Μία πολύ πρωτότυπη πρόταση κάνει ο Διδάκτωρ ορθοπαθητικής και επιστημονικός συνεργάτης, του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργος Γουδέβενος, σχετικά με την πρόληψη των ατυχημάτων σε άτομα της τρίτης ηλικίας.

Ο κ. Γουδέβενος, με συνέντευξή του στο Πρακτορείο FM και στην εκπομπή 104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ, μιλάει για ατυχήματα που αφορούν έναν στους τρεις άνω των 65 ετών κάθε χρόνο, και προκαλούνται από πτώσεις, οι οποίες σε ποσοστό 38% επιφέρουν κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, με ενίοτε πολύ σοβαρές συνέπειες. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά θα ήταν ιδανικό και στη χώρα μας να λειτουργήσει Σχολή Πτώσης Ηλικιωμένων, όπως εκείνες που ήδη υπάρχουν σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης, και μειώνουν τα ατυχήματα αυτά σε ποσοστό έως και 70%.

Ο επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης, εξηγεί ακόμη ποιες είναι οι ενδογενείς αλλά και εξωγενείς αιτίες για τις πτώσεις των ηλικιωμένων, ενώ δίνει και χρήσιμες οδηγίες για την πρόληψη τους.

Ένας στους πέντε τραυματίζεται σοβαρά

Σύμφωνα με τον κ. Γουδέβενο, οι πιο επικαιροποιημένες στατιστικές από τις ΗΠΑ, αναφέρουν ότι ένας στους τρεις ηλικιωμένους πέφτει κάθε χρόνο, αλλά μόνον ένας στους δύο πηγαίνει στο γιατρό του. «Πέφτοντας μία φορά διπλασιάζεται η πιθανότητα να ξαναπέσει, ενώ ένας στους πέντε τραυματίζεται σοβαρά λόγω πτώσης. Το 80% μάλιστα των πτώσεων οφείλονται σε συνδυασμό εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων. Η πτώση σε ηλικίες άνω των 65 είναι, σύμφωνα με αυστραλιανές μελέτες, τρεις φορές πιο συχνή από ότι σε ηλικίες 45-64. Από τις πτώσεις προκαλούνται σε ποσοστό 38% κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και κατάγματα αυχένα, 36% κατάγματα ισχύου, 20% στο θώρακα και την κοιλιακή χώρα, και τα υπόλοιπα είναι κατάγματα γονάτων σε ποσοστό 18% και 15% κατάγματα ώμου. Στατιστικά οι γυναίκες υπερτερούν σε ποσοστό 2 προς 1, αλλά η θνησιμότητα είναι μεγαλύτερη στους άντρες από τις πτώσεις».

Ενδογενείς αιτίες

Οι παράγοντες που οδηγούν στις πτώσεις είναι πολλοί. Οι ενδογενείς παράγοντες έχουν να κάνουν με την φυσική κατάσταση του καθενός, με παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος, παλιούς τραυματισμούς ή χειρουργεία, μας λέει ο κ. Γουδέβενος. «Επίσης σημαντικό ρόλο στις πτώσεις παίζει το μειωμένο αντιληπτικό επίπεδο, η μειωμένη αίσθηση ακοής, αφής και οπτικής εικόνας, η κακή ψυχολογία, η κατάθλιψη, η κρίση πανικού, αλλά και ο συνδυασμός πληροφοριών ταυτόχρονα ήχου, κίνησης και θέσης του ανθρώπου στο χώρο, που έχει να κάνει με την εσωτερική του ισορροπία. Η κακή όραση είναι ένας άλλος παράγοντας, αλλά και νευρολογικές παθήσεις όπως το πάρκινσον. Ειδικά για την κατάθλιψη, θα πρέπει να τονίσω ότι επηρεάζει τις πτώσεις, γιατί ο κόσμος αφαιρείται και οι περισσότερες πτώσεις έχουν γίνει σε κενό σκέψης».

Εξωγενείς αιτίες

Οι εξωγενείς παράγοντες αφορούν και την κοινωνία μας και τις κοινωνικές υποδομές και την ασφάλεια, όπως εξηγεί ο κ. Γουδέβενος. «Είναι η υγρή γλιστερή επιφάνεια του εδάφους, οι σκάλες με κακό φωτισμό, το περπάτημα με τα χέρια στις τσέπες (που ευθύνεται για κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις) οι λακκούβες στο δρόμο, η κακή πρόσβαση στους δημόσιους χώρους και τις παραλίες, η κίνηση και τα σπρωξίματα ανάμεσα στο πλήθος, λόγω της υποτίμησης των ηλικιωμένων από το κοινωνικό περιβάλλον. Άλλος ένας παράγοντας είναι οι απότομες και περιστροφικές κινήσεις, που μπορεί π.χ κάποιος να ακούσει έναν θόρυβο, να γυρίσει ξαφνικά και να χάσει την ισορροπία του».

Τρόποι προφύλαξης

Ο καλός φωτισμός στο σπίτι, οι συνθήκες ευρυχωρίας και κίνησης, έτσι ώστε κάποιος να μην κάνει ζικ ζακ ανάμεσα στα έπιπλα, είναι σημαντικά για την πρόληψη τέτοιων ατυχημάτων. «Η συστηματική και εναρμονισμένη με την ηλικία άσκηση είναι ένας παράγοντας προφύλαξης, έτσι ώστε να είναι κάποιος συνηθισμένος στην κίνηση και όχι στον «καναπέ». Επίσης βοηθά πολύ η εξοικείωση στις σύνθετες λειτουργίες, αλλά και η εκπαίδευση στις ασκήσεις ισορροπίας και βάδισης, είτε από γυμναστή είτε από φυσικοθεραπευτή, ειδικά όταν υπάρχει συγκεκριμένο πρόβλημα. Και αυτό που θα ήταν ιδανικό να γίνει και στη χώρα μας είναι μία σχολή πτώσης ηλικιωμένων, όπως αυτές που ήδη υπάρχουν σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης. Εκεί σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, μαθαίνουν στους ανθρώπους, αυτής της ηλικίας να πέφτουν, με ασφάλεια, όσο απίστευτο και αν ακούγεται. Μάλιστα με αυτό τον τρόπο έχουν αποφευχθεί οι πτώσεις σε ποσοστό 70%. Και βεβαίως να τονίσω ότι η αυτοεκτίμηση σε κάθε περίπτωση είναι πολύ σημαντική στην πρόληψη πτώσεων της τρίτης ηλικίας. Δηλαδή να θεωρούμε ότι φθειρόμαστε με αρμονία και να μην υπερεκτιμάμε τις δυνάμεις μας, αφού δεν είναι ίδιες με αυτές πού είχαμε πριν από μερικά χρόνια».