Σε ηλικία 52 ετών ο Lewis Pugh παραδέχεται ότι τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με εκείνη την πρώτη του κολύμβηση σε παγωμένα νερά. Γεννήθηκε στη νότια Αγγλία στην πόλη του Plymouth από ναυτική οικογένεια και στην ηλικία των 10 ετών μετακόμισε στο Cape Town στη Νότια Αφρική. Από την ηλικία που πήγαινε ακόμη σχολείο θυμάται ότι έβλεπε τη νήσο Robben όπου ήταν φυλακισμένος ο Nelson Mandela. To 1987 – πέντε χρόνια αφότου ο Mandela είχε μεταφερθεί στις φυλακές Pollsmoor, ο 17χρονος τότε Pugh κολύμπησε την απόσταση των οκτώ χιλιομέτρων από την στεριά έως το νησί και γι’ αυτόν το επίτευγμα αυτό αποτέλεσε πραγματική έμπνευση.

«Κολυμπώ εδώ και 35 ολόκληρα χρόνια, ωστόσο τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με εκείνο το κολύμπι στο Robben», μας εξηγεί. «Η αίσθηση όταν πάτησα το πόδι μου στην άμμο ήταν μοναδική… και αμέσως συνειδητοποίησα ότι αυτό ήταν κάτι που πραγματικά απόλαυσα».

Για τον Pugh ο ενθουσιασμός που ένιωσε είχε να κάνει με την δυσκολία αυτής της κολύμβησης και με «την ομορφιά της μάχης». Και εν τέλει οι μάχες με τις δύσκολες συνθήκες είναι αυτές που τον χαρακτηρίζουν: το 2006, ο Pugh έγινε ο πρώτος άνθρωπος που είχε πραγματοποιήσει κολυμβητικούς διάπλους μεγάλων αποστάσεων σε κάθε ωκεανό του πλανήτη, και επτά χρόνια αργότερα μπήκε στην International Marathon Swimming Hall of Fame.

Από το 2005 ο Pugh πήγε την κολύμβηση του σε άλλο επίπεδο όταν άρχισε να κολυμπά στα παγωμένα νερά της Αρκτικής και της Ανταρκτικής. Το είχε κάνει αυτό, μάλιστα, προκειμένου να προκαλέσει το ενδιαφέρον του κόσμου για τη κλιματική αλλαγή σε αυτές τις ευαίσθητες περιοχές. To 2013 ορίστηκε ως ο πρώτος UN Patron of the Oceans, δηλαδή ως επίσημος υποστηρικτής των Ωκεανών για την Ένωση των Εθνών.

Πέρσι τον Σεπτέμβρη, μόλις μερικές εβδομάδες μετά την παρουσία του στο COP26 για την προστασία του περιβάλλοντος στην Γλασκόβη, στη Σκωτία – όπου κατάφερε να ορισθεί το 30% των ωκεανών ως προστατευόμενες περιοχές μέχρι το 2030 – ο Pugh ολοκλήρωσε και το πιο δύσκολο επίτευγμα που είχε καταφέρει μέχρι τότε. Φορώντας μόνο ένα αθλητικό μαγιό, γυαλάκια και σκουφάκι, κολύμπησε σε νερά με θερμοκρασία 0-3 βαθμούς, μια απόσταση 7,8 χιλιομέτρων ανάμεσα σε παγόβουνα για δώδεκα μέρες και έγινε ο πρώτος άνθρωπος που ολοκλήρωσε μια πολυήμερη κολυμβητική διαδρομή σε περιοχή των πόλων. Για τον Pugh ήταν μια κίνηση αφύπνισης με το απλό μήνυμα: «Χωρίς πάγους, δεν υπάρχει ζωή».

The Red Bulletin: Έχεις ολοκληρώσει πολλές κολυμβήσεις σε περιοχές των πόλων. Πως προετοιμάζεσαι για αυτές;

Lewis Pugh: Η κολύμβηση σε παγωμένα νερά είναι το μοναδικό σπορ όπου όσο περισσότερη εμπειρία έχεις, τόσο δυσκολότερο γίνεται, γιατί όταν πραγματικά κρυώνεις πολύ, είναι κάτι που δεν ξεχνάς. Παραμένει βαθιά εντυπωμένο στην μνήμη σου, οπότε κάθε φορά που ξαναβουτάς σε παγωμένα νερά θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να ξεχάσεις εκείνη την εμπειρία και να είσαι απόλυτα συγκεντρωμένος σε εκείνη τη στιγμή. Έτσι, κάθε κολύμπι που ακολουθεί είναι δυσκολότερο από το προηγούμενο. Είναι πραγματικά πολύ επίπονο και πρόκειται για καθαρή επιβίωση.

