατία της Μακεδονίας δεν αποφάσισε να κλείσει τα σύνορα. Υπάρχουν πλέον ορισμένοι περιορισμοί σχετικά με τη διέλευση υπηκόων τρίτων χωρών μέσω των κοινών μας συνόρων, οι οποίοι περιορισμοί είναι αποτέλεσμα των περιορισμών που επιβάλλονται από κάποιες χώρες βορειότερα στη μεταναστευτική διαδρομή, που είναι και ο τελικός προορισμός των ανθρώπων που ζητούν άσυλο. Έτσι, ποτέ δεν ενεργήσαμε κατά τρόπο μονομερή, παρά μόνο αντιδράσαμε ανάλογα με τις αποφάσεις των άλλων. Αν δεν το κάναμε, υπήρχε ο κίνδυνος να μετατραπούμε εμείς, μια μικρή χώρα των δύο εκατομμυρίων, με περιορισμένους πόρους και που δεν είναι μέλος της Ε.Ε., σε έναν απέραντο καταυλισμό προσφύγων. Για εμάς υπήρχε κίνδυνος να επαναληφθεί ότι έγινε το 1999. Μην ξεχνάμε ότι τότε, για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, η Δημοκρατία της Μακεδονίας φιλοξένησε σχεδόν 400.000 πρόσφυγες από το Κόσοβο, κάτι για το οποίο λάβαμε μικρή αποζημίωση και εκτίμηση. Έτσι, σε ό,τι αφορά τη σημερινή κατάσταση, θα συνεχίσει να παρέχει ένα ασφαλές, γρήγορο, και ανθρώπινο πέρασμα για όσους ζητούν άσυλο στις χώρες της Ε.Ε., εφ’ όσον βέβαια είναι ευπρόσδεκτοι (σ.σ. οι πρόσφυγες και μετανάστες) σε αυτές χώρες. Τέλος, σχετικά με την παρατήρησή σας ότι η προσέγγισή μας απέναντι στην μεταναστευτική κρίση, ενδεχομένως να επηρεάσει αρνητικά την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Συνεχίζουμε να λαμβάνουμε μια ισχυρή, θετική αξιολόγηση από τις Βρυξέλλες σχετικά με το πως χειριζόμαστε την κρίση αυτή, καθώς εκτελούμε μια πολύ επιμελή καταγραφή των μεταναστών και των προσφύγων. Ανεξάρτητα από την μεταναστευτική κρίση, η ένταξή μας στην Ε.Ε. έχει ούτως ή άλλως αποκλειστεί και γνωρίζετε πολύ καλά γιατί και από ποια χώρα. – Η πΓΔΜ είναι υποψήφια προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2005. Ποια απάντηση θεωρείτε ότι θα είναι πιο αποτελεσματική απέναντι σε ένα παγκόσμιο φαινόμενο – αλλά ιδιαίτερα έντονο στα ευρωπαϊκά εδάφη – όπως η προσφυγική κρίση; Σας ευχαριστώ για την επισήμανση. Η Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι υποψήφια προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση εδώ και 10 χρόνια. Ως εκ τούτου, εάν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δηλαδή οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των χωρών της Ε.Ε., είχαν ακολουθήσει τις θετικές εισηγήσεις και τα πορίσματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι δηλαδή η χώρα μου εκπληρώνει όλα τα κριτήρια για την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών, σήμερα θα βρισκόμασταν στα τελευταία στάδια της διαδικασίας, ή και θα είχαμε ήδη ενταχθεί στην Ένωση. Από τη θέση του κράτους-μέλους της Ε.Ε. θα ήταν πολύ πιο εύκολο για εμάς να είμαστε μέρος μίας λύσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη μεταναστευτική και προσφυγική κρίση. Το λέω αυτό όχι μόνο από πολιτική σκοπιμότητα, αλλά και για πρακτικούς λόγους. Η χώρα μου αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου κατάσταση, όχι μόνο σε επίπεδο εφαρμογής, αλλά και νομικά και πρακτικά: Δέχεται μία τεράστια, ουσιαστικά μια παράνομη ροή υπηκόων τρίτων χωρών, που προέρχονται από το έδαφος της Ε.Ε. (Ελλάδα), με κατεύθυνση προς άλλα κράτη-μέλη της Ένωσης, μέσω της επικράτειάς μας. Και δεν έχουμε καμία πρόσβαση ούτε στους μηχανισμούς μετανάστευσης, στο πλήρες σύστημα ανταλλαγής δεδομένων, ούτε στα χρηματοδοτικά μέσα της Ε.Ε. για να αντισταθμίσουμε το βάρος μιας τέτοιας κρίσης, ούτε στις υπηρεσίες της Frontex για την ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων. Έτσι λοιπόν, ναι, όσο πιο ευρύτερη και πιο περιεκτική θα είναι η απάντηση στην κρίση, τόσο το καλύτερο. Και το πλαίσιο της Ε.