Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι από τις πιο κοινές ορμονικές διαταραχές που επηρεάζουν τις γυναίκες, προκαλώντας μια σειρά από συμπτώματα.

Ωστόσο, συχνά παραμένει αδιάγνωστο για χρόνια, με τη γενική επίγνωση της κατάστασης να είναι ακόμη χαμηλή. Ακολουθούν έξι βασικά πράγματα που πρέπει όλοι να γνωρίζουν για τις πολυκυστικές ωοθήκες.

1. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι σύνδρομο, όχι ασθένεια

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών δεν είναι μια ασθένεια, αλλά ένα σύνδρομο, μια διαταραχή. Πρόκειται δηλαδή για ένα σύνολο συμπτωμάτων που επιμέρους μπορεί να διαφέρουν από το ένα άτομο στο άλλο. Όπως εξηγεί η ειδική σε ορμονικά θέματα, Hannah Alderson, στo News Chain, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών χαρακτηρίζεται από ορμονικές ανισορροπίες, όπως υπερβολική παραγωγή τεστοστερόνης, κορτιζόλης και ινσουλίνης, καθώς και χαμηλότερη παραγωγή οιστρογόνων και σεροτονίνης. Αυτές οι ανισορροπίες είναι που προκαλούν τα ποικίλα συμπτώματα του συνδρόμου.

2. Τα κριτήρια του Ρότερνταμ

Για τη διάγνωσή του, οι γιατροί χρησιμοποιούν τα κριτήρια του Ρότερνταμ. Σύμφωνα με αυτά, απαιτείται η εμφάνιση δύο εκ των τριών παρακάτω χαρακτηριστικών:
  • Αυξημένα ανδρογόνα (όπως φαίνεται από τις αιματολογικές εξετάσεις ή μέσω φυσικών συμπτωμάτων, όπως η υπερβολική τριχοφυΐα και η ακμή)
  • Δυσλειτουργία της ωορρηξίας (υποδηλώνεται από ακανόνιστους ή απουσιάζοντες κύκλους)
  • Παρουσία πολυκυστικών ωοθηκών – Οι ωοθήκες διογκώνονται με την παρουσία πολλών μικρών θυλακίων (κύστεων). Η διάγνωση γίνεται μέσω υπερηχογραφίας.

Είναι σημαντικό να αποκλείονται άλλες αιτίες με παρόμοια συμπτώματα, όπως η πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια ή ο υποθυρεοειδισμός, πριν γίνει η διάγνωση του συνδρόμου.

3. Τα συμπτώματα ποικίλλουν από άτομο σε άτομο

Παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να παρουσιάσουν κοινά συμπτώματα όπως ακμή, υπερβολική τριχοφυΐα, αύξηση βάρους και ακανόνιστους κύκλους, η εμπειρία τους με το σύνδρομο μπορεί να διαφέρει σημαντικά. Η διαιτολόγος Jodie Relf τονίζει ότι για ορισμένες γυναίκες, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να μην συνοδεύεται από προβλήματα βάρους, ενώ άλλες μπορεί να αντιμετωπίσουν αυξημένη κούραση, αλλαγές στη διάθεση, πονοκεφάλους και διαταραχές ύπνου. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, γι’ αυτό απαιτείται μια εξατομικευμένη προσέγγιση στη διαχείρισή του.

4. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών δυσκολεύει τη διαχείριση του βάρους

Μια συνηθισμένη παρανόηση είναι ότι οι υπέρβαρες γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών απλά χρειάζεται να τρώνε λιγότερο για να χάσουν βάρος. Η αλήθεια είναι ότι, λόγω των μεταβολικών παραμέτρων του συνδρόμου, η απώλεια βάρους μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολη, ενώ η αύξηση βάρους γίνεται εύκολα. Σύμφωνα με την Alderson, η απώλεια βάρους από μόνη της δεν λύνει το πρόβλημα, αφού δεν αντιμετωπίζει τις βαθύτερες αιτίες του συνδρόμου.

5. Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορούν να μείνουν έγκυες

Αν και το σύνδρομο επηρεάζει τη γονιμότητα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να μείνουν έγκυες. Το σύνδρομο μπορεί να δυσκολέψει την ωορρηξία, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη φυσική σύλληψη. Ωστόσο, δεν πρόκειται για οριστική απώλεια της γονιμότητας. Μάλιστα με τη σωστή προσέγγιση και θεραπεία, οι πιθανότητες μιας γυναίκας να μείνει έγκυος μπορούν να αυξηθούν σημαντικά.

6. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι διαχειρίσιμο

Η διαχείριση του συνδρόμου ποικίλλει από άτομο σε άτομο, αλλά συνήθως συνδυάζει αλλαγές στον τρόπο ζωής και φαρμακευτική αγωγή. Η βελτίωση της διατροφής, η τακτική άσκηση και η μείωση του στρες μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των συμπτωμάτων. Η διατροφή παίζει κεντρικό ρόλο, με την αύξηση των φυτικών ινών και τη μείωση των επεξεργασμένων υδατανθράκων και ζάχαρης να είναι καίριες αλλαγές. Επιπλέον, υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να βοηθήσουν στην ομαλοποίηση των περιόδων, στη μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη και στην αντιμετώπιση της υπερβολικής τριχοφυΐας και της ακμής.

Αν υποψιάζεστε ότι μπορεί να έχετε σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, είναι σημαντικό να ζητήσετε ιατρική συμβουλή και υποστήριξη. Πρόκειται για μια πολύπλοκη κατάσταση, αλλά με την κατάλληλη ενημέρωση και καθοδήγηση, η αποτελεσματική διαχείρισή του είναι εφικτή για καλύτερη ποιότητα ζωής.

Προτεινόμενο βιβλίο

Πολυκυστικές ωοθήκες – Η νέα πραγματικότητα: Πρακτικός οδηγός για τη σύγχρονη γυναίκα με το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών
Συγγραφέας: Θάνος Παπαθανασίου, γυναικολόγος
Εκδόσεις: Καυκάς