Η καλοσύνη δεν είναι μόνο ένα κοινωνικό αγαθό, αλλά και ένας πραγματικός σύμμαχος για την υγεία μας. Πολλές έρευνες δείχνουν ότι οι πράξεις καλοσύνης μπορούν να επηρεάσουν θετικά την ψυχική μας διάθεση, να μειώσουν το άγχος και να ενισχύσουν τη φυσική μας ευεξία.
Η κα Χριστίνα Ασημάκη, σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, μίλησε στο Newsbeast.gr για το πώς απλές πράξεις καλοσύνης μπορούν να ενισχύσουν την καρδιακή μας υγεία, να μειώσουν το άγχος και να μας χαρίσουν έναν πιο υγιή κι ευτυχισμένο τρόπο ζωής.
Χαρακτηρίζει κάποιον το αν είναι καλός ή όχι;
Η πρώτη μου εργασία είναι παιδαγωγός και ως παιδαγωγός ανέκαθεν έλεγα πως όλα τα παιδάκια είναι καλά. Κανένας άνθρωπος δεν γεννιέται κακός. Επίσης, όλοι θέλουν να ανήκουν κάπου. Είναι πολύ σημαντικό το πού ανήκω. Το πού ανήκω ξεκινάει από το πώς με καθορίζει η οικογένεια. Βέβαια, αν χαρακτηριστώ ότι ανήκω στους καλούς από μικρό παιδί, μπορεί να είναι καμιά φορά και παγίδα: Δεν μπορώ να μιλήσω, δεν μπορώ να φωνάξω, δεν μπορώ να θυμώσω.
Στις ισότιμες σχέσεις όμως; Η καλοσύνη έχει πάντα να κάνει με το «πάρε – δώσε». Ναι, στις σχέσεις όσα δώσω θα πάρω, αλλά κάποιες φορές δίνω κάτι παραπάνω. Ή μπορεί να δυσκολεύομαι να δώσω στον εαυτό μου και κατά συνέπεια να δώσω στον άλλον. Ένας άνθρωπος, όταν έχει συμπόνια για τον εαυτό του, θα έχει συμπόνια και για τους άλλους. Αλλά μπορεί και να είναι καλός με τους άλλους, αλλά όχι με τον εαυτό του. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, να είμαστε καλοί και με τον εαυτό μας. Η καλοσύνη πρέπει να αναβλύζει ελεύθερη από μέσα μας και όχι να μας σώζει.
Δεν μπορείς να βοηθήσεις κάποιον χωρίς να τον ρωτήσεις πρώτα αν θέλει βοήθεια. Έχει μία βία το να δίνεις χωρίς να σου το ζητήσουν, σαν να λες στον άλλον «ήρθα εγώ για να σε σώσω».
Αυτό που είπατε για το αίσθημα του ανήκειν. Πώς συμβαίνει;
Στην εποχή μας, δεν συνδέονται τα παιδιά με τους γονείς που λείπουν συνεχώς από το σπίτι. Οπότε τα παιδιά συνδέονται με άλλα παιδιά. Αν δεν μπορούν να ανήκουν στην οικογένεια, γιατί οι γονείς δεν είναι παρόντες, από πολύ μικρά προωθούνται στο να συνδεθούν με συνομηλίκους.
Το να κάνει κάποιος το καλό μπορεί να τον βοηθήσει στον εαυτό του, στην αυτοεκτίμησή του. Όμως, χρειάζεται δουλειά, χρειάζεται επεξεργασία από τον ίδιο ή με κάποιον που θα ξέρει πώς να τον κατευθύνει. Σεμινάρια αυτοβελτίωσης και αυτογνωσίας μπορούν να βοηθήσουν. Να εκφράσει, δηλαδή, κάποιος τα αρνητικά του στοιχεία και να συναντήσει το καλό μέσα του. Φυσικά, από ένα σημείο και μετά, είναι και επιλογή. Όλα είναι επιλογή όταν είσαι ενήλικος.
