Πρώτη μέρα σχολείο: Οδηγίες για ομαλή προσαρμογή του παιδιού – Πώς να μειώσετε το άγχος αποχωρισμού

Η προσαρμογή στο σχολείο, ειδικά όταν πρόκειται για παιδιά τα οποία πηγαίνουν για πρώτη φορά παιδικό σταθμό ή νήπιο, μπορεί να είναι μία τρομακτική και δύσκολη διαδικασία. Τα παιδιά πολύ συχνά περνούν έντονο στρες αποχωρισμού το οποίο εκδηλώνεται με κλάμα, αβεβαιότητα και άρνηση να μπουν στο χώρο. Φυσικά αυτό είναι απόλυτα λογικό δεδομένου ότι τα παιδιά δεν έχουν απολύτως καμία ιδέα για το τι θα συναντήσουν και τι να περιμένουν και δεν έχουν εξοικειωθεί καθόλου με αυτή τη ρουτίνα. Μάλιστα, όσο πιο δύσκολη είναι η διαδικασία για το παιδί τόσο πιο δύσκολη γίνεται και για τον γονιό. Δείτε τι πιο σημαντικές συμβουλές για μία εύκολη προσαρμογή στο σχολείο τόσο για τα παιδιά σας όσο και για εσάς! 

Κάντε τη σωστή προετοιμασία

Η μισή δουλειά στη σωστή προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο γίνεται πριν ξεκινήσουν τα σχολεία. Προετοιμάστε τα παιδιά σας ή το παιδί σας, συζητώντας μαζί του όλα όσα πρόκειται να συναντήσει. Μιλήστε του για τα παιχνίδια που θα παίζει στο σχολείο, για τα άλλα παιδιά που θα συναντήσει, για το πότε περίπου θα πηγαίνετε (ή όποιος θα πηγαίνει) να το παίρνετε και εξηγήστε του ότι όπως η δουλειά για τους μεγάλους, έτσι και το σχολείο για τα παιδιά αποτελεί μία υποχρέωση αλλά και κάτι που μπορεί να φανεί διασκεδαστικό.

Προσοχή! Μην πείτε ποτέ ψέματα στο παιδί και μην του δώσετε υποσχέσεις ή προσδοκίες τις οποίες δεν μπορείτε να ελέγξετε (όπως το αν θα κάνει νέους φίλους) καθώς αν η αρχική εμπειρία του παιδιού δεν ανταποκριθείς στις προσδοκίες του τότε μπορεί να το πάρει πολύ αρνητικά. 

Επιπλέον tips για προετοιμασία:

• Μιλήστε στο παιδί για το σχολείο τουλάχιστον μία εβδομάδα νωρίτερα πριν ξεκινήσει.
• Κανονίστε παιχνίδι με συμμαθητές του παιδιού (αν γνωρίζετε άλλα παιδιά που θα είναι μαζί με το δικό σας).
• Διαβάστε στο παιδί κάποιο βιβλίο που έχει να κάνει με το άγχος αποχωρισμού και την πρώτη μέρα στο σχολείο.
• Αν είναι εφικτό, γνωρίστε του τη δασκάλα του πριν ξεκινήσει το σχολείο. 
• Ενημερώστε τη δασκάλα του για τυχόν ιατρικά ζητήματα ή δυσκολίες που έχει το παιδί σας. 

Δείξτε ήρεμοι και με αυτοπεποίθηση

Το πιο σημαντικό στην ομαλή προσαρμογή του παιδιού είναι η δική σας προσαρμογή! Η ψυχολογία που θα έχετε εσείς είναι αυτή που θα εκλάβει και το παιδί και που θα το επηρεάσει περισσότερο από όλα. Αν είστε εκνευρισμένοι, βιαστικοί ή δεν αισθάνεστε σίγουροι για αυτό που συμβαίνει, όσο κι αν προσπαθήσετε να το κρύψετε, το παιδί θα το εκλάβει και θα επηρεαστεί από τα συναισθήματά σας. 

Αντίθετα αν δείχνετε χαρούμενοι και άνετοι στο χώρο, το ίδιο θα κάνει και το παιδί. Δείξτε ότι έχετε εμπιστοσύνη στη δασκάλα, διατηρήστε μία συνολικά θετική στάση και μην επαναλαμβάνετε πολλές φορές τα ίδια πράγματα. Για παράδειγμα δεν χρειάζεται να ρωτάτε το παιδί κάθε λίγο και λιγάκι πώς νιώθει ή αν φοβάται. Ρωτήστε το για τα συναισθήματα του μία φορά και έπειτα πείτε του με σιγουριά ότι θα πάνε όλα καλά. Δείξτε σίγουροι, αισιόδοξοι, χωρίς τύψεις και με αυτοπεποίθηση!

Πείτε τις μαγικές λεξούλες

Οι 3 μαγικές φράσεις που θα κάνουν το παιδί να αισθανθεί άνετα είναι οι εξής:

• Καταλαβαίνω πώς νιώθεις αλλά να ξέρεις ότι όλα θα πάνε καλά. 