Ε., ακόμα και αν δεν είμαστε επίσημα μέλος της, είναι φυσικά προτιμότερο. Το σχέδιο συμφωνίας μεταξύ ΕΕ – Τουρκίας της 7ης Μαρτίου βάζει τα θεμέλια για μια τέτοια προσέγγιση, η οποία δεν έχει μόνο την Ε.Ε. στην πρώτη γραμμή της λύσης, αλλά περιλαμβάνει και άλλες χώρες, δηλαδή την Τουρκία. Αλλά ας περιμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα της επόμενης Συνόδου, ελπίζω στην επίτευξη μίας οριστικής συμφωνίας στις 17 Μαρτίου και στην εφαρμογή της. Το βασικό επίτευγμα θα είναι η απόφαση ότι η παράνομη μετανάστευση πρέπει να σταματήσει, κάτι που ήταν πίσω από το μεγαλύτερο μέρος των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών πέρασαν τα σύνορά μας. – Τα σύνορά μας έχουν μετατραπεί σε hotspot. Υπάρχει συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και πΓΔΜ; Τους τελευταίους τρεις – τέσσερις μήνες, η συνεργασία μας σε επιχειρησιακό επίπεδο έχει βελτιωθεί σημαντικά, με συντονισμένες συναντήσεις μεταξύ αξιωματούχων των Υπουργείων Εσωτερικών των δύο χωρών. Από την αρχή της κρίσης, πριν από περίπου έναν χρόνο, η προσέγγιση της χώρας μου ήταν να αναζητήσει λειτουργικό, αλλά και πολιτικό συντονισμό με την Αθήνα. Μέχρι στιγμής, έχει υπάρξει κάποια πρόοδος όσον αφορά την πρώτη πτυχή. – Η πΓΔΜ αναπτύσσει στενότερες διμερείς σχέσεις με τις γειτονικές της χώρες, ακριβώς λόγω της καίριας θέσης της στην ευρωπαϊκή μεταναστευτική διαδρομή προς την κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Θα λέγατε ότι αυτές οι διμερείς επαφές θα μπορούσε να λειτουργήσει υπέρ σας σε ό,τι έχει να κάνει με το ζήτημα της ονομασίας; Σχεδόν όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. (και τα μέλη του ΝΑΤΟ επίσης), εκτός από ένα ή δύο, έχουν εδώ και καιρό δηλώσει την έντονη υποστήριξή τους για την άνευ όρων Ευρω-Ατλαντική ενσωμάτωσή μας. Το ίδιο ισχύει και για τις χώρες της περιοχής μας. Όσο για το ζήτημα της ονομασίας, περισσότερα από τα 3/4 των κρατών-μελών των Ηνωμένων Εθνών, μάς αναγνωρίζουν επίσημα με τη συνταγματική ονομασία μας, τη Δημοκρατία της Μακεδονίας. Έτσι, έχουμε την υποστήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας και η μεταναστευτική κρίση δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο στην προσέγγισή μας στο θέμα της ονομασίας. – Πιστεύετε ότι με την ελληνική κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ θα είναι πιο εύκολη η επίλυση της ονομασίας; Μια θετική εξέλιξη που υπήρξε το περασμένο έτος, σε σύγκριση με τα προηγούμενα, είναι ότι υπάρχει μια εντατική αλληλεπίδραση και διπλωματική επικοινωνία. Αυτή τη φορά η Αθήνα έχει αποδεχθεί την από καιρό προτεινόμενη λίστα των μέτρων για πρακτική συνεργασία, που το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας ονόμασε ως «Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης». Τώρα, όχι μόνο πρέπει να διατηρηθεί αυτό το μομέντουμ, αλλά να υπάρξουν και αποτελέσματα. Πέρα από αυτή τη διαδικασία, φυσικά, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι να ξεπεραστεί το ζήτημα της ονομασίας. – Ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές σας στο ζήτημα της ονομασίας; Η ταυτότητά μας και οι μορφές έκφρασής της είναι πτυχές των διαφορών μας με την Ελλάδα για την ονομασία, που είναι ο πυρήνας της θέσης μας για την οποία υπάρχει πλήρης εθνική συναίνεση στη χώρα μου. Πιστεύουμε επίσης ότι η μη αποκλειστικότητα για τη χρήση του ονόματος «Μακεδονία» από τις δύο χώρες είναι η λογική προσέγγιση για την επίλυση αυτής της παράλογης αντιπαράθεσης, η οποία περιορίζει ασφυκτικά τις προοπτικές της χώρας μου εδώ και 25 χρόνια.