Ποια είναι η σχέση της αγάπης με την καλοσύνη;
Για εμένα, η αγάπη είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την καλοσύνη. Το δούναι και λαβείν, ας πούμε, μεταξύ συντρόφων. Έχει να κάνει με την αγάπη μεταξύ τους. Πολλές φορές, πληγωμένοι άνθρωποι, άνθρωποι που πονούν, δυσκολεύονται να εμπιστευτούν και να πάρουν, ενώ μπορούν να θεωρήσουν πιο εύκολο το να δίνουν. Αυτή είναι η βαθιά ουσία, νομίζω, όλης της ιστορίας που συζητάμε. Σε αυτό το σημείο έρχεται και το γιατί. Γιατί να είσαι καλός άνθρωπος; Γιατί να κάνεις καλές πράξεις;
Η καλοσύνη είναι κάτι που γίνεται συνήθως κρυφά. Αυτό το «κάνε το καλό και ρίξ’ το στο γιαλό». Δεν κάνεις το καλό και μετά βγαίνεις να το διαλαλήσεις. Η καλοσύνη είναι σε μια ησυχία και μέσα σε αυτή την ησυχία χάνεται. Η καλοσύνη λειτουργεί, μοιράζεται και αναπαράγεται χωρίς να ακούγεται.
Πώς συνδέεται μια πράξη καλοσύνης με την ψυχική και σωματική υγεία;
Μπορεί κάποιος που δίνει να νιώθει πιο καλά από κάποιον που παίρνει. Όταν κάνουμε πράξεις εθελοντισμού ή καλοσύνης, απελευθερώνονται στο σώμα μας ορμόνες που μας θεραπεύουν. Η σεροτονίνη, παραδείγματος χάριν, είναι μια ορμόνη που φτιάχνει τη διάθεσή μας.
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Duke, ο αποδέκτης της βοήθειας ή της καλοσύνης αισθάνεται μία εφήμερη ευτυχία. Σε αντίθεση με εκείνον που προσφέρει τη βοήθεια και δείχνει την καλοσύνη του, ο οποίος νιώθει ευτυχία με διάρκεια.
Aξίζει να αναφερθεί ότι άτομα που συμμετέχουν σε φιλανθρωπικές ή φιλοζωικές δράσεις παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης, της κατ’ εξοχήν ουσίας που είναι υπεύθυνη για το άγχος, ενώ όσοι έχουν αυξημένο στρες δεν παρουσιάζουν το ίδιο αποδοτικές εγκεφαλικές λειτουργίες.
Ποια είναι τα θετικά στοιχεία που αποκτά κάποιος κάνοντας καλές πράξεις;
Τα θετικά στοιχεία είναι πολλά:
- Αυξάνει τον μέσο όρο ζωής.
- Βοηθάει το άτομο να ζει στο τώρα.
- Προσφέρει ικανοποίηση και χαρά.
- Aπομακρύνει σημαντικά το στρες.
- Χαρίζει ευημερία.
- Υπενθυμίζει κι εκπαιδεύει για βασικές έννοιες, όπως είναι η αφοσίωση και η αγάπη.
- Περιορίζει την αρτηριακή πίεση και μειώνει τις πιθανότητες για καρδιαγγειακά νοσήματα.
- Μειώνει την κοινωνική απομόνωση, ειδικά σε μια περίοδο «εγκλεισμού», όπως ήταν την περίοδο της πανδημίας.
Τελικά η καλοσύνη είναι έννοια αντικειμενική;
Δεν είναι μετρήσιμη αντικειμενικά, αλλά αναγνωρίζεται αντικειμενικά. Η καλοσύνη δεν μετριέται, αλλά και δεν αμφισβητείται. Είναι η έννοια που φέρνει κοντά τους ανθρώπους και δρα θεραπευτικά σε περιπτώσεις κατάθλιψης και όχι μόνο.
