Η εξαφάνιση του επιχειρηματία και κορυφαίου dealbroker στην Κίνα, Μπάο Φαν, έχει αναζωπυρώσει τη συζήτηση για τις μυστηριώδεις εξαφανίσεις δισεκατομμυριούχων. Ο ιδρυτής της China Renaissance Holdings – με μια λίστα πελατών που περιλαμβάνει διαδικτυακούς γίνγαντές όπως οι Tencent, Alibaba και Baidu – θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα στον τεχνολογικό τομέα της Κίνας.
Ο Μπάο Φαν εξαφανίστηκε μερικές ημέρες πριν η εταιρεία του ανακοινώσει ότι «συνεργάζεται σε μια έρευνα που διεξάγουν αρχές στην Κίνα». Όπως συνηθίζεται, δεν έχει υπάρξει καμία περαιτέρω πληροφορία για το ποιος είναι ο κυβερνητικός φορέας που διεξάγει την έρευνα, περί τίνος πρόκειται ή που βρίσκεται ο επιχειρηματίας.
Η μυστηριώδης εξαφάνισή του, όπως σημειώνει το BBC, έρχεται να προστεθεί στη λίστα άλλων εξαφανίσεων κινέζων επιχειρηματιών τα τελευταία χρόνια, συμπεριλαμβανομένου και του αφεντικού της Alibaba, Τζακ Μα, ο οποίος είχε επικρίνει τις ρυθμιστικές αρχές της Κίνας. Πολλοί εξ αυτών είχαν «ανοίγματα» στη Δύση.
Και ενώ οι εξαφανίσεις δισεκατομμυριούχων τραβούν πολύ περισσότερο την προσοχή, στο παρασκήνιο υπάρχουν πολλές περιπτώσεις Κινέζων πολιτών που εξαφανίζονται μετά από συμμετοχή, για παράδειγμα, σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις ή εκστρατείες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η εξαφάνισή του Μπάο Φαν έστρεψε για άλλη μια φορά τα φώτα προς το καθεστώς της χώρας, με πολλούς να ισχυρίζονται πως αυτός είναι ένας από τους τρόπους του προέδρου Σι Τζινπίνγκ για να ενισχύσει τον έλεγχό του. Συνέπεσε δε με το ετήσιο Εθνικό Λαϊκό Συνέδριο (NPC) στο οποίο ανακοινώθηκαν τα σχέδια για τη μεγαλύτερη αναθεώρηση εδώ και χρόνια του χρηματοοικονομικού συστήματος της χώρας.
Μεταξύ άλλων, ανακοινώθηκε πως θα συσταθεί ένας νέος ρυθμιστικός φορέας για την επίβλεψη των περισσότερων χρηματοπιστωτικών τομέων. Οι αρχές δήλωσαν πως με αυτή την κίνηση θα κλείσουν πολλά από τα κενά που προκαλούνται από τους πολλούς οργανισμούς που παρακολουθούν τις διαφορετικές πτυχές του κλάδου των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών της Κίνας, αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η κινεζική κυβέρνηση επιμένει πως τα μέτρα που λαμβάνονται εναντίον ορισμένων εκ των πλουσιότερων ανθρώπων της χώρας επιβάλλονται για καθαρά νομικούς λόγους στο πλαίσιο της δέσμευσης να ξεριζωθεί η διαφθορά. Το καθεστώς επικαλείται την «Κοινή Ευημερία», τονίζοντας πως οι κανόνες πρέπει να ισχύουν για όλους, είτε είναι φτωχοί είτε είναι πλούσιοι.
Σημειώνει δε πως η πολιτική στόχευση είναι η μείωση του διευρυνόμενου οικονομικού χάσματος στην κινεζική κοινωνία, ένα φαινόμενο που πολλοί συμφωνούν πως αποτελεί ένα μείζον πρόβλημα, το οποίο θα μπορούσε να υπονομεύσει ακόμη και την ισχύ του κυβερνώντος κόμματος εάν δεν αντιμετωπιστεί.
