Πέρα από τους προφανείς παράγοντες που επιβαρύνουν την καθημερινότητά μας, υπάρχουν και ασυνείδητες συνήθειες που συμβάλλουν σημαντικά στη σωματική και ψυχική μας κόπωση χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε. Πρόκειται για συνήθειες, ριζωμένες στη ρουτίνα μας, στις οποίες δεν δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα, ωστόσο έρχονται να προσθέσουν στην εξουθένωσή μας. Εντοπίζοντάς τες, μπορούμε να τις αλλάξουμε και να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής μας.
Σκεφτείτε την ενέργεια σας ως νερό σε ένα ποτήρι με μια μικρή τρύπα πάτο του. Υπάρχουν δύο τρόποι για να το διατηρήσετε πάντα γεμάτο. Ο ένας είναι να ρίχνετε διαρκώς περισσότερο νερό. Ο άλλος είναι να μικρύνετε την τρύπα στον πάτο περιορίζοντας τη διαρροή. Και τα δύο είναι εξίσου σημαντικά, ωστόσο συχνά υποτιμούμε τον δεύτερο τρόπο.
Είναι σημαντικό να ενισχύετε την ενέργειά σας με υγιεινή διατροφή, γυμναστική, ποιοτικό ύπνο και όρια στην καθημερινότητα. Ταυτόχρονα εξαλείψτε τους «ύπουλους» παράγοντες, οι οποίοι δρουν χωρίς να το καταλαβαίνετε. H Huffington Post παρουσιάζει 12 καθημερινές συνήθειες που στερούν πολύτιμη ενέργεια.
1. Συναισθηματική φόρτιση από τηλεοπτικά προγράμματα
Η υπερβολική παρακολούθηση τηλεοπτικών εκπομπών ή ταινιών που σας φορτίζουν συναισθηματικά μπορεί να οδηγήσει σε ψυχική εξάντληση. Η πληροφορία και η ψυχαγωγία είναι πολύ σημαντικές. Μας βοηθούν να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο διαφορετικά, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για καταστάσεις που δεν βιώνουμε. Ωστόσο, η «υπερκατανάλωση» προγραμμάτων που προκαλούν υψηλή συναισθηματική ένταση, θετική ή αρνητική, οδηγεί σε κατάσταση αυξημένης διέγερσης. Χρειάζεται πρόσθετη προσπάθεια για να μετριαστεί στη συνέχεια η διέγερση και αυτό προκαλεί ψυχική κόπωση, δυσκολία εστίασης και εντέλει απώλεια ενέργειας. Ψυχολόγοι επισημαίνουν πως θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί σχετικά με την ποιότητα, την ποσότητα και τον χρόνο που καταναλώνουμε πληροφορίες και ψυχαγωγικές εκπομπές.
2. Μη μένετε πολλή ώρα χωρίς φαγητό
Το σώμα παίρνει ενέργεια από τις τροφές που τρώμε και βασίζεται σε μια σταθερή παροχή. Ορισμένα μέρη του σώματος, όπως ο εγκέφαλος, μπορούν να χρησιμοποιήσουν μόνο υδατάνθρακες για ενέργεια. Το σώμα αποθηκεύει κάποια ποσότητα υδατανθράκων στο συκώτι για μελλοντική χρήση. Πρόκειται για ένα ενεργειακό απόθεμα, όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι χαμηλά. Αυτό συμβαίνει μεταξύ των γευμάτων. Ωστόσο, υπάρχει ένα όριο και τα αποθέματα περίπου στις έξι ώρες εξαντλούνται όταν μένουμε αρκετή ώρα νηστικοί.
Σε γενικές γραμμές, η σύσταση είναι να μην μένετε περισσότερες από πέντε ώρες χωρίς φαγητό, αλλά ο χρόνος για τον καθένα μπορεί να είναι διαφορετικός και εξαρτάται από μια σειρά παράγοντες. Είναι σημαντικό να έχετε μαζί σας ένα υγιεινό μικρό σνακ, όπως μπάρες πρωτεΐνης, ξηρούς καρπούς κ.ά., το οποίο θα μπορείτε να καταναλώσετε άμεσα βάσει των δικών σας αναγκών και θα διατηρήσει το ενεργειακό επίπεδό σας μέχρι το επόμενο γεύμα.
