Σε φθίνουσα πορεία η παιδική εργασία στην Ελλάδα

Γίνονται φθηνά εργατικά χέρια, αντί να μορφώνονται με στόχο μία καλύτερη ζωή… Εκατομμύρια παιδιά στον πλανήτη περνούν τον χρόνο τους μακριά από τις σχολικές αίθουσες. Πρόκειται για φαινόμενο που συνδυάζεται με συνθήκες φτώχειας και με αδυναμία των κρατών να προστατέψουν τα παιδιά. Αν και στην Ευρώπη, το πρόβλημα είναι υπό έλεγχο, οι αριθμοί σε Ασία, Αφρική και Λατινική Αμερική είναι συγκλονιστικοί.

Κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο 22.000 παιδιά πεθαίνουν από αιτίες που σχετίζονται με την εργασία, ενώ μόνο στη Λατινική Αμερική υπάρχουν 48 εκατομμύρια παιδιά που εργάζονται. Εκτιμάται ότι συνολικά στον πλανήτη, περίπου 171 εκατομμύρια παιδιά εργάζονται σε ορυχεία, λατομεία και άλλους επικίνδυνους χώρους δουλειάς ή με επικίνδυνα υλικά, όπως χημικά, εντομοκτόνα ή βαρύ μηχανικό εξοπλισμό.

Σύμφωνα με την πρόεδρο του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Μυρσίνη Ζορμπά, «μιλάμε κυρίως για Ασία, Αφρική και Λατινική Αμερική, ενώ στην Ευρώπη τα πράγματα είναι υπό έλεγχο, γιατί και η σχολική διαρροή είναι οριακή και οι έλεγχοι εργασίας είναι αρκετά αυστηροί ώστε να μην έχουμε τέτοια παραδείγματα στη μεγάλη βιομηχανία ή στο εμπόριο».

Όπως αναφέρει σε δηλώσεις της στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, μπορεί, όμως, «στην αγροτική οικογένεια ή σε χώρες του νότου οι οποίες είναι πιο φτωχές, τα παιδιά να είναι βοηθητικά πάρα πολύ ή να βρίσκονται στο δρόμο με γονείς που δεν είναι σε θέση να τα θρέψουν και να τα φροντίσουν. Βέβαια σε ορισμένες ομάδες του πληθυσμού, όπως είναι οι Ρομά, εκεί το ποσοστό είναι πραγματικά πολύ μεγάλο. Δεν μιλάμε, όμως, για μία κανονική εργασία, αλλά μορφές ευκαιριακής απασχόλησης οι οποίες φέρνουν ένα μικρό εισόδημα σε μια οικογένεια που βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Όπως το να σπρώχνουν τα παιδιά στην επαιτεία, να καθαρίζουν τζάμια, να πουλούν λουλούδια το βράδυ, ή και να βοηθούν σε αγροτικές δουλειές ή στη λάντζα, αν για παράδειγμα η οικογένεια έχει ένα εστιατόριο».

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της UNICEF, όπως παρουσιάστηκαν στην έκθεση «Η Κατάσταση των Παιδιών στην Ελλάδα 2014 – Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στα παιδιά», που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Απρίλιο του 2014, η παιδική εργασία διαχρονικά παρουσιάζει φθίνουσα πορεία. Ειδικότερα, τα στοιχεία δείχνουν ότι το 2013 το ποσοστό των εργαζομένων παιδιών (15-18 ετών) στον αντίστοιχο συνολικό πληθυσμό των παιδιών στην Ελλάδα ήταν πολύ μικρό (1,4% ή 6.430 παιδιά), ενώ το ποσοστό των οικονομικά μη ενεργών παιδιών είναι η πλειοψηφία (95,6%) του αντίστοιχου συνολικού πληθυσμού.

Τα περισσότερα οικονομικά ενεργά παιδιά βρίσκονται στην Αττική (23,7%), στη Θεσσαλία (13,6%), στην Κεντρική Μακεδονία (12,9%) και στη Στερεά Ελλάδα (9,2%). Αναλογικά με τον πληθυσμό των παιδιών (15-18 ετών) σε κάθε περιφέρεια τα οικονομικά ενεργά παιδιά ήταν περισσότερα στη Θεσσαλία, στη Στερεά Ελλάδα και στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη και με μικρότερη συχνότητα στην Αττική και Κεντρική Μακεδονία. Η οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα, έχει παίξει ρόλο και σε αυτόν τον τομέα.

«Δεν υπάρχει», επισημαίνει η κ. Ζορμπά, «ζήτημα εργασίας ακουσίως ή εκουσίως στα παιδιά, πρέπει να υπάρχει άδεια εργασίας, που αποκλείει δουλειές οι οποίες είναι πολύ βαριές, όπως των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων. Ο νόμος, όμως, δίνει άδειες σε παιδιά που έχουν κλείσει τα 14 τους χρόνια, αν ζητηθεί άδεια από την Επιθεώρηση Εργασίας, να εργαστούν με μειωμένο ωράριο. Όταν, όμως, έχουμε κοινωνίες στο Νότο, στις οποίες τα ποσοστά ανεργίας κυμαίνονται γύρω στο 25%, και μάλιστα με χαμηλά ημερομίσθια, και ελαστικοποιημένα part time καθεστώτα, η παιδική εργασία περιορίζεται πολύ, στις συνθήκες του δρόμου. Γιατί πλέον φθηνοί εργαζόμενοι είναι και οι γυναίκες και οι νέοι και οι άνεργοι, οπότε δεν συμφέρει η παιδική εργασία».