Χωρίς προβλήματα «πέρασε» από το Συμβούλιο της Επικρατείας ο πρώτος από τους 13 οργανισμούς λειτουργίας του «Καλλικράτη» και συγκεκριμένα αυτός που αφορά την περιφέρεια της Κρήτης (Νομοί Ηρακλείου, Λασιθίου, Ρεθύμνου και Χανίων), ωστόσο έγιναν ορισμένες παρατηρήσεις για το βαθμό των υπαλλήλων που μπορούν να καλύψουν τις θέσεις των προϊσταμένων Διευθύνσεων, Τμημάτων κ.λπ.

Οι οργανισμοί λειτουργίας είναι αυτοτελείς για κάθε περιφέρεια της χώρας, έτσι ώστε από την 1η Ιανουαρίου 2011 να είναι εφικτή η άμεση και εύρυθμη λειτουργία των περιφερειών της χώρας.

Υπενθυμίζεται ότι με τον «Καλλικράτη» επιχειρείται ο συνολικός επανασχεδιασμός των επιπέδων διακυβέρνησης, σε μια νέα αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της αποκεντρωμένης διοίκησης σε σύγχρονη διωκτική και αυτοδιοικητική δομή μόνιμου χαρακτήρα, μέσα στα όρια που ορίζει το Σύνταγμα για «επιτελικό κράτος με αποκεντρωμένα όργανα εξοπλισμένα με αποφασιστικές αρμοδιότητες και δύο λειτουργικούς βαθμούς Αυτοδιοίκησης, ικανούς να ανταποκριθούν στις ανάγκες σχεδιασμού και υλοποίησης της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης, συνδυάζοντας τη δημοκρατική συμμετοχή με την αποτελεσματική διευθέτηση των τοπικών υποθέσεων και την εξυπηρέτηση του πολίτη».

Το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ με την υπ’ αριθμ. 233/2010 γνωμοδότησή του (πρόεδρος ο Κ. Μενουδάκος και εισηγητής ο πάρεδρος Δ. Βασιλειάδης) έκρινε νόμιμο το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που αφορά τον οργανισμό της περιφέρειας Κρήτης και έκανε ορισμένες μόνο παρατηρήσεις που αφορούν το προσωπικό των νέων περιφερειών και αναλυτικότερα την κάλυψη των θέσεων των προϊσταμένων.

Ειδικότερα, αναφέρει το ΣτΕ πως νόμιμα ορίζεται ότι στις Διευθύνσεις της περιφέρειας προΐστανται υπάλληλοι κλάδων και κατηγοριών Π.Ε. ή Τ.Ε., όπως νόμιμη είναι και η πρόβλεψη ότι στα «Τμήματα των Διευθύνσεων προΐστανται, κατά κανόνα, υπάλληλοι κλάδων των κατηγοριών Π.Ε. ή Τ.Ε., καθώς και ότι σε ορισμένα Τμήματα προΐστανται των ανωτέρω κατηγοριών και εν ελλείψει της κατηγορίας Δ.Ε.».

Ακόμη, επισημαίνεται στη γνωμοδότηση ότι σύμφωνα με τις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας στη «δημόσια διοίκηση είναι, κατά αρχήν, επιτρεπτή η πλήρωση θέσεων προϊσταμένων οργανικών μονάδων από υπαλλήλους της κατηγορίας Δ.Ε. μόνον όμως εφόσον δεν είναι δυνατή η πλήρωση των θέσεων αυτών από υπαλλήλους των κατηγοριών Π.Ε. ή Τ.Ε., οι οποίοι κατέχουν τουλάχιστον τον ίδιο βαθμό».

Κατόπιν αυτών, συνεχίζει η γνωμοδότηση του ΣτΕ, όπου στο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος ορίζεται ότι «σε ορισμένα Τμήματα Γραμματειών Διευθύνσεων προΐστανται υπάλληλοι μόνο της κατηγορίας Δ.Ε. πρέπει να συμπληρωθεί καταλλήλως με τις κατηγορίες Π.Ε. και Τ.Ε. και να οριστεί ότι εν ελλείψει αυτών προΐστανται υπάλληλοι της κατηγορίας Δ.Ε.».

Παράλληλα, αναφέρει το ΣτΕ πως με το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος προβλέπεται ότι με απόφαση του περιφερειάρχη είναι δυνατή η σύσταση κτηνιατρείων και γραφείων αλιείας υπό μορφή γραφείων ως αποκεντρωμένων υπηρεσιών των αντίστοιχων τμημάτων κτηνιατρικής και αλιείας. Όμως, υπογραμμίζει το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ, «αν με τις ρυθμίσεις αυτές του σχεδίου διατάγματος επιδιώκεται η παροχή στον περιφερειάρχη της δυνατότητας να συνιστά οργανικές μονάδες της περιφέρειας επιπέδου γραφείου, οι διατάξεις αυτές είναι διαγραπτέες, διότι με την έννοια αυτή περιέχουν ανεπίτρεπτη υπεξουσιοδότηση» (σ.σ: προς τον περιφερειάρχη).

Σε αντίθετη περίπτωση, συνεχίζει η γνωμοδότηση του ΣτΕ, δηλαδή αν σκοπός της επίμαχης ρύθμισης είναι «να μπορούν, όταν συντρέχει σοβαρός λόγος δημοσίου συμφέροντος, να ασκηθούν οι αρμοδιότητες των τμημάτων κτηνιατρικής και αλιείας με παροχή των σχετικών υπηρεσιών από υπαλλήλους των εν λόγω τμημάτων που υπηρετούν και εκτός της έδρας των οργανικών μονάδων, οι ρυθμίσεις είναι νόμιμες». Πρέπει όμως, καταλήγει το ΣτΕ, «να αναδιατυπωθούν καταλλήλως, ούτως ώστε να καθίσταται σαφές ότι με τις αποφάσεις του περιφερειάρχη δεν συνιστώνται νέες οργανικές μονάδες».