3. Τακτοποιήστε τον χώρο εργασίας σας
Η εργασία σε ένα ακατάστατο περιβάλλον μπορεί να αυξήσει τη διάσπαση της προσοχής. Το αποτέλεσμα; Οι εργασίες χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ολοκληρωθούν, απαιτώντας από εσάς να καταναλώνετε περισσότερη πνευματική εστίαση και ενέργεια. Αφιερώστε 10 με 15 λεπτά για να τακτοποιήσετε το περιβάλλον εργασίας σας και θα εκπλαγείτε από τα οφέλη αυτής της κίνησης.
4. Προγραμματίστε τις εργασίες σας, αλλά με μέτρο
Ο προγραμματισμός είναι εξαιρετικά χρήσιμος, καθώς, όταν σχεδιάζετε εκ των προτέρων τις εργασίες σας, εξοικονομείτε χρόνο. Προσοχή όμως, όταν ο προγραμματισμός γίνεται σε υπερβολικό βαθμό, τότε χάνεται η ευελιξία και ξεχνάτε να ζείτε στο παρόν. Η διαρκής προσκόλληση σε μία λίστα υποχρεώσεων αυξάνει το άγχος της πρόβλεψης και τελικά έχει τα αντίθετα αποτελέσματα, προκαλώντας ψυχική εξάντληση. Σχεδιάστε κάποιες βασικές υποχρεώσεις (προθεσμίες εργασίας, συναντήσεις και ραντεβού, δραστηριότητες με την οικογένεια) και αφήστε τα υπόλοιπα χωρίς δεσμεύσεις.
5. Κλείστε όλες αυτές τις καρτέλες στην οθόνη
Όχι μόνο καταναλώνετε την μπαταρία του φορητού υπολογιστή σας έχοντας ανοιχτές 25 καρτέλες, αλλά καταναλώνετε και την ενέργεια του εγκεφάλου σας. Όπως σημειώνουν νευρολόγοι, πηγαίνοντας από καρτέλα σε καρτέλα, δεν μπορείτε να επεξεργαστείτε τίποτα στο 100%, όσο και να προσπαθείτε. Οποιαδήποτε καρτέλα δεν σχετίζεται με αυτό που κάνετε εκείνη τη στιγμή, πρέπει να κλείσει.
6. Μη σηκώνετε το τηλέφωνο όταν κάνετε κάτι
Οι τηλεφωνικές κλήσεις μπορεί να είναι εξαντλητικές. Το νευρικό σύστημα καλείται να διακόψει απότομα την προσήλωση σε μια εργασία και να επεξεργαστεί μια συνομιλία, χωρίς οπτική επαφή. Επιπλέον, μόλις ολοκληρωθεί μια κλήση, έχει διαπιστωθεί πως μπορεί να χρειαστούν έως και 20 λεπτά για την επανάκτηση της εστίασης στην προηγούμενη εργασία. Όσο περισσότερες είναι οι τηλεφωνικές κλήσεις, τόσο μεγαλύτερη είναι η κόπωση του εγκεφάλου. Πριν απαντήσετε σε μια κλήση, αφιερώστε λίγα δευτερόλεπτα για να εξετάσετε εάν είναι πραγματικά ο κατάλληλος χρόνος για να σταματήσετε αυτό που κάνετε και να μιλήσετε στο τηλέφωνο.
7. Μην εγκαταλείπετε μία εργασία σε λάθος στιγμή
Όταν δεν ολοκληρώνετε μια εργασία, είτε λόγω χρονικών περιορισμών είτε επειδή απλώς κάτι προέκυψε και διακόψατε αυτό που κάνατε, ένα μέρος του εγκεφάλου παραμένει σε αυτό που εγκαταλείψατε. Πρόκειται για το αποκαλούμενο «υπόλειμμα προσοχής». Όσο πιο συχνά συμβαίνει αυτό, τόσο πιο σκληρά πρέπει να δουλέψει ο εγκέφαλός σας για να παραμείνει συγκεντρωμένος, καταναλώνοντας περισσότερη ενέργεια.
