Στις μέρες μας υπάρχουν πολλές θεωρίες και απόψεις για το πώς πρέπει να τρώμε, ποια δίαιτα είναι καλύτερη, ποια διατροφή είναι πιο υγιεινή και για πολλά ακόμη θέματα που σχετίζονται με το φαγητό μας.
Η αλήθεια είναι πως το ζήτημα της διατροφής είναι περίπλοκο, καθώς αυτό που μπορεί να λειτουργεί σε κάποιους, ενδεχομένως να μη λειτουργεί σε άλλους. Όμως κατά τους ειδικούς υπάρχουν κάποιες κοινές παρανοήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν.
Το Yahoo Life επικοινώνησε με οκτώ διαιτολόγους για να παρουσιάσει (και να καταρρίψει) τους πιο διαδεδομένους διατροφικούς μύθους.
Μύθος #1: Να αγοράζετε μόνο φρέσκα λαχανικά, κρέατα και θαλασσινά
Τα φρέσκα προϊόντα μαναβικής, κρέατος, θαλασσινών και γαλακτοκομικών βρίσκονται στην κορυφή των προτιμήσεων, με την κυρίαρχη αντίληψη να είναι πως πρέπει να αποφεύγουμε τα συσκευασμένα ή επεξεργασμένα τρόφιμα.
Η διαιτολόγος και συγγραφέας του βιβλίου μαγειρικής The Everything Easy Pre-Diabetes, Lauren Harris-Pincus, επισημαίνει πως πρόκειται για μύθο και πως σε όλους τους διαδρόμους του σούπερ μάρκετ υπάρχουν θησαυροί από πλούσια θρεπτικά συστατικά τρόφιμα όπως κατεψυγμένα φρούτα, λαχανικά και θαλασσινά.
Το ίδιο ισχύει και για κονσερβοποιημένα τρόφιμα υψηλής ποιότητας και θρεπτικότητας. Είναι ένας μύθος, όπως αναφέρει, που αφαιρεί νόστιμες, οικονομικές και εύκολες πηγές βασικών θρεπτικών συστατικών από τα «καλάθια» των ανθρώπων.
Μύθος #2: Χαμηλές θερμίδες και χαμηλά λιπαρά σημαίνει πιο υγιεινό
«Η επιλογή των λιγότερων δυνατών θερμίδων συνήθως θα σας κάνει να αισθάνεστε πεινασμένοι και ανικανοποίητοι, με αποτέλεσμα να τρώτε υπερβολικά» , λέει η διαιτολόγος Alyssa Pacheco, ιδρύτρια του PCOS Nutritionist. «Επιπλέον, η μη κατανάλωση αρκετών θερμίδων μπορεί να έχει αντίστροφα αποτελέσματα μακροπρόθεσμα, επειδή μπορεί να μειώσει τον μεταβολισμό σας».
Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι τα τρόφιμα με πολλές θερμίδες, όπως οι ξηροί καρποί, τα αβοκάντο και τα έλαια, είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και προάγουν την υγεία.
Όπως και με τις θερμίδες, τα χαμηλά λιπαρά δεν είναι καλύτερα από τα πλήρη λιπαρά. Το λίπος μας βοηθά να νιώθουμε χορτάτοι, να απορροφούμε καλύτερα τις λιποδιαλυτές βιταμίνες και επιπλέον μας προσφέρει γεύση. Η Catherine Karnatz, διαιτολόγος και δημιουργός του Nutrition Education RD, προειδοποιεί ότι πολλά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά ή και χωρίς λιπαρά, όπως το γιαούρτι ή το dressing σαλάτας, περιέχουν συχνά πολλή πρόσθετη ζάχαρη για να προσπαθήσουν να αναπληρώσουν τη γεύση που χάνεται από τη μείωση λιπαρών.
Αντί να επικεντρώνεστε σε τροφές χαμηλών θερμίδων και λιπαρών, οι ειδικοί προτρέπουν να καταναλώνετε ικανοποιητικές -βάσει των κοινών διατροφικών οδηγιών- θερμίδες και λίπος για να υποστηρίξετε την υγεία σας και να παραμείνετε ικανοποιημένοι.
