Η παχυσαρκία αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα δημόσιας υγείας διεθνώς και κυρίως στον δυτικό κόσμο. Περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι θεωρούνται παχύσαρκοι με βάση τις σύγχρονες ιατρικές προδιαγραφές.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τελευταία αναφορά από το υπ. Υγείας, περίπου το 60% των ενηλίκων και ένα στα τρία παιδιά καταγράφονται με υπερβολικό βάρος και παχυσαρκία. Στην Ιαπωνία το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις το 4,5% του πληθυσμού. Τι είναι αυτό που κάνει τη διαφορά και ποια είναι τα μυστικά της διατροφής των Ιαπώνων που τους βοηθούν να διατηρούν ένα τόσο χαμηλό ποσοστό παχυσαρκίας;
Η απλότητα της ιαπωνικής κουζίνας
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της ιαπωνικής διατροφής είναι η απλότητα. Βασική αρχή είναι «όσο πιο απλό, τόσο καλύτερο». Σε αντίθεση με τις δυτικές διατροφικές συνήθειες, όπου συχνά τα πιάτα «βουλιάζουν» σε πλούσιες σάλτσες, στην Ιαπωνία κυριαρχούν τα φυσικά αρώματα και οι γεύσεις των πρώτων υλών.
Η παραδοσιακή ιαπωνική διατροφή εστιάζει στην κατανάλωση φρέσκων τροφίμων με ελάχιστη επεξεργασία, δίνοντας έμφαση σε φρούτα, λαχανικά και, φυσικά, ψάρια. Οι Ιάπωνες προτιμούν το ψάρι από το κρέας, το οποίο περιέχει ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, γνωστά για τα οφέλη τους στην καρδιακή υγεία και τη μείωση των φλεγμονών.
Μικρότερες μερίδες και ποικιλία τροφών
Η ποσότητα παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο. Στην Ιαπωνία, τα γεύματα συνήθως σερβίρονται σε μικρότερες μερίδες, αλλά σε περισσότερα πιάτα. Αυτό δίνει την ευκαιρία στους Ιάπωνες να απολαύσουν τη γεύση πολλών διαφορετικών τροφών χωρίς να υπερφορτώνουν το στομάχι τους. Ένα τυπικό γεύμα μπορεί να περιλαμβάνει 3 ή 4 μικρά πιάτα, μεταξύ αυτών τα πρωτεϊνούχα φασόλια edamame ή σούπες με βάση το ζωμό, που βοηθούν στην αίσθηση κορεσμού χωρίς να προσθέτουν πολλές θερμίδες.
Αυτός ο τρόπος διατροφής προσφέρει τον απαραίτητο χρόνο για να στείλει το μήνυμα του κορεσμού στον εγκέφαλο πριν από την υπερκατανάλωση φαγητού, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο παχυσαρκίας.
Η σημασία της σωματικής δραστηριότητας
Δεν είναι μόνο η διατροφή που συμβάλλει στη διατήρηση χαμηλών επιπέδων παχυσαρκίας στην Ιαπωνία. Η ιαπωνική κουλτούρα δίνει μεγάλη έμφαση στη σωματική δραστηριότητα. Το περπάτημα είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας. Σύμφωνα με μελέτες, οι Ιάπωνες περπατούν κατά μέσο όρο 7.000 βήματα την ημέρα, ενώ στις ΗΠΑ – για παράδειγμα – ο μέσος όρος είναι περίπου 5.000 βήματα.
Επιπλέον, οι Ιάπωνες ενσωματώνουν την άσκηση στην καθημερινότητά τους, είτε μέσω των μετακινήσεων είτε μέσω της κουλτούρας αυτοφροντίδας, η οποία προωθεί την καλή φυσική κατάσταση από νεαρή ηλικία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας και διαβήτη σε σχέση με δυτικές χώρες.
Τρόπος ζωής Vs Φαρμάκων
Ακόμα ένα χαρακτηριστικό στην Ιαπωνία είναι η αποφυγή φαρμακευτικών λύσεων για την απώλεια βάρους. Αν και σε πολλές δυτικές χώρες οι φαρμακευτικές αγωγές για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς (Ozempic, Wegovy κ.α.) στην Ιαπωνία προτιμούν να επικεντρώνονται στη φυσική προσέγγιση της απώλειας βάρους: υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση.
H ιαπωνική διατροφική κουλτούρα ως έμπνευση
Η Ιαπωνία αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το πώς μια χώρα μπορεί να διατηρεί χαμηλά ποσοστά παχυσαρκίας μέσω της υγιεινής διατροφής, της φυσικής δραστηριότητας και της αποφυγής φαρμακευτικών παρεμβάσεων. Η απλότητα και η ποικιλία της ιαπωνικής κουζίνας σε συνδυασμό με έναν τρόπο ζωής που προάγει την κίνηση αποτελούν τα βασικά μυστικά της επιτυχίας τους.
Αν και υπάρχουν προκλήσεις για τις νεότερες γενιές στην Ιαπωνία και ιδιαίτερα στο Τόκιο, καθώς εκφράζονται ανησυχίες πως ο τρόπος ζωής έχει αρχίσει να επηρεάζεται από δυτικά πρότυπα, η ιαπωνική παράδοση υγιεινής ζωής μπορεί να εμπνεύσει – αντίστροφα – τον υπόλοιπο κόσμο.