• Πάω στη δουλειά και θα έρθω πολύ γρήγορα κοντά σου (ή θα έρθω σε Χ λεπτά κοντά σου, αν ξέρει την έννοια του χρόνου)

• Σε αγαπώ και θα σε σκέφτομαι. 

Αυτές είναι ουσιαστικά οι μόνες κουβέντες που χρειάζεται να ακούσει από εσάς το παιδί σας -ούτε περισσότερα, ούτε λιγότερα. Με αυτές τις τρεις φράσεις θα ξέρει ότι αντιλαμβάνεστε τα συναισθήματα του και ότι είναι λογικό να αισθάνεται έτσι, πού είστε, πότε να σας περιμένει, ότι το αγαπάτε.

Τελετουργικό αποχωρισμού 

Κάτι που μπορεί να σας βοηθήσει ιδιαίτερα στη διαδικασία του αποχωρισμού, είναι να έχετε κάποιο τελετουργικό αποχαιρετισμού. Η ρουτίνα του αντίο μπορεί να κάνει το παιδί σας να αισθανθεί πολύ πιο άνετα και εξοικειωμένα. Κάντε πρόβα τον χαιρετισμό σας από το σπίτι, που μπορεί να είναι μία ξεχωριστή αγκαλιά ή χειραψία ή μια φράση. Μόλις χαιρετίσετε το παιδί σας φύγετε αμέσως, χωρίς καθυστερήσεις. Μια μακρά σκηνή αποχαιρετισμού θα λειτουργήσει αντίστροφα στην ψυχολογία του.

Μη φύγετε κρυφά

Ποτέ μα ποτέ (ούτε καν εκτός σχολείου) μην κάνετε το λάθος να φύγετε κρυφά από το παιδί. Αν εξαφανιστείτε ξαφνικά, θα είναι πολύ χειρότερα για το παιδί το οποίο θα αισθανθεί φόβο και θα χάσει την εμπιστοσύνη του. Αντίθετα θα τρομάξει πολύ όταν δει ότι δεν είστε εκεί που σας άφησε και θα του δημιουργηθεί ένα μόνιμο άγχος ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να φύγετε. 

Δώστε του χρόνο

Η προσαρμογή στο σχολείο μπορεί να κρατήσει από μερικά λεπτά έως και 1,5 μήνας ανάλογα με το παιδί. Εφόσον αυτό είναι εφικτό, μείνετε κοντά στο παιδί για όσο χρειαστεί αλλά χωρίς να αλληλεπιδράτε μαζί του και χωρίς να συμμετέχετε σε δραστηριότητες και παιχνίδια. Έπειτα προειδοποιήστε το παιδί ότι σε λίγο θα φύγετε και κάντε το, χωρίς πολλές καθυστερήσεις και συναισθηματισμούς. Δείξτε αποφασισμένοι και ήρεμοι. 

Δώστε του ένα αγαπημένο αντικείμενο

Ζητήστε από το παιδί σας να πάρει από το σπίτι ένα αγαπημένο του παιχνίδι ή αντικείμενο, κάτι που θα του θυμίζει το σπίτι του και θα απαλύνει το άγχος του αποχωρισμού. Το αγαπημένο του κουκλάκι, το νάνι ή ακόμα και το αγαπημένο του παγούρι μπορεί να φανεί μεγάλη παρηγοριά και να προσφέρει μία αίσθηση εξοικείωσης και ασφάλειας.

Μην κάνετε συγκρίσεις

Μην κάνετε το παιδί σας να αισθάνεται μειωνεκτικά και μην το συγκρίνετε με άλλα. Μην πείτε για παράδειγμα «Ο Φίλιππος δεν κλαίει όταν φεύγει η μαμά του» ή «κοίτα η αδερφή σου πόσο γρήγορα μπαίνει μέσα». Σεβαστείτε τα συναισθήματα του και το χρόνο που χρειάζεται για να προσαρμοστεί και θεωρήστε φυσιολογικά τα συναισθήματα του. Κάθε παιδί διαχειρίζεται διαφορετικά την προσαρμογή και το πώς αισθάνεται. 

Μην κάνετε αιφνίδιες επισκέψεις 

Αντισταθείτε στον πειρασμό να επιστρέψετε στο σχολείο και να περιμένετε έξω από τα κάγκελα μέχρι να βεβαιωθείτε ότι είναι καλά. Ελέγχοντας το παιδί σας τακτικά του δημιουργείτε αβεβαιότητα για το ότι όλα πηγαίνουν καλά.  

Καταλήγοντας, δείξτε αγάπη, μην προσφύγετε σε κόλπα και -το πιο σημαντικό- μείνετε ψύχραιμοι εσείς, οι ίδιοι οι γονείς. Το πιο σημαντικό είναι τα δικά σας συναισθήματα να είναι θετικά έτσι ώστε να αισθάνεται και το παιδί αυτοπεποίθηση. 

Καλή σχολική χρονιά!