Μύθος #3: Τα φυσικά σάκχαρα είναι πιο υγιεινά από τη ζάχαρη
Ενώ τόσο το μέλι όσο και το σιρόπι σφενδάμου έχουν αντιοξειδωτικές, αντιμικροβιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, δεν προσφέρουν πολλά θρεπτικά συστατικά και δεν είναι απαραίτητα πιο υγιεινά από την ζάχαρη. Αυτό ισχύει και για άλλα φυσικά γλυκαντικά, όπως η ζάχαρη χουρμά, το νέκταρ αγαύης και το σιρόπι από καστανό ρύζι.
«Στο τέλος της ημέρας, το σώμα σας αφομοιώνει και βλέπει όλα αυτά τα τρόφιμα ως ζάχαρη», σημειώνει η Pacheco. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι η υπερβολική ζάχαρη οποιουδήποτε είδους, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένους κινδύνους για διαβήτη, καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο, μεταβολικές διαταραχές, κατάθλιψη και γνωστική αδυναμία.
Η Pacheco αναφέρει ότι αντί να εστιάζουμε στο ποιο είδος ζάχαρης επιλέγει ένα άτομο, ας εστιάσουμε στο ότι μπορεί να επιλέξει όποιο προτιμά αλλά να το απολαύσει με μέτρο. Για παράδειγμα η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία συμβουλεύει τη διατήρηση της ζάχαρης σε μέγιστο 6 κουταλάκια του γλυκού για τις γυναίκες και 9 κουταλάκια του γλυκού για τους άνδρες την ημέρα.
Μύθος #4: Το θαλασσινό αλάτι είναι πιο υγιεινό από το κοινό αλάτι
Όπως και για τα σάκχαρα, το θαλασσινό αλάτι και το αλάτι Ιμαλαΐων είναι τελικά και τα δύο αλάτια και περιέχουν περίπου 40% νάτριο, παρόμοιο ποσοστό δηλαδή με αυτό του επιτραπέζιου αλατιού. Το θαλασσινό αλάτι είναι ελάχιστα επεξεργασμένο και μπορεί να περιέχει ίχνη μετάλλων όπως μαγνήσιο, ασβέστιο και κάλιο, ενώ το επιτραπέζιο αλάτι είναι πιο επεξεργασμένο για την αφαίρεση ακαθαρσιών και συνήθως εμπλουτίζεται με ιώδιο για την υγεία του θυρεοειδούς. Με μια καλά ισορροπημένη διατροφή, δεν χρειάζεται να αναζητάτε μέταλλα από το θαλασσινό αλάτι.
«Η υπερβολική κατανάλωση νατρίου συνδέεται με υψηλή αρτηριακή πίεση και άλλα θέματα υγείας, επομένως είναι σημαντικό να περιορίσετε τη συνολική πρόσληψη νατρίου ανεξάρτητα από τον τύπο αλατιού που χρησιμοποιείτε», λέει η Michelle Rauch, διαιτολόγος του Actors Fund.
Η Rauch προτείνει τη χρήση οποιουδήποτε αλατιού με φειδώ για μια υγιεινή διατροφή. Η πρόσληψη αλατιού συνίσταται σε όχι περισσότερο από 2.300 mg, αλλά ιδανικά προτείνεται η κατανάλωση 1.500 mg ή λιγότερο την ημέρα.
Μύθος #5: Τα αβγά είναι επιβλαβή γιατί ανεβάζουν τη χοληστερόλη
Για χρόνια, τέτοιου είδους αναφορές απομάκρυναν τους ανθρώπους από τα αβγά λόγω της υψηλής διατροφικής τους χοληστερόλης. Ωστόσο, σήμερα από τους διατροφολόγους εξαλείφεται πλέον το ημερήσιο ανώτατο όριο των 300 mg διατροφικής χοληστερόλης την ημέρα καθώς οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι τα κορεσμένα λιπαρά, και όχι η διατροφική χοληστερόλη, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Η κατανάλωση 6 έως 12 αβγών την εβδομάδα με ένα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής για την καρδιά θεωρείται γενικά ασφαλής.
