Με τη συνειδητοποίηση για τις επιπτώσεις της επεξεργασμένης ζάχαρης στην υγεία να αυξάνεται διαρκώς, τα φυσικά γλυκαντικά έχουν ενισχύσει τη θέση τους ως εναλλακτικές στην καθημερινή διατροφή. Και καθώς η χρήση τους μεγαλώνει, μεγαλώνουν και οι μύθοι που τα συνοδεύουν.
Ποια είναι τα οφέλη τους; Υπάρχουν κίνδυνοι από την κατανάλωσή τους και ποια τα διατροφικά τους χαρακτηριστικά; Η εξερεύνηση των φυσικών γλυκαντικών είναι ένα ουσιαστικό βήμα για πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες.
Το Superfoodly παρουσιάζει τα πέντε δημοφιλέστερα φυσικά γλυκαντικά: τη στέβια, το μέλι, το σιρόπι σφενδάμου, τη ζάχαρη καρύδας και το σιρόπι αγαύης. Η κατανάλωση του καθενός προσφέρει μοναδικά πλεονεκτήματα, αλλά μπορεί να κρύβει και κάποιες παγίδες. Κατανοώντας τις ιδιότητές τους, οι καταναλωτές μπορούν να κάνουν επιλογές που ευθυγραμμίζονται με τις διατροφικές ανάγκες και προτιμήσεις τους.
1. Στέβια
Η στέβια προέρχεται από το φυτό Stevia rebaudiana, ένα εγγενές φυτό της Νότιας Αμερικής. Αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή φυσικά γλυκαντικά, καθώς έχει μηδενικές θερμίδες και γι’ αυτό αναγνωρίζεται ως μια εξαιρετική επιλογή για τη διαχείριση βάρους.
Επιπλέον, δεν αυξάνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, κάτι που είναι ευεργετικό για άτομα με διαβήτη. Έρευνες μάλιστα έχουν δείξει πως μπορεί να συνδέεται με τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, αλλά και την καταπολέμηση ορισμένων μυκητιάσεων.
Σε αντίθεση με ορισμένους μύθους, η στέβια υψηλής ποιότητας δεν περιέχει επιβλαβείς χημικές ουσίες. Οι μέθοδοι εκχύλισης από το φυτό είναι ασφαλείς και διατηρούν τη φυσική ακεραιότητα των γλυκών συστατικών. Είναι επίσης μη καρκινογόνο, όπως επιβεβαιώνεται από πολλαπλές μελέτες, και είναι ασφαλές για τακτική κατανάλωση.
2. Μέλι
Ο τύπος του ανθού από τον οποίο συλλέγουν οι μέλισσες το νέκταρ για να παράγουν μέλι, επηρεάζει τη γεύση, το χρώμα αλλά και τις ιδιότητες του μελιού που φτάνει στο τραπέζι μας.
Πέρα από τη γλυκύτητα που προσφέρει, το μέλι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, συμπεριλαμβανομένων οργανικών οξέων και φαινολικών ενώσεων που βοηθούν στη μείωση του οξειδωτικού στρες και της φλεγμονής. Περιέχει επίσης ίχνη βιταμινών και μετάλλων.
Η παραδοσιακή ιατρική αξιοποιεί τις φαρμακευτικές του ιδιότητες για την επούλωση των πληγών και την καταπραϋντική δράση του στον πονόλαιμο. Το δε μέλι μάνουκα είναι γνωστό και για τις αντιβακτηριδιακές του ιδιότητες. Η αποτελεσματικότητά του στη θεραπεία εγκαυμάτων και δερματικών λοιμώξεων έχει τεκμηριωθεί με μια σειρά από επιστημονικές μελέτες.
Το μειονέκτημά του είναι ότι έχει πολλές θερμίδες σε σχέση με τα υπόλοιπα φυσικά γλυκαντικά, και θα πρέπει να χρησιμοποιείται με μέτρο από όσους επιθυμούν να χάσουν βάρος. Επίσης, δεν είναι κατάλληλο για βρέφη κάτω του ενός έτους λόγω του κινδύνου αλλαντίασης, αλλά παραμένει μία ασφαλής και υγιεινή επιλογή για μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες.
3. Σιρόπι σφενδάμου
Εξάγεται από τους χυμούς των δέντρων σφενδάμου και είναι μια βιώσιμη γλυκαντική ουσία, καθώς τα δέντρα δεν βλάπτονται κατά τη διαδικασία εκχύλισης. Πρόκειται για ένα φυσικό γλυκαντικό που υποστηρίζει τη διαχείριση των δασών και τη βιώσιμη γεωργία.
