Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής είναι ψυχικά νοσήματα που περιλαμβάνουν κυρίως τη ψυχογενή ανορεξία και τη ψυχογενή βουλιμία. Η συχνότητα αυτών των διαταραχών αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό.
Οι διαταραχές αυτές συνήθως εμφανίζονται νωρίς στη ζωή του ατόμου κυρίως κατά την εφηβεία, αλλά μπορούν να αρχίσουν και κατά την πρώιμη ενήλικη ζωή. Παρατηρούνται συχνότερα σε κορίτσια, αλλά μπορεί να παρουσιασθούν και στους άνδρες.
Η ψυχογενής ανορεξία και η ψυχογενής βουλιμία ανήκουν στο πλαίσιο των διατροφικών διαταραχών όπου και στις δύο περιπτώσεις το άτομο εκδηλώνει υπερβολική ενασχόληση με το βάρος του και έντονο φόβο μην παχύνει, συχνά αξιολογώντας τον εαυτό του και την αξία του, βάση της εικόνας του σώματος του. Στα πλαίσια αυτά, το άτομο υιοθετεί μια σειρά από συμπεριφορές με σκοπό να ελέγξει την κατανάλωση του φαγητού του και το βάρος του.
Ενώ οι δύο αυτές παθήσεις έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά και κριτήρια που τις ξεχωρίζουν, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελούν τους δύο πόλους ενός κοινού φάσματος και συχνά συναντούμε περιπτώσεις ανθρώπων που μεταπηδούν μετά από μια περίοδο ανορεξίας σε ψυχογενή βουλιμία και σε κάποιες περιπτώσεις (λιγότερο συχνά) συμβαίνει το αντίθετο.
Στην ψυχογενή ανορεξία το βάρος του ατόμου είναι ιδιαίτερα χαμηλό και λόγω αυτού στις γυναίκες παρατηρείται αμηνόρροια και πιο συγκεκριμένα απουσία τουλάχιστον 3 διαδοχικών κύκλων. Κύριο χαρακτηριστικό της νόσου είναι η μείωση της προσλαμβανόμενης τροφής. Η διαταραχή αυτή χαρακτηρίζεται από σκόπιμη απώλεια βάρους, συμβαίνει δηλαδή με τη θέληση του ίδιου του ατόμου. Το άτομο αρνείται να διατηρήσει το σωματικό του βάρος στο κατώτερο ή πάνω από το κατώτερο όριο που αντιστοιχεί στην ηλικία και στο ύψος του. Συνήθως παρατηρείται υποθρεψία και διαταραχές της λειτουργίας του οργανισμού.
Στην ψυχογενή βουλιμία το βάρος του ατόμου είναι συνήθως κανονικό. Κύριο χαρακτηριστικό σε αυτή την περίπτωση είναι η κατανάλωση, σε σύντομο χρονικό διάστημα, μεγάλης ποσότητας φαγητού. Παρατηρείται αίσθημα έλλειψης ελέγχου στην κατανάλωση τροφής κατά τη διάρκεια του επεισοδίου (αίσθημα του ατόμου ότι δεν μπορεί να σταματήσει να τρώει ή να ελέγξει τι και πόσο τρώει). Το άτομο, στη συνέχεια, βιώνει αισθήματα ενοχής και δυσφορίας και λαμβάνει μέτρα αντιστάθμισης (πχ: προκλητός έμετος- χρήση καθαρτικών και διουρητικών χαπιών ή και εντατική γυμναστική), που αποσκοπούν στην αποφυγή της αύξησης του βάρους.
Παρατηρείται μυστικοπαθής συμπεριφορά και απομάκρυνση από τον περίγυρο. Συχνά λόγω των ενοχών που το άτομο αισθάνεται ύστερα από επεισόδια αυξημένης κατανάλωσης τροφής, μπορεί να περάσει σε περιόδους ‘αυστηρής δίαιτας’ όπου μειώνει αισθητά την προσλαμβανόμενη τροφή, δημιουργώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο που διατηρεί το πρόβλημα.
Εάν εντοπίζετε κάποια από αυτά τα συμπτώματα στη δική σας διατροφική συμπεριφορά ή εάν γνωρίζετε κάποιο άτομο που φαίνεται να πάσχει από κάποια διατροφική διαταραχή, χρειάζετε να απευθυνθείτε οπωσδήποτε σε κάποιον ειδικό.
Αντιμετώπιση των διαταραχών πρόσληψης τροφής
Οι διατροφικές διαταραχές μπορούν να αντιμετωπιστούν και είναι σημαντικό για το άτομο να αναζητήσει θεραπεία όσο το δυνατό συντομότερα, καθώς οι παθήσεις αυτές έχουν σοβαρές σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις. Η έγκαιρη διάγνωση της νόσου βοηθάει στην καλύτερη εξέλιξη και θεραπεία του ατόμου. Αν οι διατροφικές διαταραχές αντιμετωπισθούν από νωρίς θα βελτιωθεί και η έκβαση της ανάρρωσης.
Το θεραπευτικό πλάνο μπορεί να περιλαμβάνει:
– Ψυχολογικές θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν το άτομο να αλλάξει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές που σχετίζονται με το διαταραγμένο τρόπο διατροφής.
– Διατροφική επιμόρφωση ώστε το άτομο να επανεκπαιδευτεί και να αποκτήσει υγιείς διατροφικές συνήθειες.
– Μπορεί να χρειασθεί νοσηλεία για τα άτομα που πάσχουν από σοβαρό υποσιτισμό λόγω της έλλειψης τροφής.
– Μπορεί να γίνει χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων για τη μείωση των αισθημάτων της κατάθλιψης και του άγχους.
Η οικογένεια και οι φίλοι των ατόμων που πάσχουν από κάποια διατροφική διαταραχή συχνά μπορεί να αισθάνονται σύγχυση και ψυχική ένταση. Η υποστήριξη καθώς και η επιμόρφωση και η καλύτερη κατανόηση των διατροφικών διαταραχών από τους οικείους του ασθενή, αποτελούν ένα σημαντικό μέρος του θεραπευτικού πλάνου.
Πηγή: mednutrition.gr