Είναι γεγονός πως τα εν λόγω πρόσωπα ευνοήθηκαν και δημιούργησαν τις τεράστιες περιουσίες χάρη στις κινήσεις του καθεστώτος που δημιούργησαν τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Ωστόσο ταυτόχρονα με την τεράστια οικονομική δύναμη οι επιχειρηματίες απέκτησαν και σημαντική πολιτική επιρροή. Οι εταιρείες τεχνολογίας ενισχύθηκαν κυρίως την εποχή των προκατόχων του Σι Τζινπινγκ, των Τσιανγκ Ζεμίν και Χου Ζινταο. Μέχρι τότε το Πεκίνο εστίαζε στα παραδοσιακά κέντρα εξουσίας, όπως ο στρατός, η βαριά βιομηχανία και οι τοπικές κυβερνήσεις.
Σύμφωνα με αναλυτές, που επικαλείται το BBC, ο Σι Τζινπίνγκ θέλει να αφαιρέσει αυτή την ισχύ από τους δισεκατομμυριούχους και συχνά χρησιμοποιεί τρόπους που καλύπτονται από ένα πέπλο μυστηρίου, γεννώντας πολλά σενάρια. «Μερικές φορές οι κινήσεις ενορχηστρώνονται με τέτοιο τρόπο ώστε να σταλεί ένα ευρύτερο μήνυμα, ιδιαίτερα σε μια συγκεκριμένο τομέα ή μια ομάδα συμφερόντων», σημειώνει στο BBC ο Νικ Μαρο από το Economist Intelligence Unit και προσθέτει: «Εν τέλει αντανακλούν την προσπάθεια συγκέντρωσης ελέγχου και εξουσίας σε ένα συγκεκριμένο τμήμα της οικονομίας, κάτι που αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της διακυβέρνησης του Σι Τζινπίνγκ την τελευταία δεκαετία».
«Το Πεκίνο επικεντρώνεται στο να διασφαλίσει ότι οι τεχνολογικοί γίγαντες δεν θα ενισχύσουν τα προσωπικά τους συμφέροντα και την επιρροή τους, γεγονός που θα καταστίσει ακόμη πιο δύσκολη τη χαλιναγώγησή τους και ενδεχομένως τους φέρει σε αντίθεση με τα συμφέροντα του Πεκίνου», αναφέρει ο Πολ Τριολό, επικεφαλής του τμήματος για την πολιτική και την τεχνολογία της Κίνας της διεθνούς συμβουλευτικής εταιρείας Albright Stonebridge Group.
Το μυστήριο σχετικά με τις εξαφανίσεις των δισεκατομμυριούχων αλλά και οι ευρύτερες ανησυχίες σχετικά με την προσέγγιση του καθεστώτος μπορεί να έχουν και σημαντικές «ακούσιες» επιπτώσεις, υπογραμμίζουν αναλυτές στο BBC, εκτιμώντας πως θα μπορούσε να αποτρέψει νέες επιχειρηματικές κινήσεις. «Όταν το Πεκίνο βάζει στο στόχαστρο δισεκατομμυριούχους τεχνολογίας ενδέχεται να προκαλεί σοβαρές αμφιβολίες στους νέους επιχειρηματίες τεχνολογίας που φιλοδοξούν να γίνουν ο επόμενο Τζακ Μα», αναφέρει ο Τριολο.
Ο Σι Τζινπίνγκ φαίνεται να έχει επίγνωση αυτού του κινδύνου και στη τελευταία ομιλία του στους εκπροσώπους του Εθνικού Λαϊκού Συνεδρίου υπογράμμισε τη σημασία του ιδιωτικού τομέα στην Κίνα. Κάλεσε επίσης τις ιδιωτικές επιχειρήσεις «να αποκτήσουν πλούτο αλλά να είναι και υπεύθυνοι». «Να είναι πλούσιοι και δίκαιοι», τόνισε, καλώντας τους να μην ακολουθήσουν το παράδειγμα των «άπληστων» δυτικών επιχειρηματιών.
Μένει να φανεί αν οι κινήσεις του Σι Τζινπίνγκ θα του αποφέρουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα για ενίσχυση της εξουσίας του. Αυτό που σίγουρα τίθεται σε κίνδυνο, συμπληρώνει το BBC, είναι η εμπιστοσύνη των χρηματοπιστωτικών αγορών, των επιχειρήσεων και τελικά της κινεζικής οικονομίας, στο σύνολό της.
