Ραγάδα: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται;

Σε αυτές και πολλές ακόμη απορίες μας απαντά ο χειρουργός παχέος εντέρου, κ. Δημήτρης Πατσούρας

22·06·2021 12:16

Η ραγάδα πρωκτού είναι μια συχνή πάθηση που προκαλεί μεγάλη δυσφορία στους πάσχοντες, έχοντας ως βασικά συμπτώματα τον πόνο και την μικρή απώλεια αίματος, ιδίως κατά την κένωση. Ποια είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία και σε ποιες περιπτώσεις προκρίνεται η χειρουργική αντιμετώπιση; Σε αυτές και πολλές ακόμη απορίες μας απαντά ο χειρουργός παχέος εντέρου, ορθού και πρωκτού, κ. Δημήτρης Πατσούρας, ο οποίος έχει πολυετή εμπειρία σε εξειδικευμένα κέντρα του Ην. Βασιλείου στη χειρουργική του παχέος εντέρου και του πρωκτού.

Κε Πατσούρα, μπορείτε να μας εξηγήσετε τι είναι οι ραγάδες πρωκτού και πώς δημιουργούνται;

Η ραγάδα πρωκτού είναι μια σχισμή/πληγή στον πρωκτικό σωλήνα περιφερικότερα της οδοντωτής γραμμής. Συνήθως, εκτείνεται σε βάθος αποκαλύπτοντας τις ίνες του έσω σφιγκτήρα μυ του πρωκτού. Κύριος παθογενετικός παράγοντας θεωρείται ο τραυματισμός της περιοχής του πρωκτού. Συχνότερα αίτια της ραγάδας του πρωκτού είναι η δυσκοιλιότητα και η δίοδος σκληρών κοπράνων, καθώς και οι εγχειρήσεις στην περιοχή του πρωκτού.

Ποιες είναι οι συνήθεις ενοχλήσεις που βιώνουν οι ασθενείς και τους οδηγούν στο ιατρείο του ειδικού;

Τα κύρια συμπτώματα της ραγάδας του πρωκτού είναι ο οξύς πόνος (σχίσιμο-κάψιμο) και η απώλεια αίματος. Ο πόνος συνήθως εμφανίζεται κατά την διάρκεια της κένωσης και μπορεί να διαρκέσει μερικές ώρες. Το αίμα είναι μικρής ποσότητας και παρατηρείται συνήθως στο χαρτί.

Πώς τίθεται η διάγνωση της ραγάδας πρωκτού;

Η διάγνωση της ραγάδας του πρωκτού γίνεται συνήθως από το ιστορικό του ασθενή, την περιγραφή της συμπτωματολογίας του και επιβεβαιώνεται με την επισκόπηση του πρωκτού. Η κλινική/δακτυλική εξέταση στην οξεία φάση είναι επώδυνη και καλό είναι να αποφεύγεται, αν είναι εφικτό. Καλό είναι βέβαια όλοι οι ασθενείς, που έχουν αίμα στα κόπρανα να υποβάλλονται σε ενδοσκοπικό έλεγχο (κολονοσκόπηση) του παχέος εντέρου για τον αποκλεισμό άλλης συνυπάρχουσας παθολογίας.

Ποια είναι τα μέσα που διαθέτει η σύγχρονη ιατρική για την αντιμετώπιση της πάθησης;

Η θεραπεία της ραγάδας του πρωκτού είναι κατ’ αρχήν συντηρητική. Συνήθως το 50% των ραγάδων του πρωκτού στην οξεία φάση θεραπεύονται χωρίς χειρουργική παρέμβαση, με καλή τοπική υγιεινή, διόρθωση της δυσκοιλιότητας και τοπική χρήση αλοιφών όπως η τρινιτρική γλυκερίνη και η διλτιαζέμη 2%.

Δεύτερη γραμμή θεραπείας είναι η χημική σφιγκτηροτομή με ενέσεις τοξίνης της αλλαντίασης (BOTOX) στον έσω σφιγκτήρα μυ του πρωκτικού σωλήνα. Η τοξίνη της αλλαντίασης (BOTOX) προκαλεί χαλάρωση του έσω σφιγκτήρα μυ, μειώνοντας τον μυικό σπασμό, βελτιώνει την αιμάτωση της περιοχής και έτσι διευκολύνεται η επούλωση της ραγάδας του πρωκτού.

Η χημική σφιγκτηροτομή με ενέσεις BOTOX μπορεί να συνδιαστεί με την εφαρμογή Laser. Το Laser προκαλεί νεαροποίηση της ραγαδας, εξαχνώνοντας τον ουλώδη ιστό από τα χείλη της, και επιταχύνοντας έτσι την επούλωση της, αφήνοντας άθικτο τον σφιγκτηριακό μηχανισμό.

Στο σημείο αυτό, θα ήταν σκόπιμο να σημειώσουμε ότι η θεραπεία της ραγάδας δακτυλίου με Botox +/- Laser έχει πλεονεκτήματα για τον ασθενή, που πηγάζουν από τον ελάχιστο επεμβατικό χαρακτήρα της διαδικασίας:

Πρόκειται για μια θεραπεία ανώδυνη και ασφαλή, με υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Διαρκεί ελάχιστα, δεν προξενεί κάποιο τραύμα στον ασθενή και έχει μηδενικό χρόνο ανάρρωσης. Επιπλέον, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η συγκεκριμένη θεραπευτική επιλογή έχει ένδειξη ειδικά στις γυναίκες, όπου ο πρωκτικός σωλήνας έχει μικρότερο μήκος.

Σε ποιες περιπτώσεις έχει ένδειξη η χειρουργική θεραπεία;

Εφόσον έχουν αποτύχει όλες οι άλλες μέθοδοι, ή αν πρόκειται για χρόνια ραγάδα, τότε σαν τελική και πιο αποτελεσματική θεραπεία της ραγάδας του πρωκτού προκρίνουμε τη χειρουργική.

Η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη τεχνική είναι η πλάγια έσω σφιγκτηροτομή, η οποία συνίσταται σε μερική διατομή του έσω σφιγκτήρα μυ του πρωκτού. Με την έσω πλάγια σφιγκτηροτομή καταργούμε τον χρόνιο σπασμό του μυός και διευκολύνεται έτσι, η ταχεία επούλωση της ραγάδας του πρωκτού, καθώς και η αποφυγή της υποτροπής της. Έχει άριστα αποτελέσματα αφήνοντας ένα τραύμα μήκους 0,5-1cm στο πρωκτόδερμα και θα πρέπει να γίνεται από χειρουργό εξειδικευμένο στη χειρουργική του παχέος εντέρου και του πρωκτού για αποφυγή ανεπιθύμητων επιπλοκών. Η επέμβαση γίνεται υπό γενική αναισθησία, διαρκεί 20 λεπτά, ο ασθενής επιστρέφει σπίτι του την ίδια μέρα, παρατηρεί άμεση ανακούφιση από τα συμπτώματα και επιστρέφει στις καθημερινές του δραστηριότητες άμεσα.