O καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο 3ος συχνότερος καρκίνος στον κόσμο με 1.8 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις να διαγιγνώσκονται κάθε έτος. Σχεδόν όλες οι περιπτώσεις καρκίνου παχέος εντέρου είναι αδενοκαρκινώματα, τα οποία μπορούν διαγνωσθούν κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης.
Είναι γνωστό πως η καρκινογένεση στο παχύ έντερο είναι μια διαδικασία που διαρκεί χρόνια. Ο καρκίνος αναπτύσσεται σχεδόν πάντα [με σπάνιες εξαιρέσεις όπως για π.χ. σε ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα] σε έδαφος πολυπόδων. Οι πολύποδες είναι προκαρκινικές αλλοιώσεις που συσσωρεύουν μεταλλάξεις και οδηγούν στην καρκινογένεση.
Ο σημαντικός ρόλος της κολονοσκόπησης
Η ανεύρεση και η αφαίρεση των πολυπόδων κατά την διάρκεια της κολονοσκόπησης έχει οδηγήσει στην μείωση των περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου. Παρότι η κολονοσκόπηση είναι η καθιερωμένη μέθοδος ανίχνευσης πολυπόδων, υπόκειται σε μεγάλες διαφορές στην ποιότητά της ανάλογα με το πού, πώς και από ποιόν γίνεται. Ο κλασσικός έλεγχος της ποιότητας είναι το λεγόμενο adenoma detection rate [ADR] δηλαδή το ποσοστό ανεύρεσης αδενωματωδών [δηλαδή προκαρκινικών] πολυπόδων που πρέπει να υπερβαίνει το 25%. Έχει υπολογισθεί πως κάθε 1 % αύξηση του ADR οδηγεί σε μείωση κατά 3% του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου στο παχύ έντερο. Ο δείκτης αυτός επηρεάζεται πολύ από την εμπειρία, την εκπαίδευση του ενδοσκόπου, από το είδος των μηχανημάτων που χρησιμοποιεί και από την ποιότητα της προετοιμασίας του εντέρου πριν την εξέταση.
Η κολονοσκόπηση, λοιπόν, δεν είναι η τέλεια διαγνωστική εξέταση και η πιθανότητα να χαθούν πολύποδες φθάνει σε κάποιες μελέτες το 25%. Μπορεί να χαθεί ως και 4-5% πολυπόδων διαμέτρου >1 εκ. Συνήθως οι πολύποδες χάνονται γιατί είναι πολύ επίπεδοι και η διαφορά στο χρώμα τους από τον παρακείμενο βλεννογόνο δηλαδή τοίχωμα του εντέρου είναι πολύ μικρή. Δυστυχώς υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο παχέος εντέρου, ενώ είχαν κάνει κολονοσκόπηση πριν λίγα χρόνια. Συχνά αυτό οφείλεται σε τέτοιους επίπεδους πολύποδες που ‘χάθηκαν’ στην προηγούμενη εξέταση.
Θα ήταν πολύ σημαντικό να υπήρχε μια μέθοδος που κατά την ώρα της ενδοσκόπησης [δηλαδή σε real time] να ανιχνεύει τους πολύποδες και να προστεθεί στην ικανότητα ενός ήδη έμπειρου ενδοσκόπου.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη στην υπηρεσία της κολονοσκόπησης
Το σύστημα CAD [Computer Aided Diagnosis] EYE System της Fujifilm έρχεται να βοηθήσει ακριβώς σε αυτόν τον τομέα. Κατά την διάρκεια της κολονοσκόπησης το σύστημα αξιοποιώντας πληροφορίες μέσω Tεχνητής Νοημοσύνης εντοπίζει τους πιθανούς πολύποδες και ειδοποιεί τον ενδοσκόπο πως στο συγκεκριμένο σημείο υπάρχει πιθανός πολύποδας, ώστε να προσέξει καλύτερα. Ακόμη περισσότερο, το σύστημα έχει την δυνατότητα να προβλέπει κατά πόσο ο πολύποδας είναι υπερπλαστικός ή αδενωματώδης, δηλαδή πόσο επικίνδυνος είναι να περιέχει ή να οδηγήσει στο μέλλον σε κακοήθεια.
Με την Τεχνητή Νοημοσύνη λοιπόν, ο Γαστρεντερολόγος αποκτά ένα νέο σπουδαίο όπλο στον αγώνα ενάντια στον καρκίνο του παχέος εντέρου. Ο συνδυασμός των υπερσύγχρονων ενδοσκοπίων [με δυνατότητα Τεχνητής Νοημοσύνης] με την εμπειρία και εκπαίδευση του Γαστρεντερολόγου αλλά και την σωστή προετοιμασία του εντέρου θα βοηθήσει σημαντικά στην περαιτέρω μείωση της εμφάνισης καρκίνου στο παχύ έντερο.
Γεώργιος Αναγνωστόπουλος ΜD, FEBGH,
Γαστρεντερολόγος- Επεμβατικός Ενδοσκόπος,
Διευθυντής Γαστρεντερολογικής Κλινικής, νοσοκομείο ΜΗΤΕΡΑ
Tηλέφωνα επικοινωνίας: 210 6869859, 6937 106139
Νοσοκομείο ΜΗΤΕΡΑ, Ερυθρού Σταυρού 6, Μαρούσι Αττικής
