Το χρόνιο στρες σκοτώνει την καρδιά

Αμερικανοί επιστήμονες βρήκαν έναν άμεσο βιολογικό μηχανισμό που εξηγεί γιατί το χρόνιο στρες είναι καταστροφικό για το καρδιαγγειακό σύστημα.

Ανακάλυψαν ότι το στρες προκαλεί μόνιμη υπερδιέγερση στο ανοσοποιητικό σύστημα, με συνέπεια να υπερπαράγονται λευκά αιμοσφαίρια, πράγμα που προκαλεί χρόνια φλεγμονή στις αρτηρίες. Η εξέλιξη αυτή, καθώς τα παραπανίσια κύτταρα συσσωρεύονται στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών εμποδίζοντας την κυκλοφορία του αίματος και την απόσπαση κάποιου θρόμβου, αυξάνει σε βάθος χρόνου τον κίνδυνο για έμφραγμα ή εγκεφαλικό.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον βιολόγο Ματίας Νάρεντορφ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «Nature Medicine», σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και το «Science», μελέτησαν 29 άτομα που εργάζονταν σε μονάδα εντατικής θεραπείας νοσοκομείου υπό συνθήκες μόνιμου στρες. Η ανάλυση δειγμάτων αίματος εν ώρα δουλειάς έδειξε σαφώς περισσότερα λευκά κύτταρα σε σχέση με την ανάλυση του αίματός τους εκτός δουλειάς, όταν το στρες τους ήταν μικρότερο.

Επίσης, οι ερευνητές έκαναν πειράματα με ποντίκια. Όπως στην περίπτωση των ανθρώπων, έτσι και στα πειραματόζωα διαπιστώθηκε ότι υπήρχε παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων λευκοκυττάρων, όταν αυτά βρίσκονταν σε στρες. Αν ιδίως προϋπήρχε συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες και αρτηριοκλήρυνση, τότε η πρόσθετη φλεγμονή, λόγω της αύξησης των λευκών κυττάρων, αύξανε τον κίνδυνο θρόμβωσης από αποκόλληση ενός τμήματος της πλάκας.

Οι επιστήμονες γνώριζαν εδώ και καιρό ότι το στρες φθείρει το καρδιαγγειακό σύστημα, αλλά δυσκολεύονταν να βρουν μια άμεση βιολογική σχέση ανάμεσα σε αυτά τα δύο, κάτι που φαίνεται να πετυχαίνει για πρώτη φορά τόσο καθαρά η νέα μελέτη. Όσο πιο πολλή φλεγμονή προκαλείται, λόγω του στρες, σε μία αρτηρία ήδη επιβαρυμένη λόγω της αρτηριοσκλήρυνσης, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος δημιουργίας θρόμβου που φράζει την αρτηρία.

Η παρουσία των λευκοκυττάρων είναι ωφέλιμη, γιατί αποτελούν την άμυνα του οργανισμού έναντι των παθογόνων μικροοργανισμών. Όμως η υπερβολική αύξησή τους γυρνά «μπούμερανγκ», πυροδοτώντας μία δυνητικά επικίνδυνη φλεγμονή.

Οι επιστήμονες, πάντως, επισήμαναν ότι το χρόνιο στρες είναι μόνο ένας παράγων καρδιαγγειακού κινδύνου ανάμεσα σε άλλους, όπως η υψηλή χοληστερόλη και αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα και η γενετική προδιάθεση. Αν άλλοι παράγοντες προϋπάρχουν, το στρες μπορεί να δράσει σαν τη «σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι», όπως είπε ο Νάρεντορφ, ο οποίος ευελπιστεί ότι η έρευνά του μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων, που θα βοηθούν στην πρόληψη των καρδιαγγειακών προβλημάτων.