Με μοτοσυκλέτα στη βροχή

Το θέμα «βροχή και μοτοσυκλέτα» είναι τεράστιο, και ως μέγεθος αντιστρόφως ανάλογο με αυτό των βροχερών ημερών του έτους στην Ελλάδα.

Όσο πιο σπάνιες είναι οι βροχές, τόσο λιγότερο προετοιμασμένους μας βρίσκουν, τόσο περισσότερα προβλήματα συνεπάγονται, τόσο μεγαλύτερο έλλειμμα συσσωρευμένης εμπειρίας έχουμε γύρω από το θέμα.

Θα μπορούσαμε να κλείσουμε το ζήτημα, αναφέροντας απλώς ότι όταν βρέχει, αφήνουμε τη μοτοσυκλέτα στο γκαράζ.

Ας δούμε γιατί…

Τι συμβαίνει όταν βρέχει

– Ο συντελεστής τριβής της ασφάλτου μειώνεται δραματικά και η ολισθηρότητα αυξάνεται.

– Τα ελαστικά της μοτοσυκλέτας δεν ζεσταίνονται, μειώνοντας ακόμη περισσότερο την πρόσφυση.

– Οι διαχωριστικές λωρίδες και οι «ζέβρες» (διαβάσεις για τους πεζούς) αποκτούν πρόσφυση πετρελαιοκηλίδας!

– Η ορατότητα του μοτοσυκλετιστή μειώνεται, είτε γιατί η ζελατίνα θολώνει από μέσα, είτε γιατί ψεκάζεται εξωτερικά από το σπρέι «λάσπης» που σηκώνουν τα άλλα οχήματα.

– Για τους ίδιους λόγους μειώνεται και η ορατότητα των οδηγών των αυτοκινήτων, το πίσω τους τζάμι θολώνει, οι καθρέφτες αχρηστεύονται.

– Τα σήματα και οι φωτεινοί σηματοδότες γίνονται δυσδιάκριτα για όλους.

– Οι δρόμοι ξεπλένονται από όλα τα κατάλοιπα της καύσης και δημιουργούνται ρυάκια από το φοβερό κοκτέιλ: νερό και κοινή σκόνη και χώμα και καρβουνόσκονη και πετρέλαιο και λάδια…

– Οι λακκούβες γεμίζουν νερό, γίνονται δυσδιάκριτες με απροσδιόριστο βάθος.

– Σκουπίδια παρασύρονται μέσα στο δρόμο.

– Οι σχάρες των υπονόμων φράζουν και τα νερά πλημμυρίζουν το δρόμο, ειδικά σε υπόγειες διαβάσεις, όπου ο φωτισμός και η ορατότητα είναι μειωμένα.

– Τα δισκόφρενα βρέχονται και στιγμιαία δεν πιάνουν. «Σκουπίζονται» μετά το πρώτο πάτημα και την πρώτη περιστροφή και αμέσως ανακτούν την απόδοσή τους, περισσότερο όμως απ’ όσο περιμένουμε.

– Ό,τι ξέραμε από την οδήγηση σε στεγνό δρόμο μας δεν είναι πια χρήσιμο, καθώς η συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας είναι εντελώς διαφορετική.

Αν, παρ’ όλα αυτά, επιμένουμε να βγούμε στη βροχή, οι ενέργειες που συνιστώνται είναι οι εξής:

– Φροντίζουμε να διατηρούμε τα χέρια μας χαλαρά στο τιμόνι. Τα πόδια σφίγγουν το ρεζερβουάρ ώστε να μην σφίγγουμε το τιμόνι. Στα scooter τα πόδια έρχονται πίσω και σφίγγουν τα πλαϊνά της βάσης της σέλας.

– Φροντίζουμε να κρατούμε διπλάσια απόσταση από οποιοδήποτε όχημα. Όχι μόνο για το φρενάρισμα αλλά και για τους ελιγμούς που απαιτούν περισσότερο χώρο.

– Πορευόμαστε πάνω στα ίχνη που αφήνουν οι τροχοί των προπορευόμενων οχημάτων. Το φίλμ του νερού εκεί είναι πιο λεπτό, ο δρόμος πιο καθαρός. Στο κέντρο των αυτοκινήτων ο δρόμος δεν «καθαρίζεται» από τους τροχούς και στη βροχή αυτό σημαίνει παχύτερο φιλμ νερού και «λάσπη» από τους ρύπους.

– Προτιμάμε το ίχνος των αριστερών τροχών (του οδηγού), ώστε σε μια απότομη ακινητοποίηση να έχουμε την ευκαιρία για ελιγμό αποφυγής.

