Λιγότερο απαισιόδοξοι από πέρυσι εμφανίζονται οι Έλληνες καταναλωτές, με τον δείκτη αισιοδοξίας να διαμορφώνεται στο τρίτο τρίμηνο του 2014 στα επίπεδα του τέλους του 2010, δηλ στις 56 μονάδες στην κλίμακα 0-200.

Το ποσοστό των καταναλωτών που πιστεύουν ότι θα παραμείνει η χώρα στην κρίση το επόμενο έτος, μειώνεται στο 74% από 84% που ήταν η μέση τιμή του την περασμένη χρονιά, σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας.

Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από την έρευνα καταναλωτικής εμπιστοσύνης της Nielsen για το τρίτο τρίμηνο του 2014, παρατηρείται μία συγκρατημένη αισιοδοξία από 2 στους 10 Έλληνες πολίτες, όταν σε όλη την περίοδο από την έναρξη της κρίσης οι αισιόδοξοι σπάνια ξεπερνούσαν το 10%. Ειδικότερα στην κλίμακα μέτρησης της έρευνας από 1 έως 5 οι Έλληνες καταναλωτές ανέβηκαν μία μονάδα από το 5 στο 4 και ενώ ήταν απόλυτα απαισιόδοξοι τώρα είναι συγκρατημένα απαισιόδοξοι.

Περίπου 2 στα 10 νοικοκυριά δηλώνουν ότι τα οικονομικά τους θα βελτιωθούν άμεσα, καθώς επίσης και ότι είναι η κατάλληλη περίοδος για να κάνουν τις αγορές που χρειάζονται.

Συγχρόνως για πρώτη φορά ύστερα από αρκετά χρόνια έχει ανέλθει στο 30% το ποσοστό όσων μπορούν να αποταμιεύσουν κάποια χρήματα.

Στον αντίποδα, 3 στα 10 νοικοκυριά μετά βίας μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους ενώ 8 στα 10 νοικοκυριά έχουν προσπαθήσει να περικόψουν και άλλο τα έξοδα τους, σε σχέση με 1 χρόνο πριν, το οποίο παραμένει και το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών.

Οι κύριες ενέργειες περικοπής των εξόδων εντοπίζονται στην αγορά φθηνότερων προϊόντων που διακινούν τα σούπερ μάρκετ (τρόφιμα, είδη προσωπικής περιποίησης, είδη καθαρισμού σπιτιού), στην μείωση των δαπανών για διασκέδαση εκτός σπιτιού, για ρουχισμό, για παραγγελία έτοιμων γευμάτων στο σπίτι, αλλά και για διακοπές. Από τα παραπάνω, η μείωση των παραγγελιών έτοιμων γευμάτων στο σπίτι και η αγορά φθηνότερων ταχυκίνητων καταναλωτικών αγαθών φαίνεται ότι θα αποτελέσουν μόνιμη συνήθεια για μια μεγάλη μερίδα καταναλωτών, δηλαδή ακόμα και όταν οι οικονομικές συνθήκες βελτιωθούν.

Ωστόσο, σημειώνεται ότι δεν αντιδρούν όλες οι κοινωνικές ομάδες με τον ίδιο τρόπο στην κρίση: Οι ερωτώμενοι ηλικίας 40-49 ετών (π.χ. γονείς με μικρά παιδιά) έχουν περικόψει σε μεγαλύτερο ποσοστό τα έξοδά τους σε όλες τις κατηγορίες δαπανών ή ανησυχούν περισσότερο για το χρέος ή την υγεία τους, από ότι οι νεότεροι.

Αντίθετα περισσότεροι ερωτώμενοι ηλικίας 18-29 ετών αισθάνονται εργασιακή ανασφάλεια, σε σχέση με τους μεγαλύτερους.

Όπως επισημαίνει ο Βασίλης Φιλίππου, Consumer Insights Manager της Nielsen Ελλάδας, αν και είναι εξαιρετικά πρόωρο να μιλήσει κανείς για αντιστροφή του οικονομικού ή καταναλωτικού κλίματος στην Ελλάδα, δεν μπορεί να μην αναγνωριστεί στην ατμόσφαιρα μια αύρα αισιοδοξίας, ή ακριβέστερα συγκρατημένης απαισιοδοξίας έναντι της προϋπάρχουσας απόλυτης απαισιοδοξίας.

H Ευρώπη η πιο απαισιόδοξη ήπειρος του πλανήτη

Η έρευνα Consumer Confidence της Nielsen έδειξε ότι ο δείκτης αισιοδοξίας των καταναλωτών σε παγκόσμιο επίπεδο σημείωσε για τέταρτο συνεχόμενο τρίμηνο άνοδο και ανέρχεται στις 98 μονάδες.

Η άνοδος στο συγκεκριμένο διάστημα είναι ακόμα μεγαλύτερη στην Βόρεια Αμερική (Καναδάς και ΗΠΑ), η οποία συγκεντρώνει πλέον, αναλογικά, τον μεγαλύτερο αριθμό αισιόδοξων πολιτών μαζί με τις Ασιατικές χώρες του Ειρηνικού και την Ωκεανία.

Στον αντίποδα συναντάει κανείς την Ευρώπη, η οποία σημείωσε μεν μία οριακή άνοδο το τελευταίο έτος αλλά παραμένει μακράν η πιο απαισιόδοξη ήπειρος του πλανήτη, με 78 μονάδες στον σχετικό δείκτη.

Ιδιαίτερα στις χώρες της Μεσογείου (Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα) και των Βαλκανίων (Σερβία, Κροατία, Σλοβενία, Βουλγαρία) οι απαισιόδοξοι πολίτες έχουν σχεδόν πέντε φορές το μέγεθος των αισιόδοξων. Η Ουκρανία, η Ουγγαρία, η Φινλανδία και η Νότια Κορέα συμπληρώνουν το παζλ με τις περισσότερο απαισιόδοξες χώρες στον κόσμο.

Όπως αναφέρει ο κ. Φιλίππου, «η γειτονιά» μας κρύβει επί σειρά ετών τα μεγαλύτερα αποθέματα ανησυχίας και αρνητικών προσδοκιών παγκοσμίως, με ότι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό στις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες αλλά και διεθνώς.

Μεταξύ όλων των ανησυχιών που διέπουν τους Ευρωπαίους πολίτες, η εργασιακή ανασφάλεια, η πορεία της οικονομίας και η υγεία καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις, ενώ μια νέα ανησυχία έρχεται να προστεθεί κατά το τελευταίο 6μηνο, η απειλή πολέμου.

Η Ελλάδα δεν διαφέρει από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, μόνο που στην δική μας περίπτωση είναι πολύ υψηλότερα τα ποσοστά όσων ανησυχούν για την εργασία τους ή την πορεία της οικονομίας από κάποια ενδεχόμενη σύρραξη ή την τρομοκρατία.