Η ψυχική υγεία αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι της συνολικής μας ευημερίας κι ένα παγκόσμιο ανθρώπινο δικαίωμα που πρέπει να προστατεύεται και να προωθείται με κάθε τρόπο. Στην εποχή μας, η πρόοδος της επιστήμης και η ανάπτυξη καινοτόμων προσεγγίσεων δημιουργούν νέες ευκαιρίες για την κατανόηση και τη θεραπεία ψυχικών διαταραχών, προσφέροντας ελπίδα σε εκατομμύρια ανθρώπους. Αυτές οι νέες προσεγγίσεις εφαρμόζονται στο Smart CNS Center, ένα εξειδικευμένο Ψυχιατρικό και Νευρολογικό Κέντρο, όπου παρέχονται εξατομικευμένες θεραπείες για ψυχικές και νευρολογικές διαταραχές, που συνδυάζουν την επαναστατικές θεραπείες, όπως η μέθοδος rTMS, με τη διεπιστημονική συνεργασία ψυχιάτρων, νευρολόγων και ψυχολόγων.

Με έμφαση στην καινοτομία και τη συνεχή επιστημονική εξέλιξη, το Smart CNS Center θέτει ως στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών του, δημιουργώντας ένα περιβάλλον υποστήριξης, κατανόησης και αποτελεσματικής θεραπείας. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο Σπύρος Καλημέρης, Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής, συνιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος του Smart CNS Center, μιλά για το όραμα και την αποστολή του Smart CNS Center, καθώς και για τη συμβολή του στην αντιμετώπιση διαταραχών, όπως η κατάθλιψη.

Κύριε Καλημέρη, μιλήστε μας για το Smart CNS Center. Ποιο είναι το όραμα και η αποστολή του Κέντρου; Τι είναι αυτό που το ξεχωρίζει από άλλα αντίστοιχα κέντρα ψυχιατρικής και νευρολογίας;

Το κέντρο μας ιδρύθηκε το 2019 και το έφεραν έτσι τα πράγματα, ώστε να ξεκινήσει σε πλήρη λειτουργία το 2020, με την έναρξη της πανδημίας. Όπως καταλαβαίνετε, ήταν δύσκολο εκείνο το πρώτο διάστημα, αλλά μπορέσαμε και ορθοποδήσαμε. Η προσπάθειά μας είναι να φέρουμε στο προσκήνιο τη σύγχρονη οπτική της ψυχιατρικής, με ταυτόχρονο συγκερασμό της ήδη υπάρχουσας γνώσης και εμπειρίας. Αυτό έχει να κάνει τόσο σε πρακτικό επίπεδο με εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών, όπως είναι το rTMS αλλά και σε επίπεδο αντίληψης. Δηλαδή η εξατομικευμένη θεραπεία με ανοιχτό ορίζοντα και με εστίαση σε όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν την ψυχική υγεία, μια θεραπεία μεγαλύτερης ακριβείας, χωρίς να γινόμαστε και στεγνοί τεχνοκράτες. Η ψυχιατρική εξελίσσεται, η μάθηση για τον εγκέφαλο εξελίσσεται και στην εποχή μας δε διανοούμαστε να μην ακολουθούμε τις εξελίξεις. Μέχρι στιγμής έχουμε επιτύχει να κάνουμε μια προηγουμένως άγνωστη επιστημονική θεραπεία πιο γνωστή στο κοινό, έχουμε πολλά περιθώρια ακόμη και συνεχίζουμε. 

Ποια είναι η προσέγγισή σας στη θεραπεία ψυχιατρικών διαταραχών, όπως η κατάθλιψη και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

Η κατάθλιψη είναι μια ετερογενής διαταραχή, δηλαδή εμφανίζεται για να το πω απλά με πολλά πρόσωπα τόσο σε συνδυασμό συμπτωμάτων, όσο και σε νευροβιολογικό επίπεδο. Ο λόγος είναι ότι έχει πολυπαραγοντική προέλευση και ο ίδιος ο εγκέφαλος είναι ένα απίστευτα πολύπλοκο νευρικό δίκτυο. Οι υπάρχουσες θεραπείες ναι μεν λειτουργούν για πολλούς και είναι και σωτήριες πολύ συχνά. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και θέλω να τονίσω ότι δεν απορρίπτουμε τις υπάρχουσες θεραπείες, όπως τα φάρμακα. Όμως υπάρχει και ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπων στους οποίους δε λειτουργούν για διάφορους λόγους, κυρίως επειδή δεν πιάνουν τις αιτίες ή/και για λόγους ελλιπούς συμμόρφωσης/ανεπιθύμητων ενεργειών. Εκεί, λοιπόν, δεν μπορεί ένας γιατρός να επιμένει με μια θεραπεία που δε βοηθάει τον άνθρωπο που πάσχει ή που του δημιουργεί άλλα προβλήματα. Αυτά εμάς μας αφορούν και μέσω και των νέων θεραπειών που εισάγουμε προσπαθούμε να βελτιώσουμε τα πράγματα. Το ίδιο ισχύει και για την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, αλλά και για τις περισσότερες ψυχικές διαταραχές. 

