«Τι ιθαγένεια θέλουμε για τα παιδιά των μεταναστών που γεννιούνται ή ανατρέφονται στην Ελλάδα» ήταν το βασικό ερώτημα που απασχόλησε τη δημόσια συζήτηση την οποία προκάλεσε η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, με αφορμή τη δημοσίευση της απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με την αντισυνταγματικότητα των διατάξεων του ν. 3838/2010 που αφορούν στη δυνατότητα κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας από τα παιδιά μεταναστών που γεννήθηκαν ή ανατρέφονται στην Ελλάδα.
Στην εκδήλωση, η οποία έλαβε χώρα στην Τεχνόπολη του δήμου Αθηναίων, συμμετείχαν, αποδεχόμενοι σχετική πρόσκληση της ΕλΕΔΑ, οι κκ. Νίκος Βούτσης (βουλευτής, ΣΥΡΙΖΑ), Γιώργος Ντόλιος (βουλευτής, ΠΑΣΟΚ), Αντώνης Αντανασιώτης (μέλος επιτροπής δικαιωμάτων, ΚΚΕ), Νίκος Τσούκαλης (βουλευτής ΔΗΜΑΡ), Γιάννης Ραγκούσης (πρώην υπουργός Εσωτερικών), Αρχιμανδρίτης π. Τιμόθεος Άνθης (Διευθυντής του Κέντρου Συμπαράστασης Παλιννοστούντων και Μεταναστών, Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων της Εκκλησίας της Ελλάδος), Jackie Abholimen (μέλος στην οργάνωση Αsante). Παρόντες στη συζήτηση ήταν και ο Δημήτρης Χριστόπουλος (αντιπρόεδρος της ΕλΕΔΑ) καθώς και η δημοσιογράφος Mικέλα Χαρτουλάρη.
Βασικό πυλώνα της εκδήλωσης αποτέλεσε το γεγονός ότι η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με την αντισυνταγματικότητα των διατάξεων του ν. 3838/2010 έρχεται σε πλήρη ρήξη με την πραγματικότητα που βιώνει η χώρα, ειδικά από τις απαρχές της κρίσης.
Συγκεκριμένα, για πρώτη φορά, στην ιστορία της ως κράτος, η Ελλάδα βρίσκεται στις αρχές του 21ου αιώνα με ένα τόσο σημαντικό αριθμό ανθρώπων που δε φέρουν την ελληνική ιθαγένεια. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα γεννιούνται περισσότερα από 10.000 παιδιά μεταναστευτικής καταγωγής, ενώ ήδη το 2012 έχει συσσωρευτεί ένας διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός που αγγίζει τις 200.000 άτομα από τη γέννησή τους ως 18 ετών.
Έχουν διαψευσθεί μάλιστα οι προβλέψεις που ήθελαν η κρίση που βιώνει η χώρα να αποτελεί λόγο ή αφορμή προκειμένου ο συγκεκριμένος αριθμός οικογενειών να μπει σε διαδικασία αποδημίας.
Οι περισσότεροι έχουν πια, με αποφασιστικότητα που πιστοποιείται σε επίπεδο καθημερινότητας, μεταφέρει στην Ελλάδα το βιοτικό τους status, ενώ τα παιδιά τους θεωρούν τον εαυτό τους αναπόσπαστο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας, καθώς έχουν ζήσει σε αυτή όλη τη ζωή τους ή το μεγαλύτερο μέρος της.
Ανοίγοντας τη συζήτηση, η Μικέλα Χαρτουλάρη επισήμανε πως ο αγώνας για την ιθαγένεια είναι, μεταξύ άλλων, μέρος του αγώνα κατά του ρατσισμού.
Υπό το πρίσμα αυτής της επίκαιρης όσο ποτέ προβληματικής, η κυρία Jackie Abholimen ξεκίνησε την τοποθέτησή της με το ερώτημα: ένας άνθρωπος λοιπόν που σήμερα λειτουργεί ως Έλληνας πολίτης αύριο ως τι θα λειτουργεί; Τα κριτήρια που διέπουν το σημερινό θεσμικό σύστημα, η γέννηση και η φοίτηση στην Ελλάδα, είναι κριτήρια αντικειμενικά και δίκαια σε ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου. Είναι κριτήρια που επιτρέπουν στα παιδιά των μεταναστών, που είναι εξίσου Έλληνες με όλα τα υπόλοιπα, να είναι ορατά στο θεσμικό και δημόσιο βίο, ως πολίτες.
