Ένα συγκλονιστικό άρθρο – μαρτυρία για τη νευρική ανορεξία δημοσιεύει το Psychology Today το οποίο υπογράφει κλινική κοινωνική λειτουργός που υπήρξε η ίδια θύμα της διατροφικής διαταραχής.
Με αφορμή την επιστροφή της σε γραφείο ύστερα από χρόνια τηλεργασίας, η Andrea Rosenhaft διηγείται αρχικά την προσπάθειά της να βρει τα κατάλληλα ρούχα. «Καθώς η μέρα έναρξης πλησιάζει, οι σκέψεις γίνονται πιο εμμονικές: “Πώς θα φαίνομαι με αυτά τα ρούχα;” “Θα είμαι αρκετά αδύνατη;”».
«Παρόλο που έχω αναρρώσει από την ανορεξία εδώ και χρόνια, οι σκέψεις εξακολουθούν να επιστρέφουν σε περιόδους άγχους. Το ερώτημα είναι γιατί συνεχίζω να βασανίζομαι με αυτόν τον τρόπο;», γράφει.
Ο κίνδυνος για ορισμένους ασθενείς που έχουν αναρρώσει από τη νευρική ανορεξία παραμένει, καθώς η ανάρρωση μπορεί να έχει επιτευχθεί συμπεριφορικά, αλλά όχι νοητικά.
«Μια συνεχής υπενθύμιση της ανορεξίας είναι οι σωματικές συνέπειες με τις οποίες ζω καθημερινά. Πρόσφατα επισκέφτηκα μια νευρολόγο για ένα φαινομενικά άσχετο πρόβλημα, που έλεγξε όλες τις προηγούμενες και τρέχουσες εξετάσεις μου σε κεφάλι και λαιμό. Σχολίασε ότι η εκφυλιστική ασθένεια της σπονδυλικής στήλης και του λαιμού μου στο επίπεδο C5, C6 και C7 ήταν από τις χειρότερες που έχει δει ποτέ σε κάποιον στην ηλικία μου. Και πιστέψτε με, το νιώθω κάθε μέρα. Μου πρότεινε να δω έναν νευροχειρουργό».
«Και υπάρχει και η απώλεια όλων των δοντιών μου. Σας παρακαλώ όλους: Προσέχετε τα δόντια σας. Οι οδοντοστοιχίες δεν αποτελούν υποκατάστατο. Έχασα όλα μου τα δόντια στα 55 μου από την ακραία απώλεια οστικής μάζας λόγω σοβαρού και παρατεταμένου υποσιτισμού».
«Διαγνώστηκα με ανορεξία στα 26 μου, αφού ένας ανίκανος ψυχίατρος συνταγογράφησε ένα διεγερτικό αντί για το αντικαταθλιπτικό που είπε ότι μου συνταγογραφούσε. Το διεγερτικό μού έκοψε την όρεξη, έχασα το ένα τρίτο του σωματικού μου βάρους σε έξι μήνες και αντιμετώπισα την πρώτη μου ψυχιατρική νοσηλεία. Μια ανορεξική ζωή γεννήθηκε».
«Παρακαλώ μην ξεκινήσετε. Και αν βρείτε τον εαυτό σας να πέφτει σε αυτή την κουνελότρυπα, ζητήστε βοήθεια γρήγορα. Η ανορεξία είναι μια ύπουλη ασθένεια και εδραιώνεται γρήγορα. Είναι μια πονηρή ασθένεια και θανατηφόρα. Μπορεί να αισθάνεστε ότι έχετε τον έλεγχο, αλλά αυτό είναι μόνο η ψευδαίσθηση του ελέγχου. Η νευρική ανορεξία έχει τον έλεγχο και δεν είναι φίλη σου».
Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη νευρική ανορεξία
Η νευρική ανορεξία, όπως αναφέρει το Ελληνικό Κέντρο Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών, παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από όλες τις ψυχικές ασθένειες. Ανήκει στις διατροφικές διαταραχές, καταστάσεις δηλαδή όπου το άτομο εμφανίζει διαταραγμένη σχέση με την τροφή. Χαρακτηρίζεται από υπερβολική ενασχόληση με το φαγητό, το βάρος και την εξωτερική εμφάνιση οδηγώντας σε επικίνδυνες και μη λειτουργικές συμπεριφορές.
Στη νευρική ανορεξία, το άτομο περιορίζει σε μεγάλο βαθμό την ποσότητα τροφής που καταναλώνει, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να χάνει αρκετό βάρος, ενώ παράλληλα έχει διαστρεβλωμένη εικόνα για το σώμα του.
Το άτομο που νοσεί από νευρική ανορεξία, αρνείται να διατηρήσει το βάρος του σώματος του ακόμη και στα κατώτερα φυσιολογικά επίπεδα. Πιστεύει ότι το βάρος του είναι φυσιολογικό ή και αυξημένο, έχει έντονο φόβο για την αύξησή του και επιδιώκει παιδική σιλουέτα. Στις γυναίκες με νευρική ανορεξία, απουσιάζει η έμμηνος ρύση ή δεν έχει εμφανιστεί όταν βρίσκονται στην εφηβεία.