Σύμφωνα με έρευνες, το σιρόπι σφενδάμου περιέχει έως και 24 διαφορετικά αντιοξειδωτικά, βοηθώντας στην αντιμετώπιση του οξειδωτικού στρες και της φλεγμονής. Περιλαμβάνει επίσης μέταλλα, όπως ο ψευδάργυρος και το μαγγάνιο, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και τον μεταβολισμό. Ο δε γλυκαιμικός του δείκτης είναι χαμηλότερος από την κανονική ζάχαρη, γεγονός που το καθιστά καλύτερη επιλογή για τη διατήρηση σταθερών επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Πολλοί πιστεύουν ότι όλα τα σιρόπια σφενδάμου είναι τα ίδια, αλλά στην πραγματικότητα υπάρχει διαφορά μεταξύ του αγνού σιροπιού και αυτών με πρόσθετα σάκχαρα ή σιρόπι καλαμποκιού. Η επιλογή καθαρού σιροπιού είναι αυτή που διασφαλίζει ότι θα επωφεληθείτε από τις ευεργετικές του ιδιότητες. Τα προϊόντα απομίμησης δεν παρέχουν τις ίδιες θρεπτικές αξίες και μπορεί να είναι παραπλανητικά στις ετικέτες των συστατικών.
4. Ζάχαρη καρύδας
Η ζάχαρη καρύδας προέρχεται από τους χυμούς του κοκοφοίνικα και η παραγωγή της θεωρείται βιώσιμη, καθώς απαιτεί λιγότερο νερό. Είναι λιγότερο επεξεργασμένη από την κανονική ζάχαρη και διατηρεί μερικά από τα θρεπτικά συστατικά που βρίσκονται στην καρύδα, τον καρπό του κοκοφοίνικα. Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει μία έστω μικρή ποσότητα φυτικών ινών, βιταμινών και μετάλλων.
Ωστόσο, το βασικό όφελός της είναι ο χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης: 35, όταν της κλασικής ζάχαρης είναι 65, του σιροπιού σφενδάμου 54 και του μελιού -ανάλογα με το είδος και την ποιότητα- κυμαίνεται από 32 έως και 87, με μέση τιμή το 55. Αυτό το στοιχείο την καθιστά προτιμητέα επιλογή για όσους παρακολουθούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους. Επιπλέον, περιέχει ινουλίνη, ένα είδος διαιτητικών ινών που βοηθά στην πέψη και στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα.
Θα πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί πως παρότι η ζάχαρη καρύδας διατίθεται στο εμπόριο ως μια υγιεινή εναλλακτική, εξακολουθεί να είναι ζάχαρη και αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο. Η ζάχαρη καρύδας δίνει περίπου 15 θερμίδες ανά κουταλάκι γλυκού, ενώ η συμβατική ζάχαρη περίπου 16.
5. Σιρόπι αγαύης
Το σιρόπι αγαύης προέρχεται από το ομώνυμο φυτό που συνήθως φύεται στα νότια μέρη της Βόρειας Αμερικής. Και σε αυτήν την περίπτωση, η δημοφιλία του οφείλεται στον πολύ χαμηλό γλυκαιμικό του δείκτη, μόλις 12 κατά μέσο όρο. Επειδή είναι κυρίως φρουκτόζη, το σιρόπι αγαύης δεν αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και αυτό το κάνει μία πολύ καλή επιλογή για όσους πάσχουν από διαβήτη ή οποιονδήποτε θέλει να διαχειριστεί την πρόσληψη ζάχαρης.
Όπως και στο σιρόπι σφενδάμου, οι καταναλωτές θα πρέπει να επιλέγουν προϊόντα 100% καθαρού σιροπιού αγαύης για να αποφύγουν τα πρόσθετα και την αραίωση με άλλα σάκχαρα.
Το συγκεκριμένο σιρόπι έχει ωστόσο και ένα σημαντικό μειονέκτημα, το οποίο προκύπτει από το ισχυρό του πλεονέκτημα. Ενώ επαινείται για τον χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη που οφείλεται στη φρουκτόζη, οι καταναλωτές θα πρέπει να γνωρίζουν πως η υψηλή περιεκτικότητα σε αυτό το σάκχαρο (σχεδόν 90%) μπορεί να είναι επιβλαβής για την υγεία του ήπατος. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να το χρησιμοποιείτε με φειδώ.