– Θεωρούμε εαυτούς εντελώς αόρατους από τους οδηγούς των άλλων οχημάτων. Κάτι που δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα καθώς η ορατότητα των αυτοκινήτων μειώνεται δραματικά με την βροχή και οι εξωτερικοί καθρέφτες τους «αχρηστεύονται».

– Μειώνουμε αισθητά ταχύτητα.

– Εξοπλιζόμαστε ανάλογα. Καθαρίζουμε τη ζελατίνα, φοράμε έγκαιρα τα αδιάβροχα –με τις πρώτες ψιχάλες, όχι όταν πια έχουμε γίνει λούτσα.

– Επιλέγουμε έντονα χρώματα και χρησιμοποιούμε τη μεγάλη σκάλα των φώτων (προβολέας) κατά τη διάρκεια της ημέρας.

– Ένα φουλάρι στη μύτη θα μειώσει το θόλωμα της ζελατίνας από την αναπνοή μας.

– Τα δάχτυλα αγγίζουν κάθε τόσο τη μανέτα του φρένου, ώστε να «σκουπίζουν» τις δισκόπλακες από το φιλμ νερού που δημιουργείται.

– Η επιλογή στη σχέση του κιβωτίου απαιτεί διαφορετικό σκεπτικό στη βροχή:

• Όσο κινούμαστε στον αστικό ιστό με συνεχείς αυξομειώσεις της ταχύτητάς μας, επιλέγουμε στο κιβώτιο μία σχέση χαμηλότερη απ’ ό,τι συνήθως, ώστε να έχουμε αυξημένες στροφές λειτουργίας του κινητήρα. Αυτό ακούγεται παράδοξο, ωστόσο υπάρχουν λόγοι που συνηγορούν:

– Επιτάχυνση (πχ. για μια προσπέραση): Με «κούφια» απόδοση κινητήρα λόγω των χαμηλών στροφών, θεωρούμε ότι το άνοιγμα του γκαζιού λίγο παραπάνω δεν θα κάνει κακό. Όμως αν χαθεί για οποιοδήποτε λόγο η πρόσφυση (πχ. λευκή διαχωριστική), αυτό το αθώο ως τότε παραπανίσιο γκάζι θα κάνει τον τροχό να σπινάρει δυνατά αποκτώντας αισθητά περισσότερες στροφές.

Αυτός ο τροχός θα αργήσει πολύ να ανακτήσει πρόσφυση, καθώς θα πρέπει πρώτα να μειωθεί ο ρυθμός περιστροφής του. Με μία σχέση κάτω, είμαστε πιο προσεκτικοί και ακριβείς στο άνοιγμα του γκαζιού, ενώ αν ο τροχός σπινάρει, θα φέρει ελάχιστα περισσότερες περιστροφές και θα μπορέσει να επανέλθει πιο γρήγορα.

– Η χαμηλότερη σχέση αξιοποιείται και στην επιβράδυνση. Κλείνοντας το γκάζι από ψηλότερες στροφές, η μοτοσυκλέτα επιβραδύνει πιο αποτελεσματικά και ταυτόχρονα ο πίσω τροχός περιστρέφεται. Με αποκλειστική χρήση του φρένου μπορεί να κοκαλώσει και πλέον η μοτοσυκλέτα γίνεται ανεξέλεγκτη.

• Όσο κινούμαστε με σταθερή ταχύτητα (πχ. σε αυτοκινητόδρομο), μπορούμε να επιλέξουμε μια υψηλότερη σχέση στο κιβώτιό μας.

– Το συμβατικό φρενάρισμα σε βρεγμένο οδόστρωμα είναι διαφορετικό απ’ ό,τι στο στεγνό, καθώς βασίζεται περισσότερο στο πίσω παρά στο εμπρός σύστημα. Κλείνουμε το γκάζι, πατάμε πρώτα το πίσω και μετά το εμπρός φρένο, προοδευτικά και ελεγχόμενα, κατεβάζουμε και μία ταχύτητα.

Αυτό που μπορεί να κάνει τη διαφορά είναι η προοδευτική χρήση του συμπλέκτη, ακόμη και το πάτημά του (ώστε να πέσουν οι στροφές του κινητήρα) και το προοδευτικό άφημά του, ώστε η μοτοσυκλέτα να επιβραδύνει ξανά με τον κινητήρα.

Μην ξεχνάτε ότι το φιλμ του νερού στα δισκόφρενα ή στα τακάκια δίνει μια μικρή χρονική υστέρηση στην έναρξη του φρεναρίσματος. Αν δεν το γνωρίζετε, το μήνυμα «δεν φρενάρει» θα μεταφραστεί σε μεγαλύτερη πίεση και πιθανό μπλοκάρισμα των τροχών.

– Η θέση μας στο δρόμο μετατοπίζεται προς τα υψηλότερα σημεία του. Κάθε δρόμος έχει ρήση προς μια πλευρά για απορροή των ομβρίων. Συνήθως (όχι πάντα όμως) το δεξί άκρο του είναι πιο χαμηλό. Συνήθως, το κέντρο ενός δρόμου με λωρίδες δύο κατευθύνσεων, σχηματίζει «κορυφή» στο κέντρο. Εκεί (στην κορυφή), το φιλμ του νερού είναι λεπτότερο και ο δρόμος πιο καθαρός. Γι’ αυτό την προτιμούμε.

– Πιέσεις-ρυθμίσεις: αν υπάρχει χρόνος και διάθεση, μπορούμε να κατεβάσουμε τις πιέσεις στα λάστιχα κατά 4-5 psi απ’ ό,τι συστήνει ο κατασκευαστής και να μαλακώσουμε τις ρυθμίσεις απόσβεσης συμπίεσης στις αναρτήσεις.

Χαμηλότερες πιέσεις βοηθούν τα λάστιχα να ζεσταθούν στοιχειωδώς και το ελαφρύ «μπαλονάρισμα» βοηθά στα μικρογλιστρήματα. Οι πιο ελεύθερες αναρτήσεις στη συμπίεση (και η αργή επαναφορά) κάνουν τη ζωή των ελαστικών πιο εύκολη.

– Φορτία, συνεπιβάτης: Όσο τα πράγματα είναι υπό έλεγχο, το επιπλέον φορτίο βελτιώνει την πρόσφυση. Όσο όμως το γκάζι μένει κλειστό με τη μοτοσυκλέτα υπό κλίση (σε στροφές), το γλίστρημα του εμπρός τροχού έρχεται νωρίτερα και συνήθως χωρίς επιστροφή…

– Κλίση στη στροφή: Όταν υπάρχει έλλειμμα πρόσφυσης, η περίσταση απαιτεί να γίνονται όλα πολύ προσεκτικά. Κρατήστε τη μοτοσυκλέτα όσο πιο όρθια γίνεται μέσα στη στροφή δίνοντας κλίση στο σώμα σας. Μην ξεκινάτε να δίνετε κλίση νωρίς, καθώς αυτό θα σας οδηγήσει σε μεγαλύτερη κλίση στην έξοδο της στροφής.

– Στη βροχή το θέμα «οδηγοί από το απέναντι ρεύμα» γίνεται κρίσιμο. Ειδικά σε κάθε αριστερή για εμάς στροφή, θα πρέπει να φανταζόμαστε ότι ένα αυτοκίνητο (ή μοτοσυκλέτα) έχει γλιστρήσει και έρχεται κατά πάνω μας. Η σκέψη αυτή θα μας οδηγήσει σε αναζήτηση εξόδου διαφυγής και κυρίως αν παρ’ ελπίδα όντως συμβεί κάτι τέτοιο, θα είμαστε προετοιμασμένοι και δεν θα μας κυριεύσει πανικός.

– Στις εξόδους των στροφών και πριν επιταχύνουμε, φροντίζουμε να μειώσουμε την κλίση της μοτοσυκλέτας πριν ανοίξουμε περισσότερο το γκάζι (το σώμα μας μένει για λίγο ακόμη υπό κλίση).

– Οι κατηφόρες πολλαπλασιάζουν τα προβλήματα. Σε τέτοια περίπτωση επιλέγουμε ακόμη χαμηλότερη σχέση στο κιβώτιο, ακόμη περισσότερες στροφές στον κινητήρα (για φρένο), σπάνια χρήση του συμπλέκτη ή -αν δεν μπορούμε να την αποφύγουμε- τουλάχιστον να γίνεται προοδευτικά.

– Παρατηρείτε διαρκώς τον δρόμο για ενδεχόμενες παγίδες: λίμνες που κρύβουν την ορατότητα με την επιφάνεια του δρόμου και ενδέχεται να κρύβουν φρεάτιο ή τρύπα.

– Παρατηρείτε τους οδηγούς αυτοκινήτων και προβλέψτε τις κινήσεις τους

– Στέλνετε το βλέμμα σας πιο μακριά απ’ ό,τι συνήθως ώστε να πάρετε έγκαιρα πληροφορίες για το σημείο που θα βρεθείτε σε λίγο και να έχετε το χρόνο να προετοιμαστείτε με ήπιες κινήσεις. Οι «εκπλήξεις» στην οδήγηση γενούν αντιδράσεις πανικού –όχι κάτι καλό στη βρεγμένη άσφαλτο.

Έχει και τα καλά της η βροχή πάντως: ξεπλένει το δρόμο από σκόνες, χώματα, ρύπους κλπ. Μετά από μια δυνατή βροχή, όταν πια στεγνώσει η άσφαλτος προσφέρει περισσότερη πρόσφυση από κάθε άλλη στιγμή της καριέρας της…