Η έκθεση των δύο ΜΚΟ Bloom και Foodwatch για την περιεκτικότητα υδράργυρου στις κονσέρβες τόνου προκάλεσε σάλο, αναγκάζοντας τον ΕΦΕΤ να εκδώσει εκτάκτως καθησυχαστική ανακοίνωση για την ασφάλεια των τροφίμων στην Ελλάδα.
Παρότι έχει πολλές χρήσεις, ο υδράργυρος είναι εξαιρετικά τοξικός για τον ανθρώπινο οργανισμό και η συνεχής ή μεγάλη έκθεση σε αυτόν μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία.
Οι τρεις τύποι υδράργυρου
Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι υδραργύρου που προκαλούν δηλητηρίαση:
- Στοιχειακός Υδράργυρος: Υγρά θερμόμετρα και λαμπτήρες φθορισμού.
- Ανόργανος Υδράργυρος: Μπαταρίες και χημικά εργαστήρια.
- Οργανικός Υδράργυρος: Βιομηχανικά απόβλητα και ψάρια που έχουν μολυνθεί από μεθυλυδράργυρο.
Τα συμπτώματα δηλητηρίασης από υδράργυρο
Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο του υδραργύρου και τον τρόπο έκθεσης:
- Στοιχειακός Υδράργυρος: Είναι επικίνδυνος μόνο αν εισπνευστεί, προκαλεί άμεσα βήχα, δυσκολία στην αναπνοή, μεταλλική γεύση στο στόμα, ναυτία και αιμορραγία ή διόγκωση των ούλων.
- Ανόργανος Υδράργυρος: Προκαλεί κάψιμο στο στομάχι, ναυτία, εμετό, διάρροια και αλλαγές στο χρώμα των ούρων.
- Οργανικός Υδράργυρος: Η μεγάλη και μακροχρόνια έκθεση μπορεί να προκαλέσει μουδιάσματα, τρέμουλο, αστάθεια στο βάδισμα, μυϊκή αδυναμία, προβλήματα όρασης, απώλεια μνήμης, και επιληπτικές κρίσεις.
Επίσης η έκθεση σε υδράργυρο κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να βλάψει σοβαρά την ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου. Σε μικρά παιδιά, η δηλητηρίαση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά αναπτυξιακά προβλήματα.
Αιτίες δηλητηρίασης από υδράργυρο
Μια συχνή πηγή δηλητηρίασης είναι η κατανάλωση μολυσμένων ψαριών και θαλασσινών. Τα μεγάλα ψάρια και θαλασσινά, που ζουν σε μεγαλύτερα βάθη, όπως ο ξιφίας ή ο τόνος, συσσωρεύουν υψηλές ποσότητες μεθυλυδραργύρου.
Άλλες αιτίες είναι η μόλυνση του περιβάλλοντος (εδάφους, νερού και αέρα) από εξορύξεις, βιομηχανίες και εργαστήρια, η χρήση παλιών θερμομέτρων υδραργύρου, τα οποία αν σπάσουν μπορεί να οδηγήσουν σε άμεση έκθεση και τα παλιότερα σφραγίσματα δοντιών που περιέχουν αμάλγαμα (περίπου 40-50% υδράργυρο).
Διάγνωση και θεραπεία
Η διάγνωση της δηλητηρίασης γίνεται συνήθως μέσω κλινικών εξετάσεων, όπως ανάλυση αίματος και ούρων. Η θεραπεία περιλαμβάνει την απομάκρυνση του υδραργύρου μέσω χηλίωσης (ειδικής θεραπείας για αφαίρεση μετάλλων από τον οργανισμό), παροχή οξυγόνου με μάσκα και φαρμακευτική αγωγή. Ανάλογα με το επίπεδο έκθεσης, η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες.
Τι κάνουμε εάν σπάσει θερμόμετρο υδραργύρου
Σε περίπτωση διαρροής υδραργύρου, για παράδειγμα από ένα σπασμένο θερμόμετρο, αποφύγετε τον καθαρισμό με ηλεκτρική σκούπα καθώς αυτό μπορεί να μετατρέψει τον υδράργυρο σε ατμό.
Αναλυτικότερα
- Απομονώστε την περιοχή που έσπασε και αερίστε αμέσως το χώρο (τουλάχιστον για 4-5 ώρες).
- Απομακρύνετε παιδιά και κατοικίδια ζώα από το σημείο
- Μην χρησιμοποιήσετε ηλεκτρική σκούπα ή ηλεκτρικό σκουπάκι για να τον μαζέψετε.
- Μαζέψτε τις «μπίλιες» υδραργύρου με βρεγμένο χαρτί, το οποίο ρίξτε το στη συνέχεια σε μια σακούλα και κλείστε την καλά. Εάν έχει πέσει στα ρούχα σας βγάλτε αμέσως και προσεκτικά. Πλύντε καλά τα χέρια σας. Μην πιάσετε τον υδράργυρο με γυμνά χέρια. Φορέστε γάντια.
- Κλείστε τη θέρμανση και οποιοδήποτε κλιματιστικό
- Καλέστε το Κέντρο Δηλητηριάσεων 210 7793777 για περισσότερες και αναλυτικότερες πληροφορίες