Εκτροπές συγκεκριμένων Κληροδοτημάτων από τον σκοπό λειτουργίας τους, επιδερμικούς ελέγχους του υπουργείου Οικονομικών, αναποτελεσματική έως ανύπαρκτη εποπτεία, ρυθμούς εκκαθάρισης υποθέσεων που απαιτούν… 300 χρόνια για να ολοκληρωθούν και ανεκτίμητη αξία, που μόνο κατά προσέγγιση υπολογίζεται πάνω από 10 δισ. ευρώ, χωρίς να περιλαμβάνεται η κινητή και ακίνητη περιουσία των πολύ μεγάλων Κοινωφελών Περιουσιών, είναι μερικές από τις διαπιστώσεις της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.
Διαπιστώσεις που καταγράφει η Επιτροπή Θεσμών στο πόρισμα της, το οποίο συντάχθηκε με εισήγηση των βουλευτών Θανάση Τσούρα (ΠΑΣΟΚ) και Προκόπη Παυλόπουλου (ΝΔ) μετά από ακρόαση αρμόδιων φορέων αλλά και έρευνα, και θα υποβληθεί, μαζί με συγκεκριμένες νομοθετικές προτάσεις, στην κυβέρνηση.
Στο πόρισμα τονίζεται η ανάγκη «θεσμικών μεταρρυθμίσεων στην οργάνωση και λειτουργία των Εθνικών Κληροδοτημάτων»καθώς διαπιστώθηκαν «σημαντικές κακοδαιμονίες που τα οδήγησαν να βρίσκονται σήμερα σε κρίσιμη κατάσταση».«Η κατάσταση πολλών κληροδοτημάτων σε ότι αφορά την οργάνωση και τη διαφανή λειτουργία τους αλλά και τον τρόπο εκπλήρωσης του σκοπού τους οδηγεί στη διαπίστωση ότι συγκεκριμένα κληροδοτήματα, έχουν εκτραπεί από την επίτευξη του σκοπού για τον οποίον συνεστήθησαν», τονίζεται χαρακτηριστικά στο πόρισμα της Επιτροπής Θεσμών.
Ταυτόχρονα επισημαίνεται ότι «με το ρυθμό εκκαθάρισης που ακολουθείται από την αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Οικονομικών, το πολύ 20 υποθέσεις κάθε χρόνο, θα απαιτηθούν περισσότερο από 300 χρόνια για να εκκαθαριστούν όλες οι περιουσίες!!!».Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, το σύνολο των Κοινωφελών Περιουσιών, μικρών και μεγάλων, είναι κατά προσέγγιση 11.000. Από αυτά 2.500 είναι ιδρύματα και κληροδοτήματα, 3.000 είναι Σχολάζουσες Κληρονομιές ενώ οι υπόλοιπες 5.500 περιουσίες είναι υπό εκκαθάριση.
Προστίθεται δε, ότι «αναμένεται να σωρευθούν περισσότερες από 15.000 νέες υποθέσεις καθώς κάθε χρόνο προστίθενται 50».«Η πεπαλαιωμένη νομοθεσία είναι αδύνατο να ανταποκριθεί στις εξελίξεις των καιρών και στο έργο το οποίο καλούνται σήμερα να επιτελέσουν τα Κληροδοτήματα. Δημιουργεί ευλόγως ερωτηματικά η πολύ μεγάλη, διαχρονικώς, καθυστέρηση ολοκλήρωσης του έργου των κατά καιρών Επιτροπών, οι οποίες συγκροτήθηκαν για να διαμορφώσουν το νέο σύγχρονο νομοθετικό πλαίσιο»αναφέρεται σε άλλο σημείο.
Ταυτόχρονα, δίνεται έμφαση στην πανσπερμία των διατάξεων που δεν επιτρέπουν να υπάρχει ενιαίο καθεστώς, απαραίτητο, όπως τονίζεται, για τον απαιτούμενο έλεγχο των Κληροδοτημάτων.«Σε αρκετές περιπτώσεις, ιδίως όταν πρόκειται για Κληροδοτήματα που αφορούν την εκπαίδευση, ή την Εκκλησία, η εποπτεία διασπάται αφού ανατίθεται σε διαφορετικές αρχές, με αποτέλεσμα να καθίσταται από αναποτελεσματική έως ανύπαρκτη», σημειώνεται.
Στο ίδιο πόρισμα γίνεται λόγος για «επιδερμικό έλεγχο του Υπουργείου Οικονομικών», λόγω έλλειψης προσωπικού και απουσίας κατάλληλης εκπαίδευσης που «σε συνδυασμό με την γενικευμένη παθογένεια ως προς την οργάνωση και λειτουργία των εποπτευόμενων Κληροδοτημάτων, έχουν οδηγήσει πια σε κατάσταση αδυναμίας επίβλεψης του τρόπου λειτουργία τους, η οποία έχει δραματικές επιπτώσεις τόσο ως προς την αποτελεσματική εκπλήρωση του σκοπού τους όσο και σε θέματα διαφάνειας της όλης δράσης τους».