Προφανώς κανείς δεν μπορεί να απαλλαγεί από τις ξαφνικές διακοπές μιας εργασίας, αλλά αποφύγετέ το όσο περνάει από το χέρι σας. Για παράδειγμα, μπορείτε να απενεργοποιήσετε τις ειδοποιήσεις στον υπολογιστή και το τηλέφωνό σας, όταν κρίνετε πως δεν είναι απαραίτητες. Και εάν τελικά πρέπει οπωσδήποτε να διακόψετε πρόωρα μια εργασία, πριν προχωρήσετε στην επόμενη, καταγράψτε τι σας έχει απομείνει να κάνετε. Αυτό θα περιορίσει το «υπόλειμμα προσοχής» και θα σας βοηθήσει να συγκεντρωθείτε περισσότερο στη νέα σας εργασία.
8. Ασχοληθείτε με τη στάση του σώματός σας όταν εργάζεστε
Η κακή στάση μπορεί να εξαντλήσει τα επίπεδα ενέργειάς σας ασκώντας μεγαλύτερη πίεση στους μυς, τις αρθρώσεις και τους συνδέσμους του σώματός σας. Το σώμα πρέπει να χρησιμοποιεί περισσότερη ενέργεια για να αντισταθμίσει την πίεση που δέχεται, οδηγώντας σε κόπωση. Χρησιμοποιήστε μια εργονομική καρέκλα και εντάξτε στην καθημερινότητά σας ασκήσεις που διορθώνουν τη στάση του σώματος.
9. Πάρτε βαθιές ανάσες
Παρόλο που η αναπνοή θεωρείται ως μια ασυνείδητη δραστηριότητα, τείνουμε να αναπνέουμε λανθασμένα όταν έχουμε πολλά στο μυαλό μας. Η ρηχή αναπνοή μειώνει την ποσότητα οξυγόνου που προσλαμβάνει το σώμα και αυτό εμποδίζει τη βέλτιστη λειτουργεί. Μπορεί επίσης να ενεργοποιήσει μηχανισμούς που επιδεινώνουν το άγχος και προκαλούν κόπωση. Κάθε φορά που παρατηρείτε ότι αισθάνεστε πιεσμένοι, πάρτε βαθιές αναπνοές.
10. Μην αφήνετε να συσσωρεύονται μικρές εργασίες
Η ακούσια συσσώρευση μικρών εργασιών, φαινομενικά ασήμαντων στην καθημερινότητα, μπορεί τελικά να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κόπωση σε σχέση με την αφιέρωση λίγου χρόνου για να τις ολοκληρώσετε. Στην ιδανική περίπτωση, κάθε εργασία που διαρκεί λιγότερο από πέντε λεπτά θα πρέπει να γίνεται αμέσως, καθώς αυτή είναι η πιο ενεργειακά αποδοτική επιλογή. Εάν πάλι για οποιοδήποτε λόγο επιλέξετε να μην την υλοποιήσετε άμεσα, τότε βάλτε την σε μια λίστα με αντίστοιχες υποχρεώσεις και στο τέλος της εβδομάδας, αφιερώστε χρόνο για να ξεκαθαρίσετε τις μικροδουλειές που έχουν μαζευτεί.
11. Χαμηλώστε τα φώτα τη νύχτα
Η έκθεση σε έντονα φώτα τη νύχτα δίνει σήμα στον εγκέφαλο ότι είναι ακόμα μέρα. Αυτό αναστέλλει την απελευθέρωση της μελατονίνης, της ορμόνης που προάγει τον ύπνο και η διατάραξη του βιολογικού ρολογιού μπορεί να οδηγήσει σε αϋπνία ή σε κακή ποιότητα ύπνου, που και τα δύο μεταφράζονται σε κόπωση.
12. Μην υιοθετείτε συμβουλές που δεν σας ταιριάζουν
Οι συμβουλές μπορούν να σας βοηθήσουν, αρκεί να τις εξατομικεύετε. Διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος να αποδειχθούν μη αποτελεσματικές και τελικά να σας προκαλέσουν απογοήτευση, η οποία θα ενισχύσει την ψυχική σας κόπωση. Είναι σημαντικό να αξιολογείτε με κριτική σκέψη τις συμβουλές που σας δίνουν, εξετάζοντας το κατά πόσο είναι εφαρμόσιμες στο δικό σας πλαίσιο. Αν θέλετε παρόμοια αποτελέσματα με κάποιον άλλον, να θυμάστε πως ο δρόμος για τον ίδιο προορισμό μπορεί να είναι διαφορετικός. Εσείς καθορίζετε το σημείο εκκίνησης και τη διαδρομή που σας ταιριάζει.