Τα αβγά είναι μια προσιτή πρωτεΐνη υψηλής ποιότητας, γεμάτη με βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη D και χολίνη και έχουν απίστευτα οφέλη για την υγεία. «Μπορούν να αποτελέσουν μέρος μιας υγιεινής διατροφής και να υποστηρίξουν τη διατήρηση των μυών, τη συνολική ευεξία, να βοηθήσουν στην κάλυψη των καθημερινών σας αναγκών σε πρωτεΐνη και γενικά είναι μια ευέλικτη πηγή πρωτεΐνης που μπορεί να προστεθεί σε πολλά διαφορετικά γεύματα», υπογραμμίζει η Umo Callins, αθλητική διαιτολόγος και ιδιοκτήτρια του Well Rooted Health and Nutrition.
Μύθος #6: Μην τρώτε μετά τις 6 μ.μ. ή τις 7 μ.μ. (ή αφότου έχει δύσει ο ήλιος)
«Το σώμα σας δεν έχει εσωτερικό ρολόι που να φωνάζει στα κύτταρα σας: “Είναι 6 μ.μ., ώρα να αποθηκεύσετε αυτή την τροφή για αύξηση βάρους!”. Η ενέργεια είναι ενέργεια ανεξάρτητα από το πότε καταναλώνεται», λέει η Katie Schimmelpfenning, ιδρύτρια του Eat Swim Win.
Για όσους ασκούνται αργά, ένα σνακ μετά την προπόνηση εξακολουθεί να είναι το κλειδί για την αποκατάσταση και την ανάπτυξη των μυών, σημειώνει. Και επίσης οι άνθρωποι που εργάζονται τη νύχτα πρέπει να τρώνε ενώ είναι ξύπνιοι.
Πολλές μελέτες δείχνουν ότι δεν είναι απαραιτήτως το να τρώμε αργά αυτό που οδηγεί σε αύξηση βάρους, αλλά μάλλον η κατανάλωση μεγαλύτερων ποσοτήτων φαγητού το βράδυ. Το να τρώτε περισσότερο νωρίτερα την ημέρα μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση της πείνας αργότερα και να αποτρέψει την υπερκατανάλωση τροφής.
Η διαιτολόγος και συγγραφέας Rhyan Geiger συνιστά να ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στις συνολικές διατροφικές μας συνήθειες αντί να δημιουργήσουμε αυθαίρετους περιορισμούς σχετικά με το χρόνο κατανάλωσης τροφών.
Συνιστά ένα γεύμα ή ένα σνακ όταν είμαστε πραγματικά πεινασμένοι και όχι να τρώμε συναισθηματικά ή επειδή βαριόμαστε. «Όλα εξαρτώνται από τα είδη των τροφίμων που επιλέγετε», λέει η Geiger. «Η επιλογή φρέσκων φρούτων, λαχανικών ή δημητριακών ολικής άλεσης είναι πολύ διαφορετική από την επιλογή μπισκότων, καραμελών και γλυκών».
Ωστόσο, εάν το φαγητό κοντά στην ώρα του ύπνου επηρεάζει την πέψη, την παλινδρόμηση ή τον ύπνο, θα πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο να λαμβάνετε το τελευταίο γεύμα ή σνακ σας δύο έως τρεις ώρες πριν ξαπλώσετε.
Μύθος #7: Ο καφές είναι γεύμα
Πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να ξεκινήσουν τη μέρα τους χωρίς ένα φλιτζάνι καφέ. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν αντικαθιστά το πρωινό ή οποιοδήποτε γεύμα. Ένα φλιτζάνι καφέ μπορεί να είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά , αλλά έχει μόνο περίπου 5 θερμίδες και καθόλου πρωτεΐνη, λίπος ή υδατάνθρακες.
«Ενώ κάποια ροφήματα καφέ περιλαμβάνουν πρωτεΐνες και λίπη από το γάλα, σε καμία περίπτωση δεν σας καλύπτουν όπως ένα συμβατικό πρωινό», τονίζει η Patricia Kolesa, διαιτολόγος και ιδιοκτήτρια του Dietitian Dish. Προτείνει, εκτός από τον καφέ, να συμπεριλάβετε γρήγορες και έξυπνες επιλογές όπως φυστικοβούτυρο, γιαούρτι με φρούτα ή βραστά αβγά σε τοστ με αβοκάντο για να ξεκινήσετε σωστά το πρωί.