Πως καταφέρνεις να παραμείνεις ασφαλής μέσα στα παγωμένα νερά;

Πρώτα μετράμε την θερμοκρασία του νερού και στη συνέχεια υπολογίζουμε τον χρόνο που θα μπορέσω να κολυμπήσω. Όταν ήμουν νέος απλά βουτούσα στο νερό και πήγαινα να πετύχω τον στόχο μου. Αυτή η μέθοδος δεν δουλεύει πιά σε μένα. Πρέπει να προετοιμάσω τον εαυτό μου αργά, καθώς η ένταση υπάρχει. Σκέφτεσαι «γαμώτο, θέλω να αρχίσω να κολυμπάω», αλλά παράλληλα πρέπει να κοντρολάρεις τις αναπνοές σου και να αντιδράσεις στο σοκ του κρύου που δέχεσαι. Μετά από ένα λεπτό αρχίζω να κολυμπάω. Το μυαλό σου λέει «βγες έξω, βγες έξω», αλλά συνεχίζεις να πηγαίνεις.

Πως ζεσταίνεις το σώμα σου μετά το κολύμπι;

Καταπίνω μια κάψουλα θερμότητας πριν βουτήξω για να διατηρήσω την θερμοκρασία του κορμού μου. Στην συνέχεια αφού καταφέρω να κολυμπήσω για 10-15 λεπτά, στεγνώνω αμέσως και τρυπώνω σε δύο ζεστά sleeping bag μαζί με τρία μπουκάλια ζεστό νερό και πίνω μια ζεστή σοκολάτα. Μου παίρνει περίπου 30 λεπτά ώσπου να επιστρέψει η θερμοκρασία του σώματος μου σε φυσιολογικό επίπεδο, και στη συνέχεια χρειάζομαι δύο ώρες έξω από το νερό πριν την επόμενη βουτιά.

Γιατί συνεχίζεις να το κάνεις;

Έχω αφιερώσει όλη τη ζωή μου στη θάλασσα. Θυμάμαι όταν κολυμπούσα στον Ινδικό Ωκεανό πριν από μερικά χρόνια – περνούσα πάνω από έναν ύφαλο και κοιτώντας προς τα κάτω έβλεπα καρχαρίες και σαλάχια, καθώς και υπέροχα κοράλλια και τροπικά ψάρια. Επέστρεψα πρόσφατα στην ίδια περιοχή και είδα τους ύφαλους νεκρούς, ενώ τα ψάρια είχαν φύγει. Και μην ξεχνάμε ότι περίπου το 25% της θαλάσσιας ζωής στους ωκεανούς ζουν γύρω από τα κοράλλια σε διάφορους ύφαλους. Κατά την διάρκεια των χρόνων που ζω έχει χαθεί περίπου το 30% της άγριας ζωής. Αντίστοιχα, όταν είχα πραγματοποιήσει την πρώτη μου βουτιά στην Ανταρκτική το 2005 η θερμοκρασία του νερού ήταν τρεις βαθμοί Κελσίου και πρόσφατα που ξαναβούτηξα στην ίδια περιοχή ήταν 10 βαθμοί. Στο COP26 ενημέρωσα τους πάντες ότι πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις υπάρχουσες συνθήκες με απόλυτη υπευθυνότητα και να συνειδητοποιήσουμε την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Κάτι κάνουμε λάθος και θα πρέπει να κάνουμε κάτι ώστε να μην παραδώσουμε στις νέες γενιές έναν πλανήτη ο οποίος να μην είναι βιώσιμος.

Γνωρίζοντας αυτά, μπορείς να είσαι αισιόδοξος για το μέλλον;

Χωρίς ελπίδα περνάς στην απάθεια. Η ελπίδα είναι απαραίτητη, αλλά πρέπει να την κερδίσεις. Πρέπει να προσπαθούμε κάθε μέρα. Και αυτό που κάνει ακόμη πιο δύσκολο το εγχείρημα είναι ότι δεν απαιτείται να βελτιώσουμε μια χώρα ή ένα κλάδο της βιομηχανίας, αλλά να αλλάξουμε ολοκληρωτικά 196 κράτη. Η μεγαλύτερη απειλή για το περιβάλλον είναι ότι πιστεύουμε ότι κάποιος άλλος θα λύσει το πρόβλημα για εμάς.