Επιπτώσεις της νευρικής ανορεξίας
Η νευρική ανορεξία συνδέεται με σοβαρές επιπτώσεις που επηρεάζουν όλα τα συστήματα του σώματος. Όσο περισσότερο είναι το διάστημα νόσησης, τόσο σοβαρότερα εμφανίζονται τα συμπτώματα. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα στην υγεία ενός ασθενή με νευρική ανορεξία είναι οι παρακάτω:
- Βραδυκαρδία
- Αρρυθμίες
- Υπόταση
- Αφυδάτωση
- Αυξημένη ευαισθησία στο κρύο
- Οστεοπενία – Οστεοπόρωση – κατάγματα
- Δυσκοιλιότητα, Φουσκώματα
- Αδυναμία συγκέντρωσης – Κακή μνήμη
- Αύξηση εμμονών και νευρικότητας
- Οξυθυμία
- Διαταραχές ύπνου
- Χαμηλή ανοσοποιητική λειτουργία
Διαγνωστικά κριτήρια για τη νευρική ανορεξία
Η επίσημη διάγνωση για τη νευρική ανορεξία απαιτεί την ταυτόχρονη εμφάνιση 3 βασικών κριτηρίων:
- Επίμονη μείωση της ενεργειακής πρόσληψης που οδηγεί σε σημαντικά χαμηλό βάρος (σε σχέση με το ελάχιστο φυσιολογικό βάση ηλικία, φύλου, ανάπτυξης και υγείας)
- Αυξημένος φόβος για την αύξηση βάρους
- Διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος
Όμως, ένα άτομο που πάσχει από νευρική ανορεξία και ιδιαίτερα κατά το πρώτο διάστημα νόσησης, μπορεί να μην καλύπτει όλα τα διαγνωστικά κριτήρια. Αυτό έχει σαν συνέπεια να παραμένει αδιάγνωστο και η ασθένεια να εξελίσσεται.
Ακόμα και τα άτομα που καλύπτουν έστω ένα από τα παραπάνω κριτήρια, βιώνουν το ίδιο έντονο άγχος με τα άτομα που έχουν την πλήρη διάγνωση και πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα θεραπεία. Η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση του προβλήματος είναι απαραίτητη ώστε η ασθένεια να μην εξελιχθεί σε χειρότερη μορφή.
Πώς αναγνωρίζεται η νευρική ανορεξία
Οι γονείς που αναγνωρίζουν έστω και ένα από τα ακόλουθα σημάδια στο παιδί τους θα πρέπει να αναζητήσουν άμεσα τη βοήθεια ειδικών. Όσο πιο έγκαιρη η έναρξη της θεραπείας τόσο πιο γρήγορη και η ανάρρωση.
- Σημαντική απώλεια βάρους ή μη αύξηση σύμφωνα με τις καμπύλες ανάπτυξης σε παιδιά και εφήβους
- Έντονος φόβος απόκτησης βάρους
- Έντονη ανησυχία για την εικόνα σώματος
- Διακοπή ή καθυστέρηση έμμηνου ρύσης
- Κοινωνική απομόνωση
- Ανθυγιεινές διατροφικές συμπεριφορές, όπως αποφυγή γευμάτων, υποθερμιδικές δίαιτες, εμετός κ.ά.
- Υπερβολική άσκηση
- Εμμονή με θέματα διατροφής, όπως καταμέτρηση θερμίδων, συνεχής ανάγνωση διατροφικών ετικετών, επιλογή μόνο light τροφίμων κ.ά.
Πώς θεραπεύεται η νευρική ανορεξία
Η θεραπεία της νευρικής ανορεξίας δεν έχει ως μοναδικό στόχο την αποκατάσταση του σωματικού βάρους, η οποία δεν αποτελεί από μόνη της και ένδειξη ίασης. Συχνά ένα άτομο φτάνει σε φυσιολογικό βάρος και πολύ σύντομα το χάνει ξανά ή συνεχίζει να έχει περίεργες αντιλήψεις για το σώμα του και για το φαγητό.
Η επαναφορά του φυσιολογικού τρόπου σίτισης, η μείωση των συμπεριφορών που σχετίζονται με τον έλεγχο του σωματικού βάρους και η διόρθωση των διαστρεβλωμένων πεποιθήσεων αναφορικά με τη διατροφή είναι απαραίτητα στοιχεία για την επίτευξη της ανάρρωσης. Ουσιαστικά το άτομο πρέπει να εκπαιδευτεί από την αρχή στο να τρέφεται!
Για την διαχείριση των περιστατικών με νευρική ανορεξία είναι απαραίτητη η συνεργασία μιας θεραπευτικής ομάδας που περιλαμβάνει εξειδικευμένο Διαιτολόγο, εξειδικευμένο Ψυχολόγο, Ψυχίατρο, Ιατρό και οικογενειακό σύμβουλο. Η συμμετοχή της οικογένειας και ιδιαίτερα των γονέων στην θεραπεία είναι απαραίτητη και εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη επιτυχία της.