Υπάρχουν πολλές επιστημονικές μελέτες που επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα της μεθόδου rTMS στη μη φαρμακευτική αντιμετώπιση της κατάθλιψης και άλλων ψυχικών διαταραχών. Τι είναι το rTMS και γιατί να προχωρήσει κάποιος σε αυτήν την θεραπεία;

Ναι οι μελέτες είναι πολλές, κυρίως στην κατάθλιψη. Θα πρέπει να διευκρινίσω ότι μέρος της προσέγγισης μας ως σύγχρονο επιστημονικό κέντρο είναι να μη δημιουργούμε εσφαλμένες προσδοκίες στον κόσμο. Τέλεια θεραπεία με 100% αποτελεσματικότητα δεν έχει βγει ακόμα και προφανώς αν είχε βγει θα την έκαναν όλοι. Θα έχετε ίσως ακούσει για τα φάρμακα που έχουν κυκλοφορήσει για την παχυσαρκία τα τελευταία χρόνια. Ούτε 100% αποτελεσματικά είναι, ούτε χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες. Παρ’ όλ’ αυτά συνταγογραφούνται εκτεταμένα γιατί είναι κάπως πιο αποτελεσματικά από προηγούμενες θεραπείες, γιατί το πρόβλημα της παχυσαρκίας είναι τεράστιο παγκοσμίως και ο κόσμος πιάνεται από όπου μπορεί.

Το rTMS είναι μια αποτελεσματική θεραπεία που βασίζεται στην αναδυόμενη αύξηση της γνώσης μας περί της συνδεσιμότητας των περιοχών του εγκεφαλικών και πως αυτή τροποποιείται όταν υπάρχει διαταραχή. Τα ξέρουμε όλα; Όχι, μακράν όχι. Όμως αρχίζουμε και μαθαίνουμε και εφαρμόζουμε τις νέες γνώσεις. Η rTMS είναι μια εστιασμένη θεραπεία, δηλαδή επιδρά στον εγκέφαλο αποκλειστικά και μάλιστα σε συγκεκριμένες περιοχές του που μας ενδιαφέρουν. Το αποτέλεσμα συχνά είναι εντυπωσιακό.

Είναι η θεραπεία με rTMS ασφαλής; Υπάρχουν κίνδυνοι, τυχόν παρενέργειες ή αντενδείξεις που πρέπει να γνωρίζουν οι ασθενείς;

Το μεγάλο πλεονέκτημα της θεραπείας είναι η έλλειψη σοβαρών παρενεργειών. Σε σύγκριση με τα φάρμακα η διαφορά είναι χαώδης. Κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις κεφαλαλγίας μετά τη συνεδρία rTMS είναι ίσως το πιο συχνό που μπορούμε να αναφέρουμε και αυτές  μικρής διάρκειας. Μετά τη θεραπεία οι θεραπευόμενοι μπορούν να γυρίσουν κανονικά σε ό,τι κάνουν στην καθημερινότητά τους χωρίς να έχουν αρνητικές επιδράσεις από τη θεραπεία σε εγρήγορση, νοητική κατάσταση, όρεξη, σεξουαλικότητα, σωματικές λειτουργίες. Το πλεονέκτημα αυτό το οφείλουμε στην εντοπισμένη εφαρμογή του μαγνητικού πεδίου στον εγκέφαλο για την οποία σας μίλησα πριν. Αντιθέτως τα φάρμακα επειδή περνούν στην κυκλοφορία του αίματος μπορεί να επιδράσουν σε όλο το σώμα, συμβάλλοντας σε παρενέργειες.

Στις μέρες μας το στίγμα των ψυχικών διαταραχών είναι ένα ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο και επηρεάζει τους ανθρώπους που ζουν με κάποια ψυχοπαθολογία. Πώς μπορούμε συλλογικά να συμβάλουμε στη δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς διακρίσεις; 

Είναι μια δύσκολη ερώτηση αυτή με όχι εύκολη ή σύντομη απάντηση. Όσο πιο σύντομα θα πω ότι το στίγμα του σήμερα δεν είναι αυτό που ήταν πριν από 10-20-30 χρόνια πριν. Ο κόσμος μαθαίνει και όσο μαθαίνει, υιοθετεί και καλύτερη στάση στα πράγματα. Αυτό είναι το καλό νέο. Το όχι και τόσο καλό νέο είναι ότι έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας κυρίως όσον αφορά την ουσία και όχι την εικόνα. Θέλω να πω ότι η ψυχική υγεία σε επίπεδο δημόσιας υγείας και προσαρμογής του δημόσιου βίου δεν υποστηρίζεται επαρκώς. Σε επίπεδο εργασίας, κυρίως στο δημόσιο, οι άνθρωποι ακόμη ντρέπονται να μιλήσουν, ενώ άλλοι προσπαθούν να κρύβουν ότι παίρνουν φάρμακα. Οι άνθρωποι με ψυχικές διαταραχές, κυρίως τις πιο σοβαρές, νιώθουν ακόμα αποκλεισμένοι. Η υποστήριξη της ψυχικής υγείας στις υπηρεσίες, στα σχολεία, είναι ακόμη σε εμβρυικό στάδιο. Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση είναι ακόμη πιο πολύ θεωρία παρά πράξη. Ειδικοί και επιστήμονες πρέπει να ενδιαφερθούν περισσότερο για τις πολιτικές ψυχικής υγείας. Πάντως και σε αυτό υπάρχουν θετικά σημάδια σε σχέση με το παρελθόν. Είδωμεν.

Ο Σπύρος Καλημέρης είναι Ψυχίατρος-Ψυχοθεραπευτής, συνιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος του Smart CNS Center στη Γλυφάδα. Το Smart CNS Center αποτελείται από 3 τμήματα: Ψυχιατρικής, Παιδοψυχιατρικής και Νευρολογίας τα οποία παρέχουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες γνωμάτευσης και θεραπείας.

Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 115, Γλυφάδα

Τηλέφωνo επικοινωνίας: 210 4401440 Website | Facebook | Instagram | LinkedIn | TikTok