Ο κ. Νίκος Βούτσης εγκάλεσε την κυβέρνηση για την ασκούμενη πολιτική και, πιο συγκεκριμένα, τον αναπληρωτή υπουργό Χαράλαμπο Αθανασίου για την έκδοση εγκυκλίου που –παράνομα- πάγωνε τις διαδικασίες απόδοσης ιθαγενειών μετά τη διαρροή της απόφασης του ΣτΕ στα ΜΜΕ, κίνηση για την οποία ποτέ δεν απάντησε σε σχετική ερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ. Επισήμανε πως η μάχη που δίνεται πάνω στις πλάτες αυτών των παιδιών, των συμπολιτών μας, των συμμαθητών των παιδιών μας, απαιτεί συνειδητοποίηση της κατάστασης και δημιουργία ενός σαφούς μετώπου απέναντι στην αντίληψη που η απόφαση εκφράζει, καθώς «η χώρα σώζεται όταν επιβιώσει ο λαός της και οι αξίες της».
Ο κ. Γιώργος Ντόλιος υπογράμμισε πως η συντηρητική πολιτική της ΝΔ για την ιθαγένεια είναι μια επιλογή στο πλαίσιο μιας λανθασμένης θεώρησης ότι ενδίδοντας σε πρακτικές της ακροδεξιάς θα ανακόψει τη φόρα της. Παραθέτοντας τα σχετικά στοιχεία του ΥΠΕΣ, αποδόμησε την περιρρέουσα φημολογία περί «μαζικών νομιμοποιήσεων», «αθρόων πολιτογραφήσεων» και νόμων που δρουν ως «προσκλητήριο λαθρομετανάστευσης», ενώ επισήμανε ότι μια πιθανή απόφαση ανάκλησης των ιθαγενειών που έχουν χορηγηθεί θα μετέτρεπε αυτόματα τα παιδιά αυτά σε λαθρομετανάστες και έρμαια του μίσους των ρατσιστών που απροκάλυπτα πλέον δρουν στα σχολεία. Τόνισε δε ότι απομένει στο νομοθετικό σώμα να αποφασίσει αν θα προσαρμόσει στις επιταγές του ΣτΕ τον υπάρχοντα νόμο, διατηρώντας όμως το πνεύμα του, ή αν θα το παραβιάσει πλήρως, κατά παραγγελία της ακροδεξιάς.
Ο κ. Νίκος Τσούκαλης υπογράμμισε ομοίως ότι ο Ν. 3838 δεν προχωρά σε μαζικές πολιτογραφήσεις, όπως εκ του πονηρού υποστηρίζεται, αλλά αντίθετα θέτει αυστηρά και, κυρίως, διαφανή κριτήρια για τη χορήγηση της ελληνικής ιθαγένειας. Κάθε τυχόν αλλαγή πρέπει να στοχεύει στην ενσωμάτωση και να αποτελεί μήνυμα ότι δεν ενδίδουμε στην ακροδεξιά ρητορική. Το σχέδιο νόμου που έχει παραδώσει προς διαβούλευση ο αρμόδιος υφυπουργός συνδέεται κατά τρόπο προσχηματικό μόνο με τη δημοσίευση της εν λόγω απόφασης και δεν αποτελεί συμμόρφωση του νομοθέτη στην κρίση του ΣτΕ. Η ΔΗΜΑΡ θα είναι σθεναρά αντίθετη αν τολμήσει η κυβερνητική πλειοψηφία να το φέρει προς συζήτηση και εκεί θα σχηματιστούν και τα αντίστοιχα μέτωπα, δηλαδή οι αντίστοιχες πλειοψηφίες και μειοψηφίες, ανεξάρτητα από τις θέσεις σε άλλα ζητήματα.
Ο κ. Αντώνης Αντανασιώτης μετέφερε τη θέση του κόμματός του ότι η συντριπτική πλειοψηφία των μεταναστών είναι μέρος της εργατικής τάξης της χώρας και άρα πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα ανεξάρτητα από καταγωγή, φυλή και χρώμα. Υποστήριξε δε το δικαίωμα όλων των παιδιών των μεταναστών να παίρνουν αυτοδίκαια την ελληνική ιθαγένεια εφόσον το επιθυμούν μετά την ενηλικίωσή τους, καθώς και τη χορήγηση πολιτικών δικαιωμάτων σε όλους τους μετανάστες, επισημαίνοντας όμως ότι μόνη η κτήση ιθαγένειας δεν αρκεί για την εξασφάλιση της κοινωνικής ισότητας.
Ο π. Τιμόθεος Άνθης ανέγνωσε μήνυμα του Αρχιεπίσκοπου Αθηνών κ. Ιερώνυμου. Σύμφωνα με τον Αρχιεπίσκοπο, σε μια εποχή που τα σύνορα, καλώς ή κακώς, δεν είναι κλειστά, δεν μπορεί να μας χωρίζει ούτε η καταγωγή ούτε το χρώμα, ούτε η φυλή μας, σύμφωνα με την Παύλεια θεολογία, και αυτό οφείλουμε να το παραδεχόμαστε ως πολίτες του κόσμου. Η ορθόδοξη παράδοση αντιμετωπίζει τον ξένο ως αδερφό, και έτσι πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους μετανάστες και τις οικογένειές τους. Φυσικά το ζήτημα της απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας ανήκει στη δικαιοδοσία της πολιτείας, ωστόσο η Εκκλησία αγωνιά για τα ζητήματα αυτά, καθώς είναι ανάγκη να ληφθεί πρόνοια, ώστε η πολιτική στα ζητήματα ιθαγένειας να μην υπονομεύει την ένταξη των ανθρώπων αυτών, ειδικά σε μία περίοδο εντεινόμενων ρατσιστικών επιθέσεων.
Ο κ. Γιάννης Ραγκούσης εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι οι αντιδράσεις στο νόμο 3838 αποτελούν ένα σχέδιο με πυρήνα την «εκλογική απάτη και πολιτική αρπαχτή», με αδιανόητες και εξωπραγματικές πολιτικές εκτιμήσεις. Το προηγούμενο καθεστώς απονομής ιθαγένειας ήταν ένα καθεστώς αισχρά ρουσφετολογικό: διακύβευμα ήταν και πρέπει να είναι ένα καθεστώς απονομής της ελληνικής ιθαγένειας που να συνάδει με ένα σύγχρονο κράτος δικαίου με διαδικασίες διάφανες και αντικειμενικές. Αν το νομοθετικό σώμα αποφασίσει να αποδίδει την ιθαγένεια μετά την ενηλικίωση, αυτό δεν θα είναι επιταγή της απόφασης του ΣτΕ. Μία τέτοια δε επιλογή θα αφήνει τα παιδιά αυτά όμηρο της ΧΑ έως τα 18 τους χρόνια, καθιστώντας τα κάτι διαφορετικό στη ζωή τους και στο σχολείο τους: αυτό πρέπει να αποτελεί στρατηγικά την κόκκινη γραμμή.
Συνοψίζοντας, ο κ. Δημήτρης Χριστόπουλος υπογράμμισε πώς το ερώτημα που προκύπτει χρήζει άμεσης απάντησης, πόσο μάλλον όταν διαπιστώνεται πως η Ελληνική Πολιτεία φαίνεται να οπισθοχωρεί από μία απόφαση που η ίδια έλαβε, στήριξε και θεσμοθέτησε. Για μία ακόμη φορά, λοιπόν, καλούμαστε να απαντήσουμε αν η διαφορετική καταγωγή είναι επαρκής λόγος για να αποκλειστούν παιδιά από ένα δικαίωμα, αυτό της ελληνικής εθνικής ταυτότητας, όταν σε κοινωνικό επίπεδο το έχουν ήδη κατακτήσει.
Στην αντανάκλαση αυτής της απάντησης ελλοχεύει το ερώτημα που για μία ακόμη φορά καλούμαστε να απαντήσουμε: Πώς αντιλαμβανόμαστε την έννοια του έθνους; Το βλέπουμε ως φυλή ή ως κοινότητα αλληλεγγύης των ανθρώπων που ζούνε μαζί επειδή ακριβώς ζούνε μαζί; Tο έθνος είναι μια κοινότητα ανθρώπων που βλέπουν μαζί το μέλλον τους, ανεξάρτητα από την καταγωγή τους. Τα παιδιά των μεταναστών που γεννήθηκαν ή μεγάλωσαν στην Ελλάδα δεν μπορούν και δεν πρέπει να αποκλειστούν από την τελική πιστοποίηση της πλήρους ένταξης τους στην ελληνική κοινωνία. Ο δε φυλετισμός δεν είναι μόνο δόλωμα αποπροσανατολισμού από την κρίση που διάγει η χώρα, αλλά και εύφλεκτο υλικό σε μια κοινωνία που δοκιμάζεται.
Πηγή: hlhr.gr