Το 2017 είναι η χρονιά των θαυμάτων, καθώς έχουμε άλλη μια νεκρανάσταση ιστορικής εταιρείας μοτοσυκλετών. Είκοσι χρόνια αφότου έκλεισαν οι πύλες του εργοστασίου της, η ιστορική εταιρεία της Τσεχίας ČZ (Česká Zbrojovka Strakonice) επιστρέφει στον κόσμο των ζωντανών και μάλιστα μια χρονιά που συμπίπτει με τα 60ά της γενέθλια.
Όταν εξέλιπε, η ČZ είχε ήδη αφήσει το στίγμα της στη διεθνή αγωνιστική σκηνή, παρότι προερχόταν από μια χώρα του Σιδηρού Παραπετάσματος με περιορισμένη πρόσβαση στις αγορές.
Στα βιβλία της είχε εγγράψει 7 παγκόσμιους τίτλους Μότοκρος στα 250 και 500 κυβικά, 16 νίκες στα International Six Day Trials (ISDE) με τελευταία το 1982, ενώ κατά τη δεκαετία του ’50 είχε και σοβαρή παρουσία στα GP Ταχύτητας.
Το 1993 αγοράστηκε από την ιταλική Cagiva, αλλά οι οικονομικές δυσκολίες των Ιταλών έφεραν την παύση λειτουργίας του τμήματος μοτοσυκλετών του τσέχικου εργοστασίου. Για να επιβιώσει στράφηκε στην κατασκευή εξαρτημάτων για αυτοκίνητα.
Στα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια όμως η ČZ επιβίωσε και ανδρώθηκε παράγοντας μικρά, φτηνά δίτροχα για τις ανάγκες μετακίνησης της απανταχού εργατιάς και νεολαίας.
Ανάμεσα στο 1957 και το 1964 παρήγε το σκούτερ Čezeta. Ουσιαστικά επρόκειτο για μια σειρά μοντέλων που ξεκίνησε με το Type 501 για να ακολουθήσουν το Type 502 και το τρίροδο 505.
Η Čezeta φορούσε έναν μονοκύλινδρο δίχρονο κινητήρα με 175 κυβικά που γρήγορα έφτιαξε καλό όνομα λόγω της απλότητας και της αξιοπιστίας του. Όμως το σημαντικότερο χαρακτηριστικό του ήταν η εμφάνισή του.
Το εκκεντρικό ρύγχος πάνω από τον εμπρός τροχό στάθηκε αιτία για το παρατσούκλι που συνόδευε το αλλόκοτο σκούτερ σε όλη τη ζωή του: το γουρούνι.
Σήμερα υπάρχει μια σύγχρονη Čezeta που δεν έχει μεγάλη σχέση με κείνη την πρώτη του ’57. Παράγεται από την Čezeta Motors, εταιρεία ιδρυμένη από τον Άγγλο Neil Eamonn Smith.
Λάτρης της «γουρουνίτσας», της ορίτζιναλ Čezeta, ο Smith άρχισε να σχεδιάζει μια ηλεκτροκίνηση έκδοσή της το 2013, ελπίζοντας να την επαναφέρει στη ζωή με τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας.
Μοιάζει λίγο με το γνωστό μυθιστόρημα της Μαίρης Σέλλεϋ, χωρίς όμως το ανατριχιαστικό μέρος… Η Čezeta Motors βρήκε το 2016 φιλόξενο χώρο στο Prostějov, μια πόλη με 44.000 κατοίκους όχι πολύ μακριά από το γνωστό μας από τα Grand Prix Μπρνο.
Το πρωτότυπο του Smith βαφτίστηκε 506, συνεχίζοντας την ονοματοδοσία που διακόπηκε πριν από 53 χρόνια. Διατηρεί δε την αυθεντική εμφάνιση της γουρουνίτσας του 1957, παρότι η μέθοδος κατασκευής της και το περιεχόμενο κάτω από το αλλόκοτο καβούκι είναι τελείως διαφορετικά.
Εκείνη η πρώτη Čezeta διέθετε ένα πλαίσιο μονοκόκ, δηλαδή από λαμαρίνα μορφοποιημένη ώστε να λειτουργεί σαν πλαίσιο αλλά και σαν εξωτερική επιφάνεια, όπως ακριβώς και η Βέσπα. Η σύγχρονη Čezeta φορά ένα συμβατικό σωληνωτό πλαίσιο ντυμένο με ένα συνθετικό κουστούμι.
Ο Smith είχε ξεκινήσει τα σχέδιά του φιλοδοξώντας να χρησιμοποιήσει την παλιά τεχνολογία μονοκόκ, όμως σύντομα εγκατέλειψε κάθε τέτοια ιδέα, αφού υπολογίστηκε πως ήταν ασύμφορα ακριβή.
Πάντως και η σύγχρονη Čezeta αποτελεί κάτι τόσο ιδιαίτερο στον πολυβριθή κόσμο των σύγχρονων σκούτερ όσο και η αυθεντική. Οι αιτίες είναι δύο: εξωτερικά διατηρήθηκε η αλλόκοτη εμφάνιση με τη γουρουνίσια μούρη ενώ εσωτερικά συναντάμε έναν σπάνιο νεωτερισμό.
Στη θέση του κινητήρα εσωτερικής καύσης βρίσκουμε τώρα μια συστοιχία ηλεκτρικών μπαταριών. Αυτές τροφοδοτούν ένα ηλεκτρομοτέρ 14,8 ίππων, μονταρισμένο απευθείας στην πλήμνη του πίσω τροχού.
Η ιπποδύναμη αυτή επαρκεί για να δώσει στη Čezeta τελική 120 χαω και επιτάχυνση ως 60 χαω σε 3,2 δεύτερα –κατά δήλωση του κατασκευαστή. Αυτά είναι νούμερα που πραγματικά μπορούν να σταθούν απέναντι σε ότι έχει να προσφέρει ο ανταγωνισμός στην κατηγορία διπλωμάτων Α1, με τα οποία μπορεί να οδηγηθεί νόμιμα η ηλεκτρική Čezeta. Θα είναι πολύ καλό για το όνομα της εταιρείας αν τα νούμερα των επιδόσεων αποδειχτούν και στην πράξη.
Τη βέλτιστη λειτουργία του κινητήρα διαχειρίζεται ένα σύστημα που εξελίχτηκε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Καρόλου της Πράγας.
Το σύστημα προσφέρει στον αναβάτη μια επιλογή από 4 διαμορφώσεις λειτουργίας: «πλήρης ισχύς», «πόλη», «βροχή» και… όπισθεν –κάτι ιδιαίτερα χρήσιμο όταν πρέπει μανουβράρεις τα 147 κιλά της Čezeta σε ανωφέρειες.
Οι μπαταρίες αποτελούνται από μια σειρά στοιχείων 18650 LiFeYPO4 (ιόντων Λιθίου / Υτρίου) της Panasonic. Στον πελάτη προσφέρονται δύο εκδόσεις: η Čezeta 506/01 που τροφοδοτείται από μια συστοιχία 4 kWh/84 V και η 506/02 που τροφοδοτείται από μια ισχυρότερη συστοιχία 6 kWh / 84V.
Στην πρώτη περίπτωση η αυτονομία δηλώνεται στα 80-100 χλμ. ενώ στη δεύτερη μπορεί να φτάσει ως τα 150 χλμ. Στα μελλοντικά σχέδια προβλέπεται η κατασκευή και προσφορά ενός μικρού τρέιλερ με πρόσθετες μπαταρίες που θα ανεβάζουν την αυτονομία στα 250 χλμ.
Η φόρτιση και αποφόρτιση της μπαταρίας ρυθμίζεται από ένα «χειροποίητο» σύστημα ηλεκτρονικής διαχείρισης που περιλαμβάνει και έναν φορτιστή 1,8kW. Χάρη σε αυτόν οι μπαταρίες μπορούν να φορτιστούν στο 80% του δυναμικού τους σε δύο (για την έκδοση 4 kWh) ή τρεις (για την έκδοση 6 kWh) ώρες, μέσω μιας απλής οικιακής πρίζας.
Ως εξτρά προσφέρεται και ένας ταχυφορτιστής που μπορεί να επιτύχει το ίδιο σε 30 «μόλις» λεπτά.
Στα εξτρά συγκαταλέγεται το πατενταρισμένο αμφίδρομο σύστημα γκαζιέρας της Sway που επιτρέπει στο σκριπ να περιστρέφεται και μπροστά. Η περιστροφή αυτή ελέγχει την ένταση ενός εφέ σαν το φρενάρισμα του νορμάλ κινητήρα, όταν ο αναβάτης κλείνει το γκάζι.
Όμως η ουσία δεν βρίσκεται στο εφέ, αλλά στο ότι κατά τη λειτουργία αυτή φορτίζονται οι μπαταρίες μέσω ενός συστήματος ανάκτησης της κινητικής ενέργειας. Αυτό κατά την εταιρεία μπορεί να αυξήσει τη διάρκεια της μπαταρίας ως και 15%.
Μένει να δούμε στην πράξη κατά πόσο μπορεί το ανθρώπινο χέρι να εκτελεί μια τέτοια «αφύσικη» περιστροφή μπροστά, ειδικά όταν παράλληλα προσπαθεί να ενεργοποιήσει το εμπρός φρένο. Ίσως οι άνθρωποι της ČZ να ανακάλυψαν μια νέα κίνηση του ανθρώπινου χεριού –όπως συνέβη με τον αντίχειρα όταν βγήκαν τα πρώτα κινητά τηλέφωνα.
Ο σχεδιασμός παραγωγής προβλέπει την κατασκευή 600 αριθμημένων Čezeta Type 506. Τα οχήματα με κωδικούς 001 μέχρι 100 θα διατεθούν σε συλλέκτες με ειδικό πακέτο.
Ήδη έχει λάβει Έγκριση Τύπου για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ μέσα στο 2018 σχεδιάζεται η επέκταση των πωλήσεών του σε ΗΠΑ και Αυστραλασία.
Η τιμή πώλησης για το μοντέλο 506/01 έχει καθοριστεί ήδη στα 7.640 ευρώ με τις (νορμάλ) μπαταρίες μισθωμένες. Εάν ο ιδιοκτήτης θέλει να τις αγοράσει, η τιμή ανεβαίνει σημαντικά.
Θανάσης Χούνδρας
Θανάσης